Znasz ten głos w swojej głowie mówiący „zrobię to później”? Masz do zrealizowania jakieś zadanie, ale nagle ogarnia Cię chęć posprzątania na biurku. Przekładasz papiery, układasz długopisy. Potem idziesz zrobić kawę z nadzieją, że za chwilę zrobisz to, co miałeś zrobić, ale myślisz, że w sumie nie jest to aż tak pilne i możesz to zrobić potem. Brzmi znajomo? Oczywiście, że tak! Odkładanie na potem definiuje się pojęciem prokrastynacji. Podpowiadamy, jak sobie radzić w pracy z tym zjawiskiem.
Prokrastynacja to uporczywa tendencja do odkładania wszystkiego na później. Słowo to pochodzi od łacińskiego terminu „procrastinatio”, oznaczającego „zwłokę”. O ile odkładanie drobnych spraw nie niesie za sobą poważnych skutków, o tyle w pracy może powodować poważne konsekwencje. Co gorsza, to właśnie te najtrudniejsze zadania najczęściej odkładamy na później.
Prokrastynacja – kiedy staje się problemem
Chociaż zjawisko to jest powszechne i praktycznie każdy się z nim zetknął, to dopiero od niedawna psychologowie zdefiniowali je jako jednostkę chorobową, świadczącą o zaburzeniach osobowości na tle depresyjno-lękowym. Prokrastynacja przejawia się uporczywym poczuciem porażki, a co za tym idzie lękiem przed wykonaniem zadania. Lęk ten ciągle narasta, ponieważ prokrastynator ma świadomość, że dalsze odkładanie zadania może skutkować poważnymi konsekwencjami.
Ostatecznie pod wpływem silnego stresu, któremu towarzyszy uczucie bezsilności i frustracja, najczęściej wykona tę czynność, ale jej efekt nie będzie zadawalający. To znowu potęguje stres, więc prokrastynator postanawia już więcej nie odkładać zadań na później, ale przy najbliższej okazji robi to ponownie.
Prokrastynacja – jak ją przezwyciężyć
Kiedy prokrastynacja jest na tyle uciążliwa, że nie możesz sobie z nią poradzić, warto skontaktować się z psychologiem. Doświadczony specjalista pomoże Ci wdrożyć w życie metody, które będą pomocne w walce z tym zjawiskiem.
Warto jednak próbować systematycznie walczyć z tendencją do odkładnia spraw na potem poprzez pilnowanie kilku zasad:
- Samoocena – jeśli będziesz usatysfakcjonowany ze zrealizowanych przez siebie zadań, będziesz również zadowolony z samego siebie. Nie bądź przy tym perfekcjonistą. Pamiętaj, że najwięcej uczymy się na własnych błędach i każdy ma prawo je popełniać.
- Samorealizacja – stawiaj przed sobą wyzwania, nie tkwij w monotonii. Rozwój i nabywanie umiejętności kształtuje charakter i podnosi samoocenę. Pamiętaj o sobie i o znalezieniu czasu na realizację własnych zainteresowań.
- Samokontrola – obserwuj siebie. Przeanalizuj, co w pracy sprawia Ci największą trudność i co wywołuje stres. Zacznij od realizacji najtrudniejszych zadań, a później przejdź do łatwiejszych. W utrzymaniu motywacji do pracy pomoże Ci nagradzanie samego siebie. W ten sposób nabędziesz przeświadczenia, że ciężka praca się opłaca.
Katarzyna Sędziak (Zielona Linia 19524, Centrum Informacyjne Służb Zatrudnienia)