Usłyszysz w pracy: "Blondynki są głupie" - to może być już molestowanie. Są to niby niepozorne żarty czy zaczepki, ale nie zapominajmy, że ustalona na szczeblu międzynarodowym definicja przemocy i molestowania w świecie pracy, w tym przemocy uwarunkowanej płcią to: "szereg niedopuszczalnych zachowań i praktyk", które "mają na celu, skutkują lub mogą skutkować szkodami fizycznymi, psychicznymi, seksualnymi lub ekonomicznymi". Definicja ta chroni wszystkich uczestników rynku pracy, w tym stażystów lub praktykantów oraz osoby wykonujące obowiązki lub uprawnienia pracodawcy, i obejmuje sektor publiczny i prywatny, gospodarkę formalną i nieformalną, a także obszary miejskie i wiejskie.
- Czym jest molestowanie w pracy?
- Dwie strony medalu - komentarz czytelnika portalu Infor.pl. Co jeśli kobieta prowokuje?
- Nawet 3 lata pozbawienia wolności za molestowanie czy molestowanie seksualne
- Molestowanie to nie moletowanie seksualne
- Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego - dane dot. molestowania i molestowania seksualnego
- Czym jest molestowanie seksualne w pracy?
- Środki BHP mają kluczowe znaczenie dla zapobiegania przemocy i molestowaniu w świecie pracy – wynika ze sprawozdania MOP z 2024 roku
Czym jest molestowanie w pracy?
Moletowanie w pracy to niepożądane zachowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności pracownika i stworzenie wobec niego zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery. "Przez molestowanie rozumie się takie nękanie czy zaczepki, których doświadcza pracownik, z przyczyn, które mogą być podstawą dyskryminacji, czyli: płeć, rasa, religia, kolor skóry, przekonania polityczne, niepełnosprawność itd. Na przykład, można tutaj wskazać takie stwierdzenia, jak: "blondynki są głupie" (płeć), "młody nic nie umie" (wiek). Są to wszelkiego rodzaju niestosowne uwagi na temat wyglądu, ubioru, sytuacji rodzinnej, insynuacje czy obelgi naruszające godność ofiary molestowania." - zob. Kodeks pracy. Komentarz, red. dr hab. Krzysztof Walczak, Warszawa 2023 r.
Dwie strony medalu - komentarz czytelnika portalu Infor.pl. Co jeśli kobieta prowokuje?
Czytelnik naszego portalu pod artykułem o podobnej tematyce dodał komentarz, który wskazuje na tzw. "dwie strony medalu" i prowokację np. ze strony kobiety, celem uzyskania korzyści od pracodawcy. Czytelnik wskazał: (cytat oryginalny) Decimus Maximus, 2023-09-08, 06:49:49: "Szkoda, że nie jest wspomniane jaki odsetek kobiet próbuje wdzięczyć się do przełożonych wykorzystując swoje cechy fizyczne podkreślając je ubiorem czy makijażem, chcąc uzyskać własne korzyści, nadrabiając niekompetencję, maskując błędy czy osiągnąć inne cele. I tak, jest z tym kłopot, ponieważ ubiór nie jest przyzwoleniem na napastowanie, ale jeżeli poruszamy daną problematykę, może warto opisać wszystkie aspekty, a nie wycinać "nie lubianych członków rodziny ze zdjęcia".
Gdy osoba "molestowana" wprost wyraża zgodę na tego typu zachowania. Przyjęcie, że elementem molestowania jest "kryterium" dyskryminacyjne (o czym niżej), oznacza jednak, że nawet zgoda pracownika nie wyłącza bezprawności zachowania pracodawcy.
Nawet 3 lata pozbawienia wolności za molestowanie czy molestowanie seksualne
Dopuszczenie się molestowana na gruncie prawa karnego może być różnie kwalifikowane, jednak kary są duże, np.:
Kto, wykonując czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Kto uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
Kto, przez nadużycie stosunku zależności lub wykorzystanie krytycznego położenia, doprowadza inną osobę do obcowania płciowego lub do poddania się innej czynności seksualnej albo do wykonania takiej czynności, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
Molestowanie to nie moletowanie seksualne
Należy rozróżnić molestowanie od molestowania seksualnego! Na gruncie polskiego prawa pracy wspólnym mianownikiem dla molestowania i molestowania seksualnego jest to, że są one przejawem dyskryminowania.
Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego - dane dot. molestowania i molestowania seksualnego
Zgodnie z badaniami Polskiego Towarzystwa Prawa Antydyskryminacyjnego: 85,6% respondentek doświadczyło przekraczających granice zdarzeń w miejscu świadczenia usług przynajmniej raz; 46,8% osób, które doświadczyły molestowania seksualnego w pracy definiowało te zdarzenia jako niezgodne z prawem; 1/5 badanych (19,9%) doświadczyła molestowania w miejscu pracy więcej niż 10 razy co wskazuje na fakt, że dla wielu kobiet molestowanie jest integralną częścią doświadczenia aktywności zawodowej.
Czym jest molestowanie seksualne w pracy?
Przez molestowanie seksualne w pracy należy rozumieć dyskryminowanie ze względu na płeć jako każde niepożądane zachowanie o charakterze seksualnym lub odnoszące się do płci pracownika, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności pracownika, w szczególności stworzenie wobec niego zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery; na zachowanie to mogą się składać fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy.
Czynienie niepożądanych propozycji seksualnych, dopuszczanie się niepożądanych zaczepek słownych o charakterze seksualnym, nękanie, czynienie sprośnych aluzji, opowiadanie żartów o charakterze seksualnym, czynienie gestów o konotacji seksualnej; prezentowanie niepożądanych treści o charakterze pornograficznym (np. rysunki, kalendarze na ścianach, filmiki).
Środki BHP mają kluczowe znaczenie dla zapobiegania przemocy i molestowaniu w świecie pracy – wynika ze sprawozdania MOP z 2024 roku
Z nowego raportu Międzynarodowej Organizacji Pracy (MOP) wynika, że środki w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP) mają kluczowe znaczenie dla budowania integracyjnego, zintegrowanego i uwzględniającego aspekt płci podejścia do zapobiegania i eliminowania przemocy i molestowania w świecie pracy. W raporcie Zapobieganie przemocy i molestowaniu w świecie pracy oraz przeciwdziałanie im poprzez środki bezpieczeństwa i higieny pracy stwierdzono, że więcej niż jedna na pięć zatrudnionych osób doświadczyła przemocy i molestowania. Problem ten może dotyczyć wszystkich rodzajów miejsc pracy, a także może wystąpić podczas dojazdów do pracy, podróży służbowych, wydarzeń, komunikacji cyfrowej, działań społecznych oraz w biurach domowych. Jak podaje MOP: W sprawozdaniu podkreślono, że ramy BHP eliminują podstawowe przyczyny przemocy i molestowania, eliminując podstawowe zagrożenia, takie jak nieodpowiednia organizacja pracy, czynniki związane z określonymi zadaniami (np. praca w pojedynkę lub ciągła interakcja z osobami trzecimi) oraz warunki pracy, które powodują wysoki poziom stresu, co z kolei prowadzi do przemocy i nękania.
Z badania wynika, że w 25 badanych krajach około dwóch trzecich wszystkich przepisów prawnych dotyczących przemocy i molestowania w miejscu pracy znajduje się w przepisach i regulacjach dotyczących BHP. W porównaniu z innymi podejściami regulacyjnymi polityka BHP jest bardziej szczegółowa, jeśli chodzi o określanie strategii zapobiegawczych i określanie obowiązków pracodawców i pracowników.
Przyjęcie MOP Konwencja nr 190 dotycząca przemocy i molestowania z 2019 r., a jego Zalecenie (nr 206) był znaczącym kamieniem milowym w międzynarodowym zobowiązaniu do zapewnienia prawa do miejsca pracy wolnego od przemocy i molestowania. W 2022 r. Międzynarodowa Konferencja Pracy wzmocniła to zobowiązanie, włączając bezpieczne i zdrowe środowisko pracy do praw podstawowych objętych Deklaracja MOP dotycząca podstawowych zasad i praw w pracy.