Stres w pracy
Nadmiar obowiązków, zła atmosfera w pracy, złe traktowanie, brak osoby w firmie, z którą można porozmawiać o problemach zawodowych. To tylko niektóre czynniki, wywołujące stres w miejscu pracy. Obecnie zwraca się na to coraz większą uwagę. Głównie dlatego, że utrzymujący się wysoki poziom stresu prowadzi do wielu chorób i dolegliwości, w tym wypalenia zawodowego.
Magdalena Kaźmierczyk, psycholog, wyjaśnia:
„Stres jest reakcją fizjologiczną organizmu na bodziec, która mobilizuje nas do działania. Pojawia się stan pobudzenia, krew zaczyna szybciej krążyć, oddech przyspiesza, co ma za zadanie pozwolić człowiekowi poradzić sobie z zagrożeniem. Jednak zachowania typu ucieczka lub walka, w które jesteśmy ewolucyjnie wyposażeni i które pozwalały na przetrwanie, nie są adekwatne w realiach XXI wieku. Stresory jakich teraz doświadczamy często też są wynikiem naszego sposobu myślenia i interpretacji sytuacji i zdarzeń. Jest ich też znacznie więcej i często nie mamy możliwości lub sami nie pozwalamy sobie na odpoczynek, regenerację i obniżenie poziomu pobudzenia organizmu. Stres sam w sobie nie jest zły, jednak jego zbyt wysoki poziom oddziałujący przez długi czas może powodować problemy zarówno somatyczne, jak i emocjonalne, w konsekwencji może doprowadzić też do wypalenia zawodowego.”
Standardy zarządzania
Państwowa Inspekcja Pracy, która zajmuje się kontrolą przestrzegania prawa pracy, przygotowała listę 24 standardów zarządzania. Ich stosowanie z pewnością poprawi atmosferę w miejscu pracy, zwiększy zaangażowanie pracowników i zmniejszy u nich poziom stresu. Oto lista:
Standard 1
Pokazuj, że problem stresu w pracy traktujesz poważnie. Zapewnij, aby wszystkie osoby w Twojej firmie posiadały odpowiednią wiedzę dotyczącą stresu w pracy i rozumiały, że rozpoznawanie i usuwanie jego przyczyn jest korzystne dla Was wszystkich. Stworzenie zdrowego i wolnego od stresu miejsca pracy wymaga współdziałania.
Standard 2
Dbaj o to, aby pracownicy byli traktowani jak partnerzy, od których Ty oraz osoby kierujące egzekwują wymagania oraz wywiązują się z obowiązków wobec nich. Prawo pracy jest przestrzegane.
Standard 3
Samodzielnie lub przez wyznaczone osoby, dbaj o bezpieczne i higieniczne warunki pracy w zakładzie. Bądź pewny, że na stanowiskach pracy zapewnione jest odpowiednie oświetlenie, temperatura, wyposażenie, przestrzeń do pracy, brak hałasu, wilgoci i przykrych woni. Wyposażaj pracowników w środki ochrony indywidualnej, gdy jest to potrzebne.
Standard 4
Prowadź stały monitoring i systematycznie zbieraj informacje dotyczące warunków pracy, w tym także psychospołecznych, w Twoim zakładzie. Okresowo dokonuj oceny z udziałem pracowników lub ich przedstawicieli. Jeśli trzeba, niezwłocznie wprowadzajcie zmiany wynikające z oceny.
Standard 5
Zapewnij, aby obowiązki poszczególnych pracowników były dokładnie określone oraz nie kolidowały ze sobą. Wszyscy pracownicy powinni być dokładnie poinformowani o własnych zadaniach oraz ciążącej na nich odpowiedzialności. Wątpliwości pracowników wyjaśniaj na bieżąco.
Standard 6
Bądź otwarty, nie obawiaj się głosu pracowników. Zapewnij, aby pracownicy lub ich przedstawiciele, mieli możliwość wyrażania własnych pomysłów, opinii i uwag dotyczących organizacji pracy i propozycji usprawnienia działalności działu lub całej firmy. Korzystaj z tych pomysłów. Jeśli nie możesz tego zrobić, wyjaśniaj przyczyny Twoich decyzji pracownikom. Dbaj, aby w Twojej firmie istniała dwustronna komunikacja między pracownikami, ich przełożonymi i Tobą.
Standard 7
Dbaj, aby praca była przydzielana w ilości i jakości dostosowanej do wiedzy, doświadczenia oraz możliwości fizycznych, intelektualnych i emocjonalnych poszczególnych pracowników. Dobieraj pracowników pod kątem wykonywanych przez nich obowiązków, obserwuj ich w trakcie pracy, pytaj o potrzeby, jeśli trzeba poddawaj odpowiednim szkoleniom.
Standard 8
Oczekuj wykonania pracy adekwatnej do godzin pracy. Dbaj o to, aby praca w nadgodzinach odbywała się tylko w uzasadnionych przypadkach, a pracownicy w żadnym przypadku nie pracowali w nadgodzinach ponad wymiar określony przepisami prawa. Upewnij się, że w Twojej firmie pracownicy mają taką możliwość oraz korzystają z prawa do odpoczynku.
Standard 9
Wspólnie z przedstawicielami pracowników opracuj jasne kryteria oceny pracy oraz nagradzania i awansowania pracowników. Dbaj o to, aby kryteria te były znane oraz jednakowo stosowane wobec wszystkich pracowników oraz członków kadry zarządzającej.
