Dla takich osób jest to często szansa wyjścia z izolacji i bierności zawodowej, a dla pracodawców możliwość zatrudnienia wydajnego i wykwalifikowanego pracownika. Jednak przed podjęciem zatrudnienia przez osobę niepełnosprawną należy poznać swoje prawa i obowiązki jako pracodawcy.
Przede wszystkim należy pamiętać, że jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu ze względu m.in. na niepełnosprawność jest zabroniona w Kodeksie pracy. Przepisy kodeksu stosuje się odpowiednio, również w przypadku zatrudnienia na czas określony jak i nieokreślony, w pełnym wymiarze godzin jak i niepełnym. W myśl przepisów kodeksu niedopuszczalne są praktyki, które powodują pogorszenie sytuacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy m.in. poprzez ograniczenia w warunkach zatrudnienia, w dostępie do awansów czy szkoleń.
W rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy uregulowano obowiązki pracodawcy w zakresie dostosowania środowiska pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych. Na pracodawcy ciąży obowiązek zapewnienia odpowiednio przystosowanych dla niepełnosprawnych stanowisk pracy. Pracodawca musi uwzględnić ograniczone możliwości ruchowe niepełnosprawnych pracowników. Dotyczy to m.in. konieczności dostosowania dróg komunikacyjnych w przedsiębiorstwie, schodów (wind), drzwi, okien, łazienek itp. do zmniejszonej sprawności tych osób.
Zobacz: Czy pracodawcy przysługuje zwrot kosztów szkolenia pracownika niepełnosprawnego?
Osoba niepełnosprawna posiada na rynku pracy także dodatkowe uprawnienia. Dotyczą one możliwości podjęcia pracy w zmniejszonym czasie pracy, większych uprawnień urlopowych czy przyznania dodatkowej przerwy w pracy. Zakres uprawnień jest uzależniony od orzeczonego stopnia niepełnosprawności.
Ponadto bez względu na stwierdzone inwalidztwo, istnieje obowiązkowy zakaz zatrudniania osób niepełnosprawnych w porze nocnej oraz godzinach nadliczbowych.
Niepełnosprawnemu pracownikowi przysługuje dodatkowa 15-minutowa przerwa w pracy na gimnastykę lub wypoczynek. Czas pracy osoby niepełnosprawnej nie może przekraczać 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo. W przypadku osób z umiarkowanym lub dużym stopniem niepełnosprawności czas pracy jest odpowiednio zmniejszony.
Należy także pamiętać, że Sejm 1 sierpnia 1997 r. uchwalił Kartę Praw Osób Niepełnosprawnych. W dokumencie tym, poza zdefiniowaniem prawa osób niepełnosprawnych do niezależnego i samodzielnego, aktywnego i wolnego od przejawów dyskryminacji życia, zawarto również katalog dziesięciu praw, wskazując tym samym najważniejsze obszary, w których niezbędne są intensywne działania. Dokument podkreśla, że osoby niepełnosprawne mają prawo do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia oraz nie mogą podlegać dyskryminacji.
Zobacz serwis: Zatrudnienie