Pracownikowi nie przysługują na podstawie ogólnie obowiązujących przepisów urlop szkoleniowy ani zwolnienia od pracy na naukę. W jego przypadku nie stosujemy przepisów Kodeksu pracy.
UZASADNIENIE
Na aplikację legislacyjną dyrektor generalny urzędu może skierować członka korpusu służby cywilnej mającego wykształcenie prawnicze. Aplikację mogą odbywać, oprócz członków korpusu służby cywilnej, także pracownicy Rządowego Centrum Legislacji oraz innych urzędów administracji publicznej (np. Sejmu RP, Senatu RP). Aplikacja legislacyjna kończy się egzaminem składającym się z części pisemnej i ustnej. Szczegółowe zasady i tryb organizowania i odbywania aplikacji zostały określone w rozporządzeniu z 1 września 2010 r. w sprawie aplikacji legislacyjnej. Na podstawie przepisów tego rozporządzenia kierownik aplikacji wyznacza:
- jeden dzień w tygodniu, w którym odbywają się wykłady i konwersatoria;
- dni, w których wykłady i konwersatoria odbywają się w formie zajęć wyjazdowych – nie więcej niż 10 dni podczas trwania aplikacji.
Wykłady i konserwatoria odbywają się w wyznaczonych terminach przez okres 10 miesięcy. Ponadto aplikant bierze udział w zajęciach praktycznych, które odbywają się w wyznaczonych terminach, przez okres 12 miesięcy.
Uczestnictwo we wszystkich zajęciach jest dla aplikanta obowiązkowe. Aplikant, który opuści więcej niż 10 wykładów lub konserwatoriów, jest skreślany z listy aplikantów i nie może zostać dopuszczony do egzaminu końcowego. Bez znaczenia pozostaje przyczyna tych nieobecności.
Przepisy ustawy o służbie cywilnej nie przyznają pracownikowi oraz urzędnikowi służby cywilnej prawa do urlopu szkoleniowego ani zwolnień od pracy na czas zajęć, mimo że są one obowiązkowe. Takich uprawnień nie przyznaje również rozporządzenie w sprawie aplikacji legislacyjnej.
WAŻNE!
Przepisy dotyczące odbywania aplikacji legislacyjnej nie przyznają pracownikowi prawa do urlopu szkoleniowego i zwolnień od pracy.
W odniesieniu do członków korpusu służby cywilnej – w celu określenia wzajemnych relacji stron (dyrektora generalnego urzędu i pracownika lub urzędnika) związanych z odbywaniem aplikacji, istnieje ustawowy obowiązek zawarcia umowy określającej wzajemne prawa i obowiązki (art. 110 ustawy o służbie cywilnej).
Najczęściej umowy zawierają postanowienia dotyczące przyznania pracownikowi prawa do urlopu szkoleniowego. Konieczne jest wówczas doprecyzowanie, w jakim wymiarze ten urlop przysługuje i jaki jest jego cel. Umowa dotycząca odbywania aplikacji legislacyjnej często przyznaje pracownikowi również prawo do zwolnień z pracy na czas punktualnego przybycia na zajęcia oraz wzięcia w nich udziału i (ewentualny) obowiązek odpracowywania tych zwolnień. Jednocześnie w takiej umowie pracodawca może zobowiązać pracownika do zwrotu przez osobę skierowaną na aplikację całości lub części poniesionych przez dyrektora generalnego kosztów w przypadku rozwiązania przez pracownika (lub urzędnika) umowy o pracę przed czasem, jaki pracownik zobowiązał się przepracować po odbyciu aplikacji. Przy ustalaniu treści umowy dotyczącej odbywania aplikacji strony nie są związane przepisami Kodeksu pracy dotyczącymi podnoszenia kwalifikacji zawodowych, ale mogą się nimi posiłkować.
WAŻNE!
Dyrektor generalny urzędu w umowie dotyczącej wzajemnych praw i obowiązków pracownika (lub urzędnika) odbywającego aplikację legislacyjną może, ale nie musi, przyznać pracownikowi prawo do zwolnień od pracy na czas zajęć wynikających z odbywania aplikacji oraz do urlopu szkoleniowego.
Na aplikację legislacyjną pracownika (lub urzędnika) kieruje dyrektor generalny, który jest jego pracodawcą. W związku z tym – z praktycznego punktu widzenia – trudno sobie wyobrazić sytuację, w której nie będzie on udzielał aplikantowi zwolnień od pracy na czas zajęć albo urlopu szkoleniowego na przygotowanie się do egzaminu końcowego. Należy jednak pamiętać, że z prawnego punktu widzenia jest możliwa sytuacja, w której osoba odbywająca aplikację legislacyjną otrzyma od pracodawcy np. tylko zwolnienia od pracy na czas zajęć, natomiast nie będzie uprawniona do urlopu szkoleniowego lub odwrotnie – nie będzie miała w ogóle prawa zarówno do zwolnień, jak i do urlopu szkoleniowego. Wówczas, aby odbywać aplikację legislacyjną, będzie musiała korzystać z urlopu wypoczynkowego lub z urlopu bezpłatnego.
PRZYKŁAD
Dyrektor generalny w ministerstwie skierował pracownika komórki prawnej do odbycia aplikacji legislacyjnej. W celu określenia praw i obowiązków stron w kwestii odbywania aplikacji podpisano umowę, z której w szczególności wynika, że pracownik jest uprawniony do zwolnień od pracy na czas niezbędny do punktualnego przybycia na zajęcia i uczestniczenia w tych zajęciach. Umowa przewiduje także 10 dni urlopu celowego (szkoleniowego) na przygotowanie się i zdanie egzaminu końcowego na aplikacji. Gdyby natomiast umowa przewidywała tylko zwolnienia od pracy, a nie przewidywałaby prawa pracownika do urlopu szkoleniowego, pracownik musiałby przygotowywać się do egzaminu końcowego na aplikacji oraz zdawać egzaminy w czasie wolnym od pracy, np. w czasie urlopu wypoczynkowego, urlopu bezpłatnego lub w weekendy.
Podstawa prawna
- art. 110 ustawy z 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej (Dz.U. Nr 227, poz. 1505 ze zm.),
- art. 1031–1036 Kodeksu pracy,
- § 3, § 10–12, § 14 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 1 września 2010 r. w sprawie aplikacji legislacyjnej (Dz.U. Nr 161, poz. 1079).