Ustawa o ograniczeniu handlu w niedziele i święta oraz w niektóre inne dni została podpisana przez Prezydenta. Zmiany weszły w życie już 1 marca 2018 r. Ustawa określa zasady dotyczące handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem w placówkach handlowych w niedziele i święta oraz 24 grudnia i w sobotę bezpośrednio poprzedzającą pierwszy dzień Wielkiej Nocy. Od reguły przewidziane są jednak liczne wyjątki np. dla stacji paliw płynnych i sklepów internetowych.
Zgodnie z nowymi przepisami handel i wykonywanie czynności związanych z handlem mają być zakazane w placówkach handlowych w niedziele i święta, z uwzględnieniem szeregu wyjątków i okresu przejściowego do 2020 r. Zakaz obejmie także 24 grudnia oraz sobotę poprzedzającą Wielkanoc, kiedy to będzie obowiązywał od godziny 14.00. Jako placówkę handlową Ustawa wskazuje obiekty, w których jest prowadzony handel oraz są wykonywane czynności związane z handlem, w szczególności: sklepy, stoiska, stragany, hurtownie, składy węgla, składy materiałów budowlanych, domy towarowe, domy wysyłkowe, biura zbytu – jeżeli w takich placówkach praca jest wykonywana przez pracowników lub zatrudnionych. Ustawa posługuje się pojęciem handlu rozumianego jako proces sprzedaży polegający na wymianie towarów na środki pieniężne, a także pojęciem wykonywania czynności związanych z handlem. Przez wykonywanie czynności związanych z handlem należy rozumieć wykonywanie w placówce handlowej czynności bezpośrednio związanych z handlem przez pracownika lub zatrudnionego, a także wykonywanie w takiej placówce przez pracownika lub zatrudnionego czynności związanych z magazynowaniem towarów lub ich inwentaryzacją.
Polecamy: RODO. Ochrona danych osobowych. Przewodnik po zmianach
Zakaz powierzania pracy
Zakazane jest powierzanie pracownikowi, osobie zatrudnionej na podstawie umowy cywilnoprawnej lub pracownikowi tymczasowemu wykonywania pracy w handlu lub czynności związanych z handlem w niedziele i święta. W Wigilię Bożego Narodzenia i Wielką Sobotę pracownicy kończący pracę o godz. 14.00 będą uprawnieni do otrzymania wynagrodzenia za czas nieprzepracowany w związku ze zmniejszeniem wymiaru czasu pracy, obliczonego jak wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego.
Wyjątki od reguły
Przepisy Ustawy przewidują aż 32 wyjątki od zakazu handlu. Zakaz nie obowiązuje i handel będzie możliwy między innymi na stacjach paliw płynnych, w placówkach handlowych, w których przeważająca działalność polega na handlu kwiatami, w aptekach, w piekarniach, cukierniach, lodziarniach, w których przeważająca działalność polega na handlu wyrobami piekarniczymi i cukierniczymi, w placówkach handlowych, w których przeważającą działalnością jest działalność gastronomiczna, a także w placówkach handlowych, w których handel jest prowadzony przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną wyłącznie osobiście, we własnym imieniu i na własny rachunek. „Przeważająca działalność” została zdefiniowana poprzez odwołanie do rodzaju przeważającej działalności, wskazanego we wniosku o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej, o którym mowa w ustawie o statystyce publicznej. Zakaz handlu w niedzielę nie będzie obowiązywał w kolejne dwie niedzielę poprzedzające Boże Narodzenie, niedzielę poprzedzającą Wielkanoc oraz w ostatnią niedzielę stycznia, kwietnia, czerwca i sierpnia. W okresie przejściowym do końca 2018 r. handel będzie również dopuszczalny w pierwszą i ostatnią niedzielę każdego miesiąca. Liczba „handlowych” niedziel będzie ograniczona w 2019 r., kiedy to handel będzie dopuszczalny jedynie w ostatnią niedzielę miesiąca. Od 2020 r. przestanie obowiązywać okres przejściowy i poza wyjątkami przewidzianymi w ustawie handel w niedzielę będzie całkowicie zabroniony.
E-commerce
Ustawa nie obejmuje sektora e-commerce. Handel w niedzielę nie obejmuje sklepów internetowych, a także platform internetowych, które wskazano jako wyjątek. Można spodziewać się, że na skutek komentowanej regulacji „handel niedzielny” zostanie w dużej mierze przeniesiony do sklepów internetowych. Może to mieć niebagatelne konsekwencje dla wielu branż, w szczególności dla sektora spożywczego.
Wysokie sankcje
Powierzanie wykonywania pracy i czynności związanych z handlem pracownikowi lub innej osobie zatrudnionej w niedziele lub święta będzie zagrożone karą grzywny w wysokości od 1 000 do 100 000 zł. Analogiczną karą zagrożone będzie powierzanie pracy w Wigilię i Wielką Sobotę po godzinie 14.00.