Od 1 stycznia 2024 roku w dokumentach ubezpieczeniowych składanych do ZUS-u pojawią się nowe kody tytułów ubezpieczenia. Gotowy jest już projekt rozporządzenia w tej sprawie.
Nowe kody w dokumentach ubezpieczeniowych - nowelizacja rozporządzenia
Minister Rodziny i Polityki Społecznej przygotował projekt nowelizacji swojego rozporządzenia z 20 grudnia 2020 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów (Dz. U. z 2022 r. poz. 1349 i 1598 oraz z 2023 r. poz. 258 i 1388).
W załączniku nr 25 do ww. rozporządzenia wprowadzone mają być następujące zmiany:
1) w części I „Kod tytułu ubezpieczenia” w dziale 1 „Podmiot podstawowy wraz z rozszerzeniem” po wyrazach „14 22 – świadczeniobiorca, za którego jednostka organizacyjna pomocy społecznej albo wójt, burmistrz lub prezydent miasta ma obowiązek opłacać składki” dodaje się:
– od nowego wiersza wyrazy „14 30 – osoba pobierająca świadczenie wspierające”, oraz
– od nowego wiersza wyrazy „14 31 – osoba niepodejmująca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej ze względu na potrzebę udzielenia wsparcia osobie pobierającej świadczenie wspierające”;
2) w części IV „Kod pracy o szczególnym charakterze” wyrazy „21 – prace nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, ośrodkach szkolno-wychowawczych, schroniskach dla nieletnich oraz zakładach poprawczych, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich” zastępuje się wyrazami „21 – prace nauczycieli, wychowawców i innych pracowników pedagogicznych zatrudnionych w młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, ośrodkach szkolno-wychowawczych, okręgowych ośrodkach wychowawczych, schroniskach dla nieletnich oraz zakładach poprawczych, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich”.
Termin wejścia w życie zmian
Omawiane rozporządzenie nowelizujące ma wejść w życie 1 stycznia 2024 r. Data wejścia w życie tego rozporządzenia jest związana z datą wejścia w życie odpowiednich przepisów ustawy z 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym.
Wprowadzona będzie też zasada, że do dokumentów przekazywanych za okresy przypadające przed dniem wejścia w życie tej nowelizacji stosuje się kody tytułu ubezpieczenia i kody pracy o szczególnym charakterze obowiązujące w okresie, za który dokumenty te zostały złożone.
Powody zmiany przepisów
W uzasadnieniu omawianego projektu Minister Rodziny i Polityki Społecznej wskazuje, że konieczność nowelizacji ww. rozporządzenia z 2020 roku wynika:
1) ze zmian wprowadzonych ustawą z 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. poz. 1429), która wprowadziła do systemu prawnego nowy rodzaj świadczenia – świadczenie wspierające, oraz
2) z wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz. U. poz. 1700) i uchyleniu ustawy z 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2018 r. poz. 969, z późn. zm.).
Przepisy ustawy z 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym określają warunki nabycia prawa do świadczenia mającego na celu wsparcie osób z niepełnosprawnościami, które mają największe trudności w samodzielnym funkcjonowaniu, oraz zasady przyznawania i wypłacania tego świadczenia wspierającego. Przepis art. 40 pkt 3 tej ustawy nowelizuje ustawę z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych przez dodanie art. 6c stanowiącego nowy tytuł podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym dla osoby niepodejmującej zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej ze względu na potrzebę udzielenia wsparcia osobie pobierającej świadczenie wspierające.
Natomiast przepis art. 46 pkt 1 ww. ustawy o świadczeniu wspierającym wprowadza zmiany do ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, przez dodanie w art. 66 ust. 1 nowych tytułów podlegania obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu dla osób pobierających świadczenie wspierające oraz osób niepodejmujących zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej ze względu na potrzebę udzielenia wsparcia osobie pobierającej świadczenie wspierające.
Z tych powodów konieczne jest dodanie nowych kodów tytułu ubezpieczenia dla wyżej wymienionych grup osób.
Natomiast ustawa z 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich, porządkuje i systematyzuje przepisy dot. postępowania w sprawie nieletnich, które do tej pory były zawarte w ustawie z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich. W związku z powyższym konieczne jest wprowadzenie zmiany porządkującej w jednym z kodów pracy o szczególnym
Celem zmian wprowadzanych w nowelizowanym rozporządzeniu jest umożliwienie płatnikom składek prawidłowego wypełniania dokumentów ubezpieczeniowych oraz rozliczania składek. Dlatego też wprowadzane są zmiany w załączniku nr 25 do przedmiotowego rozporządzenia w części I „Kod tytułu ubezpieczenia” i w części IV „Kod pracy o szczególnym charakterze”.
Źródło: Projekt (z 11 września 2023 r.) rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika składek, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, raportów informacyjnych, oświadczeń o zamiarze przekazania raportów informacyjnych, informacji o zawartych umowach o dzieło oraz innych dokumentów – nr z Wykazu prac legislacyjnych Ministra Rodziny i Polityki Społecznej: 149 (rcl.gov.pl).