Policjanci skarżą się do RPO, że w dużych miastach są braki kadrowe, a mniejszych jednostkach brak wakatów, co powoduje, że raporty policjantów o przeniesienie do jednostki bliżej miejsca zamieszkania są zwykle negatywnie rozpatrywane. Policjanci są zmęczeni dojazdami, nie mają zapewnionego dobowego odpoczynku a ich praca jest przez to mało efektywna. Jak wygląda work life banace w policji - co odpowie na pismo Komendant Główny Policji? To się okaże.
- RPO interweniuje w imieniu policjantów do Komendanta Głównego Policji
- W dużych miastach braki kadrowe wśród policjantów
- Obietnice bez pokrycia
- Uciążliwe dojazdy, zmęczenie po służbie i brak wypoczynku
- Przykład policjantki - brak 11h dobowego odpoczynku
- Jak rozwiązać problem policjantów?
- Czas pracy i służby w policji
- Jakie są okresy rozliczeniowe w policji?
- Czy w policji dopuszczane są nadgodzin?
- Work-life balance i wypalenie zawodowe w policji
RPO interweniuje w imieniu policjantów do Komendanta Głównego Policji
Mając na uwadze liczne uwagi i wnioski policjantów Rzecznik Praw Obywatelskich postanowił napisać do Jarosława Szymczyka Komendanta Głównego Policji w sprawie odmownego załatwiania przez przełożonych raportów funkcjonariuszy zawierających prośby o ich przeniesienie do jednostek Policji bliższych miejsca zamieszkania.
W dużych miastach braki kadrowe wśród policjantów
Jak było wskazywane w pismach do Rzecznika Praw Obywatelskich podczas rekrutacji i samego momentu zatrudniania policjantów, obiecuje się im przeniesienie do jednostki, w ich miejscu zamieszkania, czy też w pobliżu, i że tylko czasowo będą musieli pełnić służbę np. w oddalonym o kilkadziesiąt kilometrów od domu dużym mieście. Problem istnieje, ponieważ w dużych miastach są braki kadrowe, a mniejszych jednostkach z kolei brak wakatów.
Obietnice bez pokrycia
Okazuje, że jeśli już policjant złoży raport o przeniesienie do jednostki w pobliżu miejsca zamieszkania, zwykle takie raporty są negatywnie rozpatrywane. Jak podkreśla Rzecznik Praw Obywatelskich w piśmie do Komendanta są nawet takie przypadki, że komendanci wojewódzcy nie wyrażają zgody na przeniesienie z większej jednostki do mniejszej, nawet gdy wiąże się to ze zmniejszeniem czasu dojazdu, a przez to dłuższym wypoczynkiem między służbami, natomiast bardzo chętnie wyrażają zgody na przeniesienia z mniejszych jednostek do większych. Problem z przeniesieniem jest nawet jeżeli policjant w ramach danego miasta chce pracować w innym komisariacie, bo ma po prostu do niego bliżej z miejsca zamieszkania.
Uciążliwe dojazdy, zmęczenie po służbie i brak wypoczynku
"Zainteresowani policjanci podkreślają dużą uciążliwość dojazdów, szczególnie po służbie, w godzinach nocnych, kiedy zmęczeni wielogodzinną pracą muszą pokonać wiele kilometrów, niekiedy w trudnych warunkach atmosferycznych. Długie dojazdy do odległych miejsc pełnienia służby ograniczają w oczywisty sposób czas przeznaczony na niezbędny wypoczynek oraz załatwienie ważnych spraw rodzinnych i osobistych.
Brak właściwego wypoczynku i świadomość niemożności właściwego zadbania o rodzinę czy własne zdrowie – w negatywny sposób wpływają na poziom pełnionej przez funkcjonariuszy służby. Zmęczenie spowodowane m.in. dojazdami może niekiedy skończyć się tragicznie, szczególnie jeżeli funkcjonariusz wraca do domu zmęczony po nocnej służbie.".
