Nie. Pracownik jest zobowiązany wykonywać pracę zgodnie z rodzajem pracy określonym w umowie o pracę. Jeżeli pracodawca chce zaproponować pracownikowi działu marketingu przeprowadzenie szkolenia z języka angielskiego, wówczas powinien podpisać z nim umowę cywilnoprawną dotyczącą warunków jego realizacji.
Pracodawca może nawiązać z własnym pracownikiem, obok istniejącego stosunku pracy, inny stosunek prawny. Podstawą jego nawiązania może być umowa cywilnoprawna (umowa zlecenia, o dzieło). Konieczne jest jednak spełnienie następujących warunków:
- pracownik nie może wykonywać takich samych czynności na podstawie umowy cywilnoprawnej, jak wynikające z zakresu jego dotychczasowych obowiązków. Zawarcie umowy wbrew tej zasadzie prowadziłoby do obejścia przepisów o czasie pracy, np. mogłoby dojść do naruszenia prawa pracownika do dobowego i tygodniowego odpoczynku, przekroczenia limitu godzin nadliczbowych,
- wykonywanie pracy na podstawie dodatkowej umowy nie może uniemożliwiać pracownikowi realizacji jego dotychczasowych obowiązków,
- umowa cywilnoprawna powinna być wykonywana w warunkach typowych dla świadczenia usług w ramach stosunku cywilnoprawnego, a nie stosunku pracy. Oznacza to, że podpisanie z pracownikiem np. umowy zlecenia nie może mieć charakteru pozornego i służyć jedynie uzupełnieniu stosunku pracy.
Zawierając umowę cywilnoprawną z własnym pracownikiem, należy odprowadzić od niej składki na ubezpieczenie chorobowe, wypadkowe, rentowe, emerytalne i zdrowotne. Przepisy ubezpieczeniowe uznają bowiem za pracownika także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy zlecenia, umowy agencyjnej, innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia (zwanej dalej umową o świadczenie usług), umowy o dzieło, jeżeli zostały one zawarte z pracodawcą, z którym dana osoba pozostaje równocześnie w stosunku pracy, lub z innym podmiotem niż pracodawca, ale w ramach tych umów praca jest wykonywana na rzecz pracodawcy, z którym osoba ta pozostaje w stosunku pracy (art. 8 ust. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Wyjątek dotyczy pracownika przebywającego na urlopie bezpłatnym. Nie podlega on składkom z tytułu stosunku pracy, a zatem z dodatkowej umowy zlecenia podlega ubezpieczeniom społecznym tak jak zleceniobiorca. Jeżeli umowa zlecenia stanowi jedyne źródło dochodów (przy czym wykonujący pracę nie jest studentem), wówczas wykonawca podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu oraz zdrowotnemu. Natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne, przysługuje na wniosek zleceniobiorcy.
Podstawa prawna
- Art. 22 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94; ost. zm. Dz.U. z 2011 r. nr 63, poz. 322.
- Art. 8 ust. 2a ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych – t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585; ost. zm. Dz.U. z 2011 r. nr 75, poz. 398.