Zmiany w pracy na morzu
Na stronie internetowej Prezydenta RP pojawiła się "Informacja o ustawie z dnia 23 lipca 2021 r. o zmianie ustawy o pracy na morzu". Prezydent podpisał ją dnia 19 sierpnia 2021 r. Celem ustawy jest m. in. implementacja do polskiego porządku prawnego zmian wynikających z Poprawek do Konwencji o pracy na morzu, które zostały przyjęte przez Specjalny Trójstronny Komitet w dniu 27 kwietnia 2018 r., a następnie zatwierdzone przez Międzynarodową Konferencję Pracy w dniu 5 czerwca 2018 r.
Uwięzienie marynarzy a umowa o pracę i wypłata wynagrodzenia
Przejęte regulacje mają na celu zabezpieczenie praw pracowniczych marynarzy w sytuacji ataku piratów lub zbrojnej napaści na statek i spowodowanego nim wymuszonego uwięzienia marynarzy na statku lub poza nim – zapewniają ciągłość marynarskiej umowy o pracę podczas uwięzienia, a także zapewniają ciągłość wypłacania wynagrodzenia i innych świadczeń w ramach marynarskiej umowy o pracę – do czasu wskazanego w przepisach.
Celem ustawy jest także poprawa funkcjonowania i uelastycznienie uregulowań ustawy o pracy na morzu. W ustawie przewiduje się m.in.:
- zmianę definicji armatora, marynarza oraz statku niekonwencyjnego, a także
- dodanie definicji piractwa oraz zbrojnej napaści,
- zmianę waluty z EUR na PLN przy opłatach za wydawanie książeczek żeglarskich przez dyrektorów urzędów morskich,
- możliwość dokonywania wpisów w języku angielskim w książeczkach żeglarskich,
- ujednolicenie okresu ważności wszystkich książeczek żeglarskich,
- wprowadzenie obowiązku przedkładania przez agencje pośrednictwa pracy dla marynarzy dowodu przedłużenia ubezpieczenia lub zabezpieczenia finansowego odpowiedzialności za szkody poniesione przez marynarzy z tytułu nieskuteczności pośrednictwa pracy,
- umożliwienie członkom załóg jednostek pływających urzędów morskich rozliczania czasu pracy w oparciu o przepisy ustawy o pracy na morzu.
Świadectwo zdrowia marynarza - zmiany
Usunięto ograniczenie ważności świadectwa zdrowia ze względu na wiek marynarza, wprowadzono możliwość uznawania świadectw zdrowia wydanych w innych państwach, jeśli są one wydane zgodnie z określonymi w ustawie przepisami. Wprowadzono regulacje wskazujące, że marynarzowi, któremu w wyniku przeprowadzenia ponownego badania lekarskiego wydano świadectwo zdrowia stwierdzające brak zdolności do pracy na statku, może przysługiwać prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy zgodnie z trybem i na zasadach określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 291, z późn. zm.) lub ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1205, późn. zm.), a także marynarzowi, w stosunku do którego, w wyniku przeprowadzenia ponownego badania lekarskiego, zostały stwierdzone ograniczenia dotyczące zdolności do pracy, w szczególności w odniesieniu do czasu pracy lub zakresu obowiązków, wydaje się świadectwo zdrowia na inne stanowisko na statku zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami albo może przysługiwać mu prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy w trybie i na zasadach określonych w ww. przepisach.
Bezpłatne wyżywienie - obowiązek armatora
Wprowadzone zmiany zrównują sytuację załóg statków konwencyjnych, w rozumieniu ustawy i Konwencji, oraz statków nie podlegających przedmiotowej Konwencji (statków pełniących stałe pogotowie oraz statków takich jak holowniki, pogłębiarki oraz dźwigi pływające) w zakresie obowiązku armatora do zapewnienia załogom bezpłatnie wyżywienia o odpowiedniej jakości i wodę pitną.
Rozliczanie czasu pracy marynarza - zmiana
Regulacja przewiduje, że analogiczne rozliczenie czasu pracy, jak na platformach wiertniczych obsługiwanych przez kolejno wymieniające się załogi lub część załogi, będzie miało zastosowanie na specjalistycznych statkach technicznych takich jak: holowniki, pogłębiarki i dźwigi pływające.
Inne zmiany w ustawie o pracy na morzu
Ustawa nowelizująca przewidziała, że dotychczasowe czyny wskazane (w art. 111 ustawy o pracy na morzu) jako wykroczenia, stają się czynami, za których popełnienie, od dnia wejścia w życie nowelizacji, grozić będzie kara pieniężna (w takiej samej wysokości jak dotychczasowa grzywna), co jednoznaczne jest ze zmianą trybu ich orzekania. Ustawa wprowadza także zmiany w art. 117 ustawy o pracy na morzu w związku z faktem, że nadzór nad agencjami zatrudnienia marynarzy wykonuje dyrektor urzędu morskiego, i to on, co do zasady uprawniony powinien być do nakładania sankcji określonych w ww. przepisach.
Wejście w życie nowelizacji ustawy o pracy na morzu
Ustawa zawiera przepisy przejściowe i wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Prezydent podpisał ją 19 sierpnia 2021 r. Na dzień 26 sierpnia ustawa nie została jeszcze ogłoszona w Dzienniku Ustaw. Prezydent ma na to 21 dni od podpisania. Oznacza to, że zmiany wejdą w życie we wrześniu 2021 r.