Faktem jest, że kobiety różnią się od mężczyzn. Nie ma w tym jednak żadnego wartościowania, kto jest lepszy, a kto gorszy, po prostu jesteśmy inni.
Grzeczne dziewczynki, kompetentni chłopcy
Biologiczne różnice między płciami polegają głównie na innej gospodarce hormonalnej, trochę odmiennej anatomii, niewielkich różnicach w budowie mózgu (w mózgach kobiet jest np. więcej połączeń między dwoma półkulami). Nie bez znaczenia jest także rola ewolucji, która wyposażyła mężczyzn w cechy niezbędne do walki (np. obrony rodziny, zdobywania pożywienia), natomiast kobiety do dbania o relacje z innymi ludźmi, ciepło rodzinne. W dzisiejszych czasach te cechy nie są już oczywiście niezbędne do przetrwania i prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie, ich wpływ możemy jednak odczuwać. Nie bez znaczenia jest także wpływ ról społecznych. Przygotowanie do odgrywanych w dorosłości ról społecznych rozpoczyna się już w dzieciństwie. To dziewczynki pomagają mamom w prowadzeniu domu, mają być grzeczne i posłuszne. Pochwały, które słyszą od najmłodszych lat, dotyczą najczęściej ich wyglądu fizycznego („jaka ładna dziewczynka”), a także tego, że są właśnie grzeczne i posłuszne („jaka grzeczna, jakby dziecka nie było”). Chłopcy zaś od najmłodszych lat budują swoje poczucie tożsamości na podstawie kompetencji. Pochwały, które słyszą, dotyczą przede wszystkich ich poziomu sprawności i kompetencji – są chwaleni za strzeloną podczas meczu bramkę i dobrze rozwiązany test z matematyki. W niektórych kulturach (także w Polsce) odchodzi się co prawda od tego modelu i wiele dziewczynek ma prawo chodzić po drzewach, a wielu chłopców ma prawo bawić się lalkami, są jednak kultury, w których nie ma przyzwolenia na zachowania niezgodne ze stereotypowymi.
Nieprawdą jest jednak, że to płeć warunkuje nasze funkcjonowanie, także w sytuacjach zawodowych. Na nasze zachowanie ma wpływ bardzo wiele czynników, także osobowość, temperament. Co więcej, wiele umiejętności przydatnych w świecie biznesu można, a nawet trzeba ciągle doskonalić i rozwijać.
UdoskonalOna
Największym wrogiem kobiet w świecie biznesu są najczęściej... one same. Kobiety powinny uwierzyć w siebie, swoje możliwości, umiejętności i kompetencje. Nie bez znaczenia jest tutaj mechanizm samospełniającego się proroctwa – jeśli myślimy same o sobie, że czegoś nie potrafimy, nie damy rady czegoś zrobić, to wtedy najprawdopodobniej właśnie tego nie damy rady zrobić! Nie przywykłyśmy także do chwalenia się swoimi sukcesami i osiągnięciami. Ciągle mamy nadzieję, że ktoś nas po prostu zauważy i doceni. Warto zatem nauczyć się mówić z dumą o swoich osiągnięciach i nawet, prezentując wyniki całego zespołu, pokazywać wkład poszczególnych członków zespołu, także nas samych. Jeśli jednak ktoś „kradnie” nasz pomysł i sobie przypisuje nasze osiągnięcia, nie warto obrażać się na niego i tłumić w sobie złości. Asertywna komunikacja będzie w tym przypadku znacznie bardziej efektywna.
Umiejętność mówienia „nie”
Umiejętnością, w której kobiety na pewno powinny się doskonalić, jest właśnie asertywna komunikacja. Zdarza się bowiem, że kobiety w organizacji, chcąc budować poprawne relacje, często nie potrafią uczciwie i otwarcie komunikować swoich prawdziwych odczuć i emocji. Inni ludzie nie potrafią zaś czytać w naszych myślach i jeśli uczciwie nie zaczniemy im komunikować naszych potrzeb i oczekiwań, codzienna frustracja w związku z niespełnionymi oczekiwaniami będzie tylko rosła. Warto także wiedzieć, że kobiety są nastawione na przekaz emocjonalny, a mężczyźni na rozwiązywanie problemów i konkretne działanie. W praktyce oznacza to, że jeśli kolega zrobił coś, co nas zdenerwowało, to dopóki nie powiemy mu, czego konkretnie oczekujemy od niego w tej sytuacji, to najprawdopodobniej nie domyśli się tego. Co więcej, jak dowodzą badania, mężczyźni osiągają słabsze niż kobiety wyniki w odczytywaniu mowy ciała, więc nie ma co liczyć na to, że kolega odczyta z naszej twarzy, że np. czujemy się urażone danym zachowaniem.
