Kto będzie płatnikiem zasiłków w 2021 r.?
Każdy płatnik składek musi ustalić na 30 listopada 2020 r., ile osób zgłasza do ubezpieczenia chorobowego. Jeżeli na ten dzień płatnik zgłosi do tego ubezpieczenia co najmniej 21 osób, w 2021 r. będzie wypłacał zasiłki (chorobowe, opiekuńcze, macierzyńskie, wyrównawcze oraz świadczenia rehabilitacyjne). Jeśli natomiast liczba ubezpieczonych okaże się mniejsza od 21, wówczas zasiłki od przyszłego roku będzie wypłacał ZUS.
Płatnik składek na ubezpieczenie chorobowe (m.in. pracodawca, zleceniodawca) jest zobowiązany w 2021 r. do wypłaty świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jeśli na 30 listopada 2020 r. zgłaszał do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych. Istotna jest przy tym liczba osób zgłaszanych do ubezpieczenia chorobowego, a nie to, czy płatnik faktycznie odprowadził składkę za listopad za te osoby.
Jak ustalić liczbę ubezpieczonych?
W liczbie osób zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego należy uwzględnić:
- pracowników,
- osoby wykonujące pracę nakładczą,
- osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz osoby z nimi współpracujące,
- osoby prowadzące działalność pozarolniczą oraz osoby z nimi współpracujące.
W liczbie osób ubezpieczonych nie należy uwzględniać:
- osób przebywających na urlopach wychowawczych i bezpłatnych,
- duchownych podlegających ubezpieczeniu chorobowemu.
Polecamy: Dokumentacja kadrowa
Osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą zatrudnia na 30 listopada 2020 r. 19 osób podlegających ubezpieczeniu chorobowemu. W prowadzeniu działalności przedsiębiorcy pomaga żona, która została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych jako osoba współpracująca. Zarówno przedsiębiorca, jak i jego małżonka zgłosili się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. Ustalając liczbę osób zgłoszonych do tego ubezpieczenia, należy uwzględnić osoby zatrudnione, przedsiębiorcę oraz osobę z nim współpracującą, tj. żonę. Oznacza to, że ubezpieczeniu chorobowemu u tego płatnika na 30 listopada 2020 r. podlega 21 osób. Od 2021 r. płatnikiem zasiłków dla zatrudnionych osób będzie przedsiębiorca. Natomiast zasiłki dla przedsiębiorcy i jego małżonki będzie wypłacał ZUS.
Jeśli płatnik składek nie zgłaszał nikogo do ubezpieczenia chorobowego na 30 listopada, liczbę ubezpieczonych należy ustalić według stanu na pierwszy miesiąc, w którym dokonano takiego zgłoszenia.
Spółka rozpoczęła działalność 1 grudnia 2020 r. i od tego dnia zatrudniła 10 osób. Zgłosiła je do ubezpieczeń społecznych, w tym chorobowego. Oznacza to, że spółka nie będzie płatnikiem zasiłków, gdyż w pierwszym miesiącu, w którym dokonała zgłoszenia, ubezpieczeniem chorobowym było objętych mniej niż 21 osób.
Na liczbę pracowników zgłoszonych do ubezpieczenia chorobowego na 30 listopada nie wpływa wymiar etatu tych osób.
Zmiana liczby ubezpieczonych po 30 listopada
Zmiana liczby osób zgłaszanych do ubezpieczenia chorobowego, która następuje po 30 listopada danego roku (lub po pierwszym miesiącu, w którym płatnik składek dokonał pierwszego zgłoszenia osób do ubezpieczenia chorobowego), nie ma wpływu na przyznane wcześniej uprawnienie do ustalania prawa do wypłaty zasiłków.
ZUS jest zobowiązany do ustalania prawa do zasiłków oraz ich wysokości w sytuacjach, gdy:
- płatnik składek zgłasza do ubezpieczenia chorobowego nie więcej niż 20 ubezpieczonych,
- wypłata świadczenia dotyczy ubezpieczonego będącego osobą prowadzącą pozarolniczą działalność lub osobą z nią współpracującą,
- ubezpieczony jest duchownym,
- zasiłek jest należny za okres po ustaniu ubezpieczenia,
- ubezpieczony podlega ubezpieczeniu chorobowemu w Polsce z tytułu zatrudnienia u zagranicznego pracodawcy.
W 2020 r. pracodawca nie był podmiotem uprawnionym do wypłaty zasiłków. Na 30 listopada 2020 r. zgłosił on do ubezpieczenia chorobowego 32 osoby. Jeden z pracowników jest niezdolny do pracy od 12 października 2020 r. do 3 stycznia 2021 r. Pomimo że od 2021 r. ustalanie prawa oraz wypłata zasiłków będą należeć do pracodawcy, płatnikiem zasiłku dla tego pracownika nadal będzie ZUS (ponieważ wypłacał zasiłek w poprzednim roku). ZUS będzie wypłacał zasiłek tej osobie do zakończenia okresu zasiłkowego lub do przerwy w niezdolności do pracy albo do zmiany rodzaju pobieranego zasiłku. Pracodawca będzie natomiast ustalał prawo do zasiłków, ich wysokość oraz będzie dokonywał ich wypłaty w stosunku do osób, które:
-
nabędą prawo do zasiłków w 2021 r. lub
-
nabędą w 2021 r. prawo do zasiłków po przerwie w poprzedniej niezdolności do pracy, z tytułu której zasiłek wypłacał ZUS.
Ile wynosi wynagrodzenie dla płatnika zasiłków?
Z tytułu wykonywania zadań związanych z ustalaniem prawa i wysokości świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa oraz ich wypłatą płatnikowi składek przysługuje 0,1% kwoty prawidłowo wypłaconych świadczeń. Kwota przysługującego płatnikowi wynagrodzenia jest potrącana z należnych od płatnika składek na ubezpieczenia społeczne. Rozliczenia należnego wynagrodzenia płatnik dokonuje w deklaracji rozliczeniowej składanej za miesiąc, w którym dokonał on wypłaty świadczeń.
W przypadku gdy wynagrodzenie zostało potrącone bezpodstawnie, jego zwrotu płatnik składek dokonuje w deklaracji rozliczeniowej za następny miesiąc (§ 1-4 rozporządzenia w sprawie wysokości i trybu wypłaty wynagrodzenia płatnikom składek z tytułu wykonywania zadań z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa).
Podstawa prawna:
-
art. 61 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 870
-
art. 3 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 266; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1291
-
§ 1-4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 14 grudnia 1998 r. w sprawie wysokości i trybu wypłaty wynagrodzenia płatnikom składek z tytułu wykonywania zadań z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa - Dz.U. Nr 153, poz. 1005