W UE jest problem z migracją pracowników. Badania pokazują, że ok. 48% wysoko wykwalifikowanych migrantów pracowało na stanowiskach wymagających niskich lub średnich kwalifikacji. Z powodu pandemii i problemów gospodarczych w wielu krajach UE, te dane się pogorszyły. Jakie są pozwolenia na pracę dla pracowników spoza UE nad którymi pracuje UE, aby wspierać legalną migrację zarobkową?
- Europa się starzeje - emerytów przybywa a dzieci nie
- Wysoko wykwalifikowani pracują przy pracach wymagających niskich kwalifikacji
- Niebieska karta UE: przyciąganie wysoko wykwalifikowanych pracowników do UE
- Do czego uprawnia niebieska karta UE?
- Czy z niebieską kartą można wyjechać za granicę?
- Gdzie jest uznawana niebieska karta UE?
- Jedno zezwolenie: tymczasowe pozwolenie na pracę w danym kraju
- Kogo obejmuje jedno zezwolenie a kogo nie?
- Kim jest rezydent długoterminowy UE
- Kto nie kwalifikuje się do statusu rezydenta długoterminowego UE?
Europa się starzeje - emerytów przybywa a dzieci nie
Aktualne zmiany demograficzne w Europie pokazują, że społeczeństwo w szybkim tempie się starzeje. Jest duży problem z niskim wskaźnikiem urodzeń, co powoduje, że do 2050 r. emeryci będą stanowić około jedną trzecią ludności UE. Szacuje się, że do 2070 r. populacja UE w wieku produkcyjnym spadnie do 292 mln osób (z 333 mln w 2016 r.), co będzie miało poważne konsekwencje dla siły roboczej.
Taka sytuacja wywoła poważne konsekwencje społeczne i gospodarcze, np. zwiększony popyt na opiekę zdrowotną i usługi społeczne, niższa produktywność czy wyższe wydatki publiczne i podatki. Rodzi się pytanie, kto będzie pracował na pokolenie dzisiejszych 20-30-latów. Odpowiedzi jednak brak. Dane z wielu krajów UE pokazują, że różnego rodzaju programy społeczne wspierające rodzicielstwo, np. polskie 500+ wcale nie przynoszą oczekiwanego rezultatu i dużego wzrostu urodzeń.
Wysoko wykwalifikowani pracują przy pracach wymagających niskich kwalifikacji
Dane UE pokazują, że w 2019 r. ok. 48% wysoko wykwalifikowanych migrantów pracowało na stanowiskach wymagających niskich lub średnich kwalifikacji, w porównaniu z 20% obywateli UE. Okazuje się, że najbardziej powszechną formą zatrudnienia jest praca jako osoba sprzątająca lub pomoc domowa.
Paradoksalnie przedsiębiorcy, szczególnie z branży budowlanej(aż 43%) czy branży IT (62%), potrzebują doświadczonych, z wiedzą i doświadczeniem - wysoko wykwalifikowanych pracowników. Przedsiębiorcy zgłaszają braki kadrowe, bo pracownicy się przebranżawiają - nawet kosztem wykonywania prac niżej sytuowanych, ale za granicą i lepiej wynagradzanych. Czy na tym polega współczesna migracja zarobkowa w ramach UE i poza nią?
Aby zaradzić niedoborom siły roboczej, wypełnić luki w umiejętnościach i pobudzić wzrost gospodarczy, Unia Europejska wprowadza zachęty dla legalnej migracji. Jakie? Poniżej opis najważniejszych propozycji.
Niebieska karta UE: przyciąganie wysoko wykwalifikowanych pracowników do UE
Unia Europejska wprowadza zachęty dla legalnej migracji, jedną z nich jest niebieska karta UE, której celem jest ułatwienie dostępu do europejskiego rynku pracy i przyciągnięcie wysoko wykwalifikowanych pracowników spoza Europy.
Do czego uprawnia niebieska karta UE?
Niebieska karta UE to zezwolenie na pracę i pobyt. Umożliwia obywatelom spoza UE pracę i zamieszkanie w kraju UE, pod warunkiem, że posiadają stopień naukowy lub równoważne kwalifikacje oraz ofertę pracy z minimalnym wynagrodzeniem wymaganym do ubiegania się o kartę.
