Pracodawca ma obowiązek powołać zespół powypadkowy, który przeprowadzi postępowanie i sporządzi protokół, w którym określi okoliczności i przyczyny wypadku. Jeżeli zespół powypadkowy ustali, że wypadek wydarzył się nagle, był wywołany przyczyną zewnętrzną, spowodował uraz i nastąpił podczas podróży służbowej pracownika, to zdarzenie powinno zostać zakwalifikowane jako wypadek traktowany na równi z wypadkiem przy pracy. Fakt, że pracownik został uznany za sprawcę wypadku, nie ma wpływu na kwalifikację prawną zdarzenia, a jedynie na prawo poszkodowanego do jednorazowego odszkodowania.
UZASADNIENIE
Za wypadek traktowany na równi z wypadkiem przy pracy uważa się zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz albo śmierć, które nastąpiło w trakcie podróży służbowej w okolicznościach innych niż związane z pracą, chyba że zdarzenie zostało spowodowane postępowaniem pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań (ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych). Okolicznościami, w których zachodzi związek z pracą, są zdarzenia mające miejsce:
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,
- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Podczas podróży służbowej (od momentu wyruszenia z domu aż do chwili powrotu) pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy i jest objęty ubezpieczeniem społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. W sytuacji gdy pracownik podczas delegacji ulegnie wypadkowi, należy w pierwszej kolejności ustalić, w jakich okolicznościach doszło do zdarzenia. Jest to niezbędne, aby dokonać prawidłowej kwalifikacji prawnej. W czasie podróży służbowej pracownika mogą wystąpić zdarzenia, które zostaną zakwalifikowane jako wypadek przy pracy (np. podczas szkolenia, udziału w konferencji, spotkania z kontrahentem), jako wypadek traktowany na równi z wypadkiem przy pracy (np. w czasie, kiedy pracownik jedzie w podróż służbową lub z niej wraca, spożywa posiłek, odpoczywa) albo jako żaden z wcześniej wymienionych (np. pracownik udał się do dyskoteki i tam wdał się w bójkę, w czasie wolnym wziął udział w meczu piłki nożnej, lub jeździł na nartach).
WSKAZÓWKA!
Należy odróżnić przyczynienie się pracownika do wypadku, co może mieć wpływ na jego uprawnienia odszkodowawcze (jeżeli wyłączną przyczyną wypadku było naruszenie przez poszkodowanego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa), od postępowania pracownika, które nie pozostaje w związku z wykonywaniem powierzonych mu zadań (co powoduje, że zdarzenie, które nastąpiło podczas podróży służbowej pracownika, nie jest wypadkiem przy pracy ani wypadkiem traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy).
PODSTAWA PRAWNA
- Ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (DzU z 2009 r. nr 167, poz. 1322 ze zm.),
- Rozporządzenie Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (DzU nr 105, poz. 870).