Inspektorzy pracy, zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków i chorób zawodowych, uprawnieni są do składania do jednostek organizacyjnych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosków o podwyższenie wysokości procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe opłacanych przez pracodawców.
Wysokość procentową określa we wniosku inspektor pracy, a decyzję o podwyższeniu składki podejmuje właściwy terytorialnie oddział ZUS. Oddział ZUS w większości przypadków przychyla się do wniosków inspektorów pracy, przez co składki na ubezpieczenie wypadkowe są podwyższane.
UZASADNIENIE
Inspektor pracy może wystąpić do jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych właściwej ze względu na siedzibę płatnika składek z wnioskiem o podwyższenie płatnikowi składek.
Może tego dokonać wyłącznie w przypadku stwierdzenia rażącego naruszenia przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy w czasie dwóch kolejnych kontroli. Oznacza to nałożenie na pracodawcę w czasie dwóch kolejnych kontroli grzywny w formie mandatu, skierowanie wniosku do sądu grodzkiego, skierowanie wniosku do prokuratury, wstrzymanie prac lub wstrzymanie pracy maszyny albo urządzenia bądź skierowanie pracownika do innych prac. O stwierdzeniu rażącego naruszenia przepisów bhp inspektor pracy informuje pracodawcę w trakcie przeprowadzanej kontroli.
WSKAZÓWKA!
Inspektor pracy we wniosku o podwyższenie składki ma obowiązek uzasadnić swój wniosek – podaje w nim stwierdzone naruszenia przepisów bhp oraz pełne podstawy prawne. Należy pamiętać, że inspektor pracy nie ma obowiązku informowania pracodawcy o złożeniu wniosku do ZUS.
Podwyższenie składki wypadkowej wynosi, zgodnie z ustawą, 100% stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe. Decyzję w sprawie podwyższenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe wydaje właściwy terytorialnie oddział ZUS. W przypadku decyzji ZUS wysokość składki ustalana jest za okres roku składkowego (na okres najbliższego roku składkowego). Pracodawca, zgodnie z pouczeniem do wydanej przez ZUS decyzji, ma prawo wniesienia odwołania od tej decyzji. Odwołanie kierowane jest do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego, przy czym wnosi się je za pośrednictwem jednostki ZUS, która tę decyzję wydała. Zasadniczo odwołanie wnosi się na piśmie lub do protokołu sporządzonego przez ZUS w terminie miesiąca od dnia doręczenia odpisu decyzji.
WAŻNE!
Terminy odwołań są terminami zawitymi, co oznacza, że w przypadku niezłożenia odwołania w określonym w decyzji terminie, decyzja staje się prawomocna. Termin odwołania zawarty jest w pouczeniu do decyzji (zapisane drobnym drukiem).
Przykładowo, w 2007 r. organy Państwowej Inspekcji Pracy przesłały do jednostek organizacyjnych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wnioski o podwyższenie składki na ubezpieczenie wypadkowe o 100% dla 57 pracodawców. Wszystkie wnioski były konsekwencją rażących naruszeń przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, stwierdzonych w czasie dwóch kolejnych kontroli. Najczęściej stwierdzone nieprawidłowości to niezapewnienie pracownikom bezpiecznej pracy na stanowiskach pracy na wysokości lub użytkowanie maszyn i innych urządzeń technicznych bez urządzeń ochronnych, zabezpieczających przed ciężkimi uszkodzeniami ciała.
Zgodnie z informacją ZUS we wszystkich przypadkach wydano stosowne decyzje o podwyższeniu płatnikom o 100% składki na ubezpieczenie wypadkowe, ustalanej na najbliższy rok składkowy. W 2008 r. wniosków takich było aż 87.
PODSTAWA PRAWNA
- Art. 36 ustawy z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (DzU z 2009 r. nr 167, poz. 1322),
- Art. 4779 § 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (DzU nr 43, poz. 296 ze zm.).