Senat zaproponował wiele poprawek do nowelizacji ustawy o systemie oświaty, dotyczącej m.in. zasad przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty i matury oraz wprowadzającej standardy zatrudnienia w szkołach i przedszkolach specjalistów – pedagogów, psychologów.
Nowelizacja, której projekt przygotowało Ministerstwo Edukacji i Nauki, trafi teraz z powrotem do Sejmu.
Nowelizacja ustawy o systemie oświaty – jakie zmiany
Senat opowiedział się w czwartek w głosowaniu za poprawkami, zgodnie z którymi egzamin maturalny przeprowadzany były na podstawie wymagań egzaminacyjnych, a nie wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego o rok dłużej niż określono w nowelizacji, czyli także w roku szkolnym 2024/2025. Za przyjęciem tych poprawek głosowało 54 senatorów, 45 było przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.
Senat poparł poprawki wykreślające z nowelizacji zapisy umożliwiające ministrowi edukacji i nauki ustanawianie programów inwestycyjnych w oświacie. Za tymi poprawkami głosowało 54 senatorów, 45 było przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.
Senat poparł też poprawkę wykreślającą z noweli zapisy o wynagrodzeniu dla ekspertów powoływanych przez szefa MEiN. Za tą poprawką głosowało 54 senatorów, przeciw było 45, nikt nie wstrzymał się od głosu.
Senat poparł również dwie poprawki o przesunięciu wyznaczonych w nowelizacji terminów na realizację określnych w niej zadań administracji. Chodzi m.in. o ogłoszenie w "Monitorze Polskim" łącznej liczby etatów nauczycieli pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów i terapeutów i ogłoszenia przez dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej informatorów i aneksów. Senat opowiedział się za tym, aby terminy 1 maja br. i 15 maja br. zastąpić jednym terminem 13 czerwca br. Za przyjęciem tych poprawek głosowało 98 senatorów, nikt nie był przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.
Poparcia nie zyskały za to poprawki o wprowadzeniu czwartego egzaminu na egzaminie ósmoklasisty. Za nimi było 6 senatorów, 45 było przeciw, 48 wstrzymało się od głosu.
Za nowelizacją ustawy o systemie oświaty wraz z popartymi poprawkami senatorowie opowiedzieli się jednomyślnie. Za głosowało 99 senatorów, nikt nie był przeciw, nikt nie wstrzymał się od głosu.
Matura i egzamin ósmoklasisty
Zgodnie z uchwaloną przez Sejm nowelizacją ustawy o systemie oświaty egzamin ósmoklasisty w roku szkolnym 2022/2023 i 2023/2024, podobnie jak w poprzednich latach, zostanie przeprowadzony na podstawie wymagań egzaminacyjnych stanowiących zawężony katalog wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego. Ogłoszone zostaną w formie rozporządzenia ministra edukacji i nauki. Zdecydowano też o bezterminowym odstąpieniu od wprowadzenia na egzaminie czwartego przedmiotu – egzaminu z przedmiotu do wyboru.
Zdecydowano również, że od roku szkolnego 2022/2023 termin przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty zostanie na stałe przesunięty z kwietnia na maj.
Także egzamin maturalny w roku szkolnym 2022/2023 i 2023/2024, podobnie jak w poprzednich latach, zostanie przeprowadzone na podstawie wymagań egzaminacyjnych, które zostaną określone w rozporządzeniu.
Zdecydowano też, że w latach szkolnych 2022/2023 i 2023/2024 absolwent zda egzamin maturalny i uzyska świadectwo dojrzałości, jeżeli otrzyma z każdego przedmiotu obowiązkowego co najmniej 30 proc. punktów możliwych do uzyskania i przystąpi do egzaminu z co najmniej jednego przedmiotu dodatkowego na poziomie rozszerzonym. Na egzaminie z przedmiotu dodatkowego, niezależnie czy będzie go zdawać absolwent szkoły ponadpodstawowej, czy szkoły ponadgimnazjalnej, nie będzie w tych latach progu punktowego stanowiącego o zdaniu egzaminu maturalnego z tego przedmiotu.
Próg 30 proc. na egzaminie z przedmiotu dodatkowego zostanie wprowadzony na maturze w roku szkolnym 2024/2025.
Nowelizacja ustawy a zatrudnianie w szkołach i przedszkolach specjalistów
W nowelizacji są także przepisy o zatrudnianiu w szkołach i przedszkolach specjalistów: pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych.
Zgodnie z nimi, w latach szkolnych 2022/2023 i 2023/2024, łączna liczba etatów specjalistów nie może być niższa niż: 1,5 etatu, który powiększa się o 0,2 etatu na każdych kolejnych 100 dzieci lub uczniów – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 100; 1 etat – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 50 i nie przekracza 100; 0,5 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 30 i nie przekracza 50; 0,25 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów wynosi od 1 do 30. Na ten cel w roku 2022 subwencja oświatowa ma być zwiększona o 514,5 mln zł ze środków rezerwy celowej budżetu państwa przeznaczonej na zmiany systemowe w finansowaniu jednostek samorządu terytorialnego, w tym w finansowaniu zadań oświatowych.
Rok szkolny 2022/2023 i 2023/2024 traktowane są jako czas przejściowy. Docelowo od roku szkolnego 2024/2025 normy mają być inne.
Docelowo łączna liczba etatów specjalistów nie może być niższa niż: 2 etaty, które powiększa się o 0,2 etatu na każdych kolejnych 100