Przykład policjantki - brak 11h dobowego odpoczynku
Jedna z zainteresowanych osób (aktualnie była już funkcjonariuszka) matka samotnie wychowująca dziecko, tak opisuje uciążliwości dojazdów:
”W okresie od stycznia 2020 do czerwca 2021, aby dojechać na poranną zmianę (godz.6:00) musiałam wyjechać z domu około godz. 3.30 aby odwieźć dziecko do dziadków, pobrać broń w komendzie powiatowej i dojechać do miejsca pełnienia służby oddalonej o 25 km od komendy, a 40 km od mojego miejsca zamieszkania. Wielokrotnie zdarzało się, iż kończąc służbę po godz. 22 kolejną służbę miałam o godz. 6 rano, co po odliczeniu czasu na dojazd i rozliczenie się ze służbą dyżurną z broni, pozwalało spędzić mi w miejscu zamieszkania pomiędzy służbami w godz. nocnych niecałe 4h. Mimo iż w grafiku papierowym moja służba zaczynała się oficjalnie o godz. 9:00 (aby zachować przepisowy odstęp 11 h przerwy na odpoczynek – zgodnie z Ustawą o Policji) w rzeczywistości już o godz. 6:00 musiałam stawić się na odprawę i rozpocząć służbę, co znajduje potwierdzenie w systemie E-komenda i książce pobrania broni…”
Jak rozwiązać problem policjantów?
Jednym ze sposobów rozwiązania problemu jest zatrudnianie policjantów jest przyporządkowanie (do istniejących/planowanych wakatów) i premiowanie w postępowaniu kwalifikacyjnym miejsca zamieszkania (np. na poziomie powiatów) kandydata do służby w Policji. Następnie, tak jak w przypadku wyżej opisanej sytuacji policjantki, może mogłaby być wydana zgoda na przechowywanie broni służbowej w miejscu zamieszkania (co skróciłoby czas dojazdu do jednostki).
Czas pracy i służby w policji
Czas pełnienia służby policjanta jest określony wymiarem jego obowiązków, z uwzględnieniem prawa do wypoczynku, jednak zadania służbowe policjanta powinny być ustalone w sposób pozwalający na ich wykonanie w ramach 40-godzinnego tygodnia służby. Z kolei (co do zasady) liczba godzin służby nie może przekraczać 8 godzin tygodniowo w okresie rozliczeniowym.
Doby czas pracy może być przekroczony jeżeli powstaje konieczność realizacji zadań o szczególnym charakterze dla ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego, w szczególności mających na celu zapobieżenie zdarzeniom.
Jakie są okresy rozliczeniowe w policji?
Czas pracy policjantów powinien być ustalany w okresach rozliczeniowych:
- od dnia 1 stycznia do dnia 30 czerwca danego roku oraz
- od dnia 1 lipca do dnia 31 grudnia danego roku.
Czy w policji dopuszczane są nadgodzin?
Liczba nadgodzin funkcjonariusza nie powinna przekraczać 8 godzin tygodniowo. Możliwe jest przekroczenie tej normy jeżeli realizuje on zadania o szczególnym charakterze dla ochrony bezpieczeństwa ludzi oraz utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego, np. konieczność podjęcia interwencji przed zakończeniem służby, której nie może przerwać.
Work-life balance i wypalenie zawodowe w policji
Jak wynika ze stanowiska Rzecznika Praw Obywatelskich każda osoba narażona na długi okres stresu, pozostaje w grupie ryzyka wypalenia zawodowego, często tacy funkcjonariusze mają:
- niski poziom motywacji,
- niskie morale,
- obniżoną efektywność,
- słabą satysfakcję ze służby,
- mniejsze poczucie własnej wartości
co wpływa kolei na ich kondycję psychofizyczną i absencje. Efektywna równowaga między życiem zawodowym a prywatnym może poprawić wydajność służby, poziom szczęścia i zaangażowania funkcjonariuszy.