Znowelizowane przepisy wejdą w życie do końca 2023 roku. Ustanawiają okres obowiązywania oferty pracy na minimum sześć miesięcy i obniżają próg wymaganego wynagrodzenia - ma stanowić co najmniej 100% przeciętnego rocznego wynagrodzenia brutto w kraju zatrudnienia.
Czy z niebieską kartą można wyjechać za granicę?
Posiadacze kart mogą sprowadzić członków swojej rodziny, aby zamieszkali z nimi w UE. Posiadacze niebieskiej karty UE oraz ich rodziny mają prawo wjazdu, ponownego wjazdu i pobytu na terytorium państwa członkowskiego, które wydało kartę, oraz do przejeżdżania przez inne państwa członkowskie. członkowskiego.
Gdzie jest uznawana niebieska karta UE?
Niebieska karta UE jest uznawana we wszystkich krajach UE, oprócz Danii i Irlandii oraz Wielkiej Brytanii.
Jedno zezwolenie: tymczasowe pozwolenie na pracę w danym kraju
Dla osób, które nie kwalifikują się do niebieskiej karty UE, istnieje możliwość uzyskania tzw. jednego zezwolenia. Jest to połączone zezwolenie na pracę i pobyt, wydawane na okres do dwóch lat przez kraj UE, w którym obywatel spoza UE będzie pracować i mieszkać.
Dyrektywa w sprawie jednego zezwolenia z 2011 r. jest obecnie poddawana przeglądowi, aby UE stała się bardziej atrakcyjna dla potencjalnych pracowników. Przegląd ma skrócić proces składania wniosku z czterech miesięcy do 90 dni. W przypadku osób już posiadających zezwolenie lub wybranych w ramach unijnego partnerstwa w zakresie talentów, proces ten może zostać skrócony do 45 dni. Przepisy mogą się więc zmienić.
Zezwolenie nie będzie już powiązane z konkretnym pracodawcą, co umożliwi pracownikom zmianę pracy, ułatwi dopasowywanie umiejętności do potrzeb rynku pracy i zmniejszy ryzyko wyzysku pracowników. Pracownicy będą również mogli zachować jedno zezwolenie, nawet gdy będą bezrobotni (do dziewięciu miesięcy).
Parlament zatwierdził swoje stanowisko w tej sprawie w kwietniu 2023 r., otwierając drogę do rozpoczęcia rozmów między negocjatorami Parlamentu a Radą nad ostatecznym kształtem przepisów.
Kogo obejmuje jedno zezwolenie a kogo nie?
Zaktualizowane jedno zezwolenie obejmuje prawie wszystkich pracowników spoza UE i ich rodziny, pracujących studentów, pracowników sezonowych i uchodźców. Jednak nie mogą się o nie ubiegać osoby oczekujące na rozpatrzenie wniosku o azyl. Nie jest również przeznaczone dla osób prowadzących działalność na własny rachunek.
Kim jest rezydent długoterminowy UE
Status rezydenta długoterminowego UE umożliwia osobom spoza UE pobyt i pracę w UE na czas nieokreślony. Został wprowadzony w 2003 r. jako środek wspierania legalnej migracji i integracji obywateli spoza UE. Po przyznaniu statusu, pracownik może swobodnie przemieszczać się i pracować w UE.
Zasady uzyskiwania statusu rezydenta jendak się zmienią. Parlament chce zmniejszenia wymogu długości zamieszkania niezbędnego do zakwalifikowania się z pięciu do trzech lat oraz uwzględnienia uchodźców i innych grup napotykających bariery. Nowe przepisy zapewniłyby im takie samo traktowanie jak obywateli UE jeśli chodzi o zatrudnienie, edukację i świadczenia socjalne.
Kto nie kwalifikuje się do statusu rezydenta długoterminowego UE?
Status rezydenta długoterminowego UE nie przysługuje obywatelom spoza UE, którzy:
- studiują lub odbywają szkolenie zawodowe;
- złożyli wniosek o udzielenie ochrony tymczasowej lub międzynarodowej;
- przebywają w UE wyłącznie tymczasowo np. jako au pair, pracownicy delegowani przez usługodawcę w celu transgranicznego świadczenia usług lub jako transgraniczni usługodawcy.