Standard 10
Zachęcaj osoby kierujące pracownikami, aby stawiały przed pracownikami cele do wykonania. Pracownicy powinni posiadać też pewien kredyt zaufania. Tam gdzie to możliwe, decyzje co do sposobu zaplanowania, realizacji, tempa wykonania i rozwiązania zadania pozostaw pracownikom.
Standard 11
Zamiast do rywalizacji zachęcaj pracowników do współpracy. Tam gdzie to możliwe, zamiast pojedynczych stanowisk, twórz zespoły pracowników pracujące nad zadaniem od początku do końca.
Standard 12
Zadbaj o to, aby pracownicy dokładnie wiedzieli, na jaki rodzaj wsparcia mogą liczyć z Twojej strony oraz ze strony swoich przełożonych. Nagradzaj pracowników i osoby kierujące pracownikami za udzielanie pomocy współpracownikom.
Standard 13
Dbaj, aby polecenia były wydawane pracownikom w sposób precyzyjny. Upewniaj się, że pracownicy wiedzą, czego się w danej chwili od nich oczekuje. Zapewnij pracownikom możliwość wyjaśniania wątpliwości dotyczących zlecanych im zadań.
Standard 14
Upewnij się, że pracownicy są informowani o wynikach swojej pracy, zarówno tych negatywnych, jak i pozytywnych, na bieżąco. Zachęcaj osoby kierujące pracownikami do doceniania zaangażowania pracowników w pracę. Nagradzaj pracowników za ich zaangażowanie.
Standard 15
Zadbaj o to, aby o problemach i przyczynach błędów, sposobie ich rozwiązania, naprawienia i uniknięcia w przyszłości rozmawiało się w Twojej firmie spokojnie, rzeczowo i z zainteresowanymi osobami.
Standard 16
Spraw, aby wszyscy rozumieli, że zmiany w firmie są nieuniknione. Aby unikać dodatkowych napięć i nieporozumień, odpowiednio wcześnie informuj pracowników o planowanych zmianach, terminach oraz powodach ich wprowadzenia. Daj możliwość pracownikom konsultacji i przedstawiania własnych propozycji w tym zakresie. Jeśli jest to możliwe, uwzględniaj te propozycje.
Standard 17
Rozpoznawaj indywidualne zdolności lub predyspozycje pracowników do wykonywania określonych zadań. Staraj się uwzględniać je przy planowaniu ich pracy i wykorzystywać w działalności firmy. Zachęcaj pracowników i ich przełożonych do rozwijania tych umiejętności. Jeśli możesz, udzielaj im w tym pomocy.
Standard 18
Zapewnij pracownikom możliwość nawiązywania kontaktów społecznych w pracy.
Standard 19
Ustal sposób rozwiązywania konfliktów w pracy. Zadbaj, aby wszyscy pracownicy wiedzieli, w jaki sposób należy rozwiązywać konflikty w Twoim zakładzie. Jeśli trzeba, zwiększaj kompetencje pracowników w tym zakresie. Wyznacz odpowiednie osoby i poinformuj pracowników, do kogo mogą zwracać się prośbą o pomoc lub poradę.
Standard 20
Zadbaj o to, aby wszyscy pracownicy i kadra zarządzająca byli dokładnie poinformowani o niedopuszczalnych zachowaniach w pracy i przyjętych w Twojej firmie sposobach reagowania na nie. Upewnij się, że wszyscy pracownicy wiedzą, w jaki sposób i komu można zgłaszać takie zachowania oraz jakie grożą konsekwencje. Konsekwencje wobec osób łamiących zasady wyciągaj bez względu na staż pracy i zajmowane przez nie stanowisko.
Standard 21
Jeśli jesteś w stanie, udzielaj indywidualnej pomocy pracownikom i kadrze zarządzającej. W zależności od potrzeb kieruj potrzebujące osoby na szkolenia doskonalące, urlopy zdrowotne, odciążaj od pracy określonego rodzaju lub czasowo przenoś za ich zgodą na inne stanowisko. Postaraj się stworzyć możliwość wprowadzenia elastycznego czasu pracy, np.: dla pracowników opiekujących się małymi dziećmi lub osobami niepełnosprawnymi. Wysłuchuj indywidualnych próśb pracowników w tym zakresie.
Standard 22
Upewnij się, że osoby kierujące pracownikami zdają sobie sprawę, że ich stosunek do innych osób oraz sposób zarządzania ma wpływ na poziom stresu w firmie. Jeśli jest to potrzebne, umożliw takim osobom podnoszenie kwalifikacji w tym zakresie. Obowiązki polegające na kierowaniu innymi powierzaj tylko osobom posiadającym odpowiednie predyspozycje, umiejętności i doświadczenie zawodowe.
Standard 23
Pamiętaj, że sposób w jaki traktujesz pracowników i rozwiązujesz problemy w pracy może być wzorem do naśladowania dla pracowników. Pamiętaj o wyrozumiałości, życzliwości i wsparciu, gdy jest to potrzebne.
Standard 24
Jeśli zależy Ci na stworzeniu zdrowego i wolnego od stresu miejsca pracy, sam także powinieneś dbać o własne zdrowie. Nie zapominaj o sobie, swoich prawach i potrzebach w pracy. Pamiętaj, że oprócz tego że jest szefem, jesteś również człowiekiem, jak każdy inny.
Stres jest nazywany plagą lub chorobą XXI wieku. Warto więc zadbać, aby zminimalizować jego poziom w miejscu pracy i dzięki temu uniknąć chorób i dolegliwości, nie tylko zawodowych.
Wojciech Napora (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)
Źródło:
Państwowa Inspekcja Pracy.