Asertywność oznacza także umiejętność bronienia swoich granic (zarówno fizycznych, jak i psychologicznych) w sposób stanowczy, aczkolwiek nieraniący nikogo. Jeśli zatem następnym razem podczas spotkania firmowego ktoś publicznie powie o nas coś nieprzychylnego, mamy prawo po spotkaniu, na osobności, zwrócić mu uwagę: „Nie podoba mi się, że w trakcie spotkania powiedziałeś publicznie, że nie nadaję się do tego projektu, bo zbyt emocjonalnie podchodzę do pewnych spraw. Masz prawo mieć swoje zdanie, ja jednak poczułam się zażenowana i zależy mi abyś w przyszłości tego typu komentarze przekazywał mi na osobności”.
Asertywna odmowa
Kobiety często chcą udowodnić, że są rzetelnymi i godnymi zaufania pracownikami, więc przyjmują zbyt wiele obowiązków, z których nie zawsze potrafią się potem wywiązać (albo wywiązują się np. kosztem swojego życia prywatnego, zostając w pracy po godzinach). Jeśli sprawia nam trudność odmawianie np. szefowi wykonania dodatkowej pracy, zastanówmy się, jaka jest alternatywa w tej sytuacji. Może zamiast pisać cały raport, możemy przekazać mu konkretne dane? Albo zamiast wykonywać zadanie, które jest naszym zdaniem poniżej naszych kompetencji, zaproponować pomoc osobie, która mogłaby je wykonać? Asertywna odmowa nie ogranicza się bowiem do komunikatu „nie, nie zrobię tego”, równie asertywne jest stwierdzenie „Przykro mi, nie jestem w stanie napisać tego raportu, ponieważ mam wiele dodatkowych zadań do wykonania. Chętnie jednak przekażę wszelkie niezbędne dane osobie, która ów raport będzie przygotowywała”.
Istnieje wiele umiejętności ułatwiających osiągnięcie sukcesu w biznesie. Kobiety powinny przede wszystkim nauczyć się wykorzystywać swoje mocne strony (np. empatię, zdolność budowania relacji, łagodzenia konfliktów czy też odczytywania sygnałów niewerbalnych) w taki sposób, by ułatwiały im one, a nie utrudniały osiąganie codziennych sukcesów.
Wskazówki dla kobiet chcących osiągnąć sukces w biznesie
● Uwierz w siebie! Ustal sobie jasne cele (np. gdzie chcesz być i co chcesz robić za pięć lat), regularnie zadawaj sobie pytanie, czy to, co i jak robisz zbliża Cię do Twoich celów. Wypisz wszystkie swoje mocne strony i zastanów się, w jaki sposób możesz je w pełni rozwijać w obecnej pracy. Wypisz sobie także swoje obszary do doskonalenia i konsekwentnie nad nimi pracuj. Jeśli ktoś cię krytykuje, wysłuchaj go spokojnie i zapytaj, jakie konkretnie są jego oczekiwania wobec Twojego dalszego zachowania.
● Doskonal swoje umiejętności asertywnego komunikowania się. Naucz się formułować jasny, czytelny, oparty na faktach i precyzujący Twoje oczekiwania komunikat. Pamiętaj, że ludzie nie czytają w Twoich myślach. Nie bój się odmawiać, gdy ktoś chce cię wykorzystać, i zgłaszaj swój sprzeciw, kiedy ktoś narusza Twoje terytorium (zarówno fizyczne, jak i psychologiczne).
● Oddzielaj życie prywatne od zawodowego. Nie opowiadaj w pracy o szczegółach swojego życia prywatnego i nigdy nie wykorzystuj informacji o życiu prywatnym innych. Nie przenoś swoich problemów i emocji z życia prywatnego na pole zawodowe. Nigdy nie faworyzuj ludzi, których lubisz – w biznesie nie trzeba się uwielbiać, by efektywnie ze sobą współpracować.
● Nie flirtuj, nie kokietuj. Nawet jeśli jesteś bardzo atrakcyjną kobietą, nie chcesz przecież, by ta jedna cecha przyćmiła wszystkie inne. Przeanalizuj swój strój, makijaż, fryzurę, sposób poruszania się. Nie musisz wyglądać i zachowywać się jak mężczyzna, jeśli chcesz jednak, by doceniono Twoje kompetencje i umiejętności, postaraj się, by to one były na pierwszym planie.
● Nie matkuj, nie chroń ludzi, którzy sobie nie radzą. Możesz oczywiście okazywać troskę i zainteresowanie sytuacją innych pracowników, pamiętaj jednak, aby wsparcie, jakiego udzielasz, było konstruktywne (nie rozwiązuj problemów za innych, nie dawaj gotowych rad, lepiej pomóż im odnaleźć właściwe rozwiązanie danej sytuacji).