W Internecie natknęliśmy się na następujące pytanie:
„Pracownik był na zwolnieniu 182 dni (zwolnienia od dwóch różnych lekarzy). Ostatnie zwolnienie, które nam przyniósł dawało sumę dni na zwolnieniu 186. Teraz okazał kolejne zwolnienie na kolejne 14 dni. Czy ma do tego prawo? Czy można coś z tym zrobić? Dodam jeszcze, że wypełniane były dokumenty do ZUS o świadczenie rehabilitacyjne."
W opisanej sytuacji zastosowanie ma art. 53 K.P. „§ 1. Pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia:
1) jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:
a) dłużej niż 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 6 miesięcy,
b) dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesiące - gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową,
2) w razie usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy z innych przyczyn niż wymienione w pkt 1, trwającej dłużej niż 1 miesiąc.
Polecamy: Kodeks pracy 2018. Praktyczny komentarz z przykładami
§ 2. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić w razie nieobecności pracownika w pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem - w okresie pobierania z tego tytułu zasiłku, a w przypadku odosobnienia pracownika ze względu na chorobę zakaźną - w okresie pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku.
§ 3. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia nie może nastąpić po stawieniu się pracownika do pracy w związku z ustaniem przyczyny nieobecności.
§ 4. Przepisy art. 36 § 11 i art. 52 § 3 stosuje się odpowiednio.
§ 5. Pracodawca powinien w miarę możliwości ponownie zatrudnić pracownika, który w okresie 6 miesięcy od rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, z przyczyn wymienionych w § 1 i 2, zgłosi swój powrót do pracy niezwłocznie po ustaniu tych przyczyn.” Opisane zdarzenie jest niewątpliwie ciekawe z punktu widzenia prawa pracy. Jest to jednak bardzo ciężka sytuacja dla pracownika, który nie może wykonywać pracy z powodu stanu zdrowia.
Ustawodawca w art. 53 K.P. przyznaje długi okres ochronny pracownikowi w postaci łącznego okresu pobierania wynagrodzenia i zasiłku chorobowego, które to zgodnie z przepisem art. 8 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa wynosi 182 lub 270 dni jeżeli pracownik choruje na gruźlicę lub gdy niezdolność do pracy spowodowana jest stanem ciąży.
Okresy pobierania wynagrodzenia chorobowego i okresu pobierania zasiłku chorobowego stanowią podstawowy okres zasiłkowy. Do okresu zasiłkowego wliczane są wszystkie okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak również okresy niemożności świadczenia pracy z przyczyn wskazanych w art. 6 ust. 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa „Na równi z niezdolnością do pracy z powodu choroby traktuje się niemożność wykonywania pracy:
1) w wyniku decyzji wydanej przez właściwy organ albo uprawniony podmiot na podstawie przepisów o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi;
2) z powodu przebywania w:
a) stacjonarnym zakładzie lecznictwa odwykowego w celu leczenia uzależnienia alkoholowego,
b) szpitalu albo innym zakładzie leczniczym podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne w celu leczenia uzależnienia od środków odurzających lub substancji psychotropowych;
3) w skutek poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów.”
Okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy podlegają sumowaniu, nie ma znaczenia w tym wypadku czy nieobecność była spowodowana tą samą, czy też inną chorobą. Pamiętać jednak należy, iż w przypadku gdy pomiędzy poszczególnymi okresami niezdolności do pracy nastąpiła przerwa, to okres zasiłkowy liczy się od nowa.
Wyjątkowa jest natomiast sytuacja, gdy pomiędzy dwoma okresami niezdolności do pracy spowodowanymi tą samą chorobą następuje przerwa nieprzekraczająca 60 dni. Wówczas oba te okresy niezdolności podlegają wliczeniu do tego samego okresu zasiłkowego taka sytuacja ma odzwierciedlenie w postanowieniach art. 9 ust. 1 i 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Powyższe oznacza, iż okres zasiłkowy biegnie od początku po każdej, co najmniej jednodniowej przerwie pomiędzy okresami niezdolności spowodowanymi różnymi chorobami oraz po każdej, co najmniej 61-dniowej przerwie pomiędzy okresami niezdolności spowodowanymi tą samą chorobą.
W przypadku pracownika, który przebywał na zwolnieniu jak w przedstawionym stanie faktycznym 186 dni, zgodnie z art. 53 K.P. o tym, czy pracodawca może z takim pracownikiem rozwiązać stosunek pracy decydować będzie fakt czy pracownik otrzyma świadczenia rehabilitacyjne. W przypadku gdy pracownik nie otrzyma świadczenia rehabilitacyjnego to pracodawca może rozwiązać z takim pracownikiem umowę o pracę po upływie 182 dni co potwierdza wyrok Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2010 roku sygn. akt III PK 46/09.
Jest to jednak dość problematyczna sytuacja, ponieważ świadczenie rehabilitacyjne może zostać przyznane wstecznie z tego powodu zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 26 marca 2009 roku, sygn. akt II PK 245/08. Ponadto nie jest także wykluczone przywrócenie do pracy w przypadku rozwiązania stosunku racy z pracownikiem, któremu przyznano świadczenie rehabilitacyjne.
Z tego powodu pracownicy powinni występować do ZUS o przyznanie im świadczeń rehabilitacyjnych – to co do zasady umożliwia utrzymanie ochrony zatrudnienia przez kolejne 3 miesiące po upływie 182 dni lub 270 dni.
Podstawa prawna: Kodeks pracy z dnia 26 czerwca 1974 r.