Uznanie zdarzenia, jakiemu uległ pracownik, za wypadek przy pracy umożliwia ubezpieczonemu ubieganie się o świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego, tj. o:
- zasiłek chorobowy,
- świadczenie rehabilitacyjne,
- zasiłek wyrównawczy.
Prawo do świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego i ich wysokość ustalają oraz świadczenia wypłacają płatnicy składek, którzy są zobowiązani do ustalania prawa do świadczeń w razie choroby i macierzyństwa oraz ich wypłaty, albo ZUS – w pozostałych przypadkach.
Definicja wypadku przy pracy
Wypadkiem przy pracy jest zdarzenie nagłe, wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych,
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia,
- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Aby zdarzenie było uznane za wypadek przy pracy, muszą wystąpić łącznie wszystkie elementy definicji wypadku: nagłość zdarzenia, przyczyna zewnętrzna, uraz lub śmierć oraz związek z pracą.
Ustalenie okoliczności wypadku
Osoba, która uległa wypadkowi przy pracy, jeżeli pozwala jej na to stan zdrowia, musi niezwłocznie zawiadomić o wypadku pracodawcę lub inny podmiot, na rzecz którego wykonywała czynności, przy których doznała urazu. Obowiązek zgłoszenia wypadku ma także każdy pracownik, który zauważył takie zdarzenie w pracy (§ 2 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy). Na podstawie zgłoszenia takiego zdarzenia w formie pisemnej zespół powypadkowy ustala okoliczności i przyczyny wypadku oraz stwierdza, czy wypadek pozostaje w związku z pracą.
Nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku zespół sporządza protokół powypadkowy, a pracodawca zatwierdza go nie później niż w ciągu 5 dni (§ 13 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy). Zakładowy protokół powypadkowy, kwalifikujący zdarzenie jako wypadek przy pracy, jest podstawą do wypłaty świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego.
Zasiłek chorobowy
Ubezpieczony, który podlega ubezpieczeniu wypadkowemu, ma prawo do zasiłku chorobowego z ubezpieczenia wypadkowego nawet wtedy, gdy niezdolność do pracy powstanie pierwszego dnia ubezpieczenia wypadkowego (art. 8 ust. 1 ustawy wypadkowej).
Zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje w wysokości 100% podstawy wymiaru, także za okres pobytu w szpitalu. Podstawę wymiaru zasiłku stanowi kwota będąca podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie wypadkowe.
Jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy, a zasiłek chorobowy lub świadczenie rehabilitacyjne przysługuje z więcej niż jednego tytułu, to świadczenie z ubezpieczenia wypadkowego w wysokości 100% przysługuje z każdego z tych tytułów. Dowodem stanowiącym podstawę przyznania i wypłaty zasiłku chorobowego w wysokości 100% podstawy wymiaru przysługującego z tytułu ubezpieczenia u płatnika składek, u którego wypadek nie nastąpił, jest kopia protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku, potwierdzona przez płatnika składek za zgodność z oryginałem (§ 7 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie określenia dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa).
Więcej na ten temat znajdziesz w płatnej części serwisu w artykule: Do wypłaty jakich świadczeń jest zobowiązany pracodawca w razie zaistnienia wypadku przy pracy