Pracownik uległ wypadkowi przy pracy. Po tym zdarzeniu nie przebywał jednak na zwolnieniu lekarskim. W związku z tym pracodawca nie sporządził protokołu powypadkowego. Po roku od wypadku pracownik otrzymał zwolnienie lekarskie stwierdzające istnienie dolegliwości, które mogły zostać spowodowane wypadkiem przy pracy. Czy pracownik chcąc uzyskać odszkodowanie, może żądać po upływie roku czasu od wypadku, aby pracodawca sporządził protokół?
Zobacz także serwis: Ubezpieczenia
Jednorazowe odszkodowanie
Art. 11 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych przyznaje ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu jednorazowe odszkodowanie. Stały uszczerbek na zdrowiu to naruszenie sprawności organizmu powodujące upośledzenie czynności organizmu nierokujące poprawy. Natomiast za długotrwały uszczerbek na zdrowiu uważa się takie naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności organizmu na okres przekraczający 6 miesięcy, mogące ulec poprawie. Ocena stopnia uszczerbku na zdrowiu oraz jego związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową dokonywana jest po zakończeniu leczenia i rehabilitacji.
Zobacz: Wypadek przy pracy? Oto świadczenia wypłacane przez pracodawcę
Określenie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu oraz trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku i wypłacaniu jednorazowego odszkodowania, kierując się koniecznością zapewnienia ochrony interesów ubezpieczonego oraz koniecznością przejrzystości i sprawności postępowania w sprawie o jednorazowe odszkodowanie, zostało dokonane w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania.
Zobacz: Obowiązki pracodawcy w razie wypadku przy pracy
Obowiązek sporządzenia protokołu powypadkowego
Zgodnie z § 9 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku zespół powypadkowy sporządza (nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku) protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy według wzoru ustalonego przez ministra właściwego do spraw pracy na podstawie art. 237 § 2 Kodeksu pracy. Ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku w terminie późniejszym niż wskutek uzasadnionych przeszkód lub trudności, wymaga podania przyczyn tego opóźnienia w treści protokołu powypadkowego.
Zobacz: Sądowe sprostowanie protokołu powypadkowego
Powództwo o ustalenie
Gdyby pracownik spotkał się z odmową sporządzenia protokołu powypadkowego, może dochodzić przed sądem swoich roszczeń na podstawie art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z przepisem powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny. W wyroku z dnia 16 marca 1999 r. (II UKN 510/98) Sąd Najwyższy stwierdził, że roszczenie pracownika nie przedawnia się z upływem 3 lat od dnia, w którym stało się wymagalne (art. 291 § 1 Kodeksu pracy).
Zobacz również: Forum Kadry - BHP
Pracodawca nie będzie mógł odmówić sporządzenia protokołu ze względu na upływ 1 roku od wypadku przy pracy. Powinien spełnić żądanie pracownika i stwierdzić w protokole, że dane zdarzenie było wypadkiem przy pracy. Należy przedstawić go zatrudnionemu, który może wnieść zastrzeżenia. W przypadku zatwierdzenia protokołu może zwrócić się do pracodawcy o wystąpienie do ZUS w celu ustalenia uszczerbku spowodowanego wypadkiem. Pracodawca kompletuje dokumentację w postaci protokołu powypadkowego oraz zaświadczenia o stanie zdrowia wydanego przez lekarza (ZUS N-9). Przesyła je wraz z wnioskiem pracownika do terenowej jednostki organizacyjnej ZUS właściwej ze względu na miejsce zamieszkania zatrudnionego. Następnie pracownik otrzymuje skierowanie na badanie przeprowadzane przez lekarza orzecznika ZUS.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2009 Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. z 1964 Nr 43, poz. 296 z późn. zm.)
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz.U. z 2009 Nr 105, poz. 870)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz.U. z 2002 Nr 234, poz. 1974 z późn. zm.)