Obowiązujące przepisy nie uprawniają pracodawcy wprost do skierowania pracownika na badania lekarskie bez zgody tego pracownika, jeżeli nie zbiega się to z terminem kolejnego badania okresowego.
Pracodawca może skierować pracownika na wcześniejsze badania okresowe jedynie w przypadku:
● zmiany charakteru pracy pracownika (stanowisko, obowiązki),
● uznania za konieczne przeprowadzenie takich badań wcześniej niż zaplanowano (np. ze względu na stan jego zdrowia).
W takich sytuacjach pracownik powinien zastosować się do polecenia pracodawcy i zrobić zlecone mu badania. Skierowanie na badania wydawane jest w formie polecenia służbowego pracodawcy, a pracownik zobowiązany jest je wykonywać. Badania przeprowadzane są w czasie pracy i na koszt pracodawcy – nie stanowią więc dla pracownika dodatkowych obciążeń.
Rekomendowany produkt: Serwis Prawno-Pracowniczy
Istotne jest, aby przedterminowe skierowanie pracownika na badania okresowe było przez pracodawcę wyczerpująco uzasadnione. Podstawą wcześniejszego skierowania może być np. kontuzja pracownika, pogarszający się stan jego zdrowia. Pracodawca ma obowiązek dbać o bezpieczne warunki pracy swoich podwładnych – powinien zatem móc sprawdzić stan ich zdrowia, gdy ma co do niego uzasadnione wątpliwości.
Badaniom okresowym podlegają wszyscy pracownicy, ale ich częstotliwość i zakres zależy od charakteru wykonywanej pracy. Im więcej czynników szkodliwych lub uciążliwych, na które narażony jest pracownik, tym częściej przeprowadzane są badania. W przypadku pracy bez określonego czynnika narażenia (tak jak ma to miejsce przy pracach biurowych) częstotliwość badań okresowych została określona raz na 5 lat (co 4 lata w razie pracy z komputerem). O innym terminie badania okresowego zdecydować może lekarz lub pracodawca.
Zapraszamy na FORUM
Częstsze badania okresowe pracownika, który nie zmienia stanowiska lub charakteru pracy na bardziej uciążliwą, zleca lekarz przeprowadzający badanie. Może on nie tylko poszerzyć zakres przeprowadzanych badań, ale również wyznaczyć krótszy termin następnego badania (np. za 3, a nie 5 lat). Nie oznacza to jednak przypisania danemu pracownikowi innego terminu badań okresowych na stałe. Termin następnego badania okresowego jest każdorazowo określany przez lekarza – w zależności od stanu zdrowia pracownika oraz warunków pracy na zajmowanym przez niego stanowisku. Powinien on zatem zostać wskazany w zaświadczeniu lekarskim wydanym po przeprowadzonym badaniu okresowym.
Podstawa prawna:
- art. 229 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1502; ost. zm. Dz.U. z 2014 r. poz. 1662),
- § 3–5 załącznika do rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 69, poz. 332; ost. zm. Dz.U. z 2010 r. Nr 240, poz. 1611).