Oświadczenie pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie oraz zawierać uzasadnienie decyzji pracodawcy w tym przedmiocie (art. 30 § 4 kodeksu pracy, dalej k.p.).
Wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony
Precyzyjna przyczyna wypowiedzenia
„Wskazanie przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy” musi nastąpić w sposób precyzyjny i niepozostawiający żadnych wątpliwości.
„Pismo wypowiadające ma jednoznacznie wskazywać na zarzuty wobec pracownika lub okoliczności, które zmuszają szefa do rozstania się z nim” (Wyrok Sądu Najwyższego II PK 306/2009).
Istotne jest, aby podane przyczyny były prawdziwe, ponieważ w przypadku wniesienia odwołania przez pracownika „przedmiotem oceny sądu będzie tylko to, co wskazali podwładnemu w oświadczeniu o rozwiązaniu lub wypowiedzeniu umowy o pracę, a spór może toczyć się tylko w granicach podanych przyczyn. Okoliczności wskazane pracownikowi jako uzasadnienie decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy a następnie ujawnione w postępowaniu sądowym muszą być takie same. Pracodawca nie może powoływać się przed organem rozstrzygającym spór na inne przyczyny przemawiające za słusznością wymówienia” (Wyrok Sądu Najwyższego II PK 306/2009).
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego w sytuacji, gdy pracodawca wskazał nierzeczywistą przyczynę rozwiązania umowy o pracę, należy uznać, jak gdyby w ogóle jej nie uzasadnił. Wtedy bowiem można przyjąć, iż takie wypowiedzenie jest bezzasadne i niezgodne z prawem.
Jak złożyć odwołanie do Sądu Pracy?
Pracownikowi, który nie zgadza się z uzasadnieniem wypowiedzenia umowy o pracę, przysługuje prawo odwołania się do Sądu Pracy (art. 44 k.p.).
Od wypowiedzenia umowy o pracę można odwołać się do sądu
Takie odwołanie należy sporządzić w formie pozwu, a następnie złożyć w biurze podawczym sądu lub wysłać pocztą tradycyjną (listem poleconym za zwrotnym potwierdzeniem odbioru) przed upływem 7 dni od dnia, kiedy to oświadczenie do pracownika dotarło. Pozew powinien spełniać wymogi określone w art. 126 kodeksu postępowania cywilnego (dalej k.p.c.).
Sądem właściwym do rozpoznawania tego typu spraw będzie zawsze Sąd Rejonowy (461 § 1 [1] k.p.c.), w którego okręgu zamieszkuje pozwany pracodawca, będący osobą fizyczną, lub gdzie siedzibę ma pracodawca będący osobą prawną czy jednostką organizacyjną (art. 27 i art. 30 k.p.c.).
Powód może ponadto wnieść pozew do sądu, w którego okręgu praca jest, była lub miała być wykonywana, lub też przed sąd, w którego okręgu znajduje się zakład pracy (art. 461 § 1 k.p.c.).
Czego może żądać pracownik niesłusznie zwolniony z pracy?
W pozwie może żądać przywrócenia do pracy (orzeczenia o bezskuteczności wypowiedzenia) bądź odszkodowania.
Ponadto może wystąpić z roszczeniem alternatywnym o odszkodowanie, gdy przywrócenie do pracy okaże się niecelowe lub niemożliwe. Decyzję ostateczną w tym zakresie podejmuje sąd, który może odmówić przywrócenia do pracy i zasądzić odszkodowanie (art. 45 k.p.).
Pracownikowi przywróconemu do pracy na mocy orzeczenia sądowego, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 2 miesiące, a gdy okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące - nie więcej niż za 1 miesiąc.
Jeżeli był to pracownik szczególnie chroniony (mniej niż 4 lata do emerytury, w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego), wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy.
Natomiast odszkodowanie za bezprawne wypowiedzenie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.