- Czy każdy może rozwiązać umowę?
- W jaki sposób może się rozwiązać umowa o pracę?
- Kiedy dochodzi do wygaśnięcia stosunku pracy?
- Kiedy wygasa stosunek pracy mianowanego pracownika naukowego?
- Kiedy wygasa stosunek służbowy funkcjonariusza Straży Granicznej?
- Kiedy wyga stosunek służbowy prokuratora?
- Kiedy wygasa stosunek pracy urzędnika służby cywilnej?
- Kiedy wygasa stosunek pracy pracownika samorządowego?
Czy każdy może rozwiązać umowę?
Tak, każda ze stron stosunku pracy, czyli zarówno pracownik jak i pracodawca mogą rozwiązać umowę o pracę. Niekiedy może to jednak nastąpić w ściśle określonych warunkach, po spełnieniu konkretnych przesłanek.
W jaki sposób może się rozwiązać umowa o pracę?
Umowa o pracę może się rozwiązać na kilka sposobów:
1) na mocy porozumienia stron;
2) przez rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem, tj. przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia;
3) przez rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia, tj. przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (potocznie zwane: zwolnieniem dyscyplinarnym czy natychmiastowym);
4) z upływem czasu, na który była zawarta.
Kiedy dochodzi do wygaśnięcia stosunku pracy?
Do wygaśnięcia stosunku pracy dochodzi m.in. w takich sytuacjach:
1) z dniem śmierci pracownika;
2) z dniem śmierci pracodawcy (chyba, że doszło do przejęcia pracownika przez nowego pracodawcę czy też ustanowiono zarząd sukcesyjny z chwilą śmierci pracodawcy);
3) z upływem 3 miesięcy nieobecności pracownika w pracy z powodu tymczasowego aresztowania (chyba że pracodawca rozwiązał wcześniej bez wypowiedzenia umowę o pracę z winy pracownika);
4) gdy określają to poszczególne pragmatyki i przepisy szczególne (poniżej wybrane przykłady).
Kiedy wygasa stosunek pracy mianowanego pracownika naukowego?
Przykład 1: Stosunek pracy mianowanego pracownika naukowego wygasa z mocy prawa w przypadku:
1) stwierdzenia, że mianowanie nastąpiło na podstawie fałszywych lub nieważnych dokumentów;
2) prawomocnego orzeczenia przez sąd utraty praw publicznych;
3) prawomocnego orzeczenia środka karnego w postaci zakazu zajmowania określonego stanowiska, w przypadku gdy orzeczenie to dotyczy wykonywania obowiązków pracownika naukowego;
4) upływu trzymiesięcznego okresu nieobecności w pracy z powodu tymczasowego aresztowania;
5) odbywania kary pozbawienia wolności lub ograniczenia wolności;
6) upływu okresu mianowania;
7) śmierci pracownika naukowego.
Kiedy wygasa stosunek służbowy funkcjonariusza Straży Granicznej?
Przykład 2: Wygaśnięcie stosunku służbowego funkcjonariusza Straży Granicznej następuje w sytuacji:
1) śmierci funkcjonariusza;
2) stwierdzenia zaginięcia funkcjonariusza.
Kiedy wyga stosunek służbowy prokuratora?
Przykład 3: Stosunek służbowy prokuratora wygasa:
1) po upływie 3 miesięcy od dnia doręczenia zawiadomienia o odwołaniu;
2) z dniem utraty przez niego obywatelstwa polskiego lub uzyskania obywatelstwa innego państwa;
3) z chwilą gdy zapadło prawomocne orzeczenie sądu dyscyplinarnego o wydaleniu ze służby prokuratorskiej oraz prawomocny wyrok sądu skazujący prokuratora za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub orzekający wobec prokuratora środek karny pozbawienia praw publicznych, zakaz zajmowania stanowiska prokuratora, degradację lub wydalenie z zawodowej służby wojskowej, powodują z mocy prawa utratę stanowiska prokuratora;
4) z dniem utraty przez niego obywatelstwa polskiego lub uzyskania obywatelstwa innego państwa.
Kiedy wygasa stosunek pracy urzędnika służby cywilnej?
Przykład 4: Stosunek pracy urzędnika służby cywilnej wygasa w razie:
1) odmowy złożenia ślubowania;
2) utraty obywatelstwa państwa należącego do Unii Europejskiej lub innego państwa, którego obywatelom na podstawie umów międzynarodowych lub przepisów prawa wspólnotowego przysługuje prawo do podjęcia zatrudnienia na terytorium RP:
3) prawomocnego orzeczenia kary dyscyplinarnej wydalenia ze służby cywilnej;
4) prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;
5) prawomocnego orzeczenia utraty praw publicznych lub zakazu wykonywania zawodu urzędnika w służbie cywilnej;
6) upływu trzech miesięcy nieobecności w pracy z powodu tymczasowego aresztowania;
7) odmowy wykonania decyzji w sprawie przeniesienia lub niepodjęcia pracy w urzędzie, do którego urzędnik został przeniesiony.
Kiedy wygasa stosunek pracy pracownika samorządowego?
Przykład 5: Stosunek pracy pracownika samorządowego wygasa:
1) W przypadku odmowy złożenia ślubowania przed przystąpieniem do wykonywania obowiązków służbowych przez pracownik samorządowego zatrudnionego na stanowisku urzędniczym, dochodzi do wygaśnięcia stosunku pracy;
2) Stosunek pracy pracownika samorządowego mianowanego wygasa w przypadku:
- prawomocnego orzeczenia utraty praw publicznych;
- prawomocnego skazania za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe;
3) Stosunki pracy z wyboru w dotychczasowych urzędach gmin, starostwach powiatowych lub urzędach marszałkowskich wygasają z dniem utworzenia nowej jednostki samorządu terytorialnego;
4) Wygaśnięcie stosunku pracy wójta (burmistrza, prezydenta miasta) jest równoznaczne z odwołaniem jego zastępcy lub zastępców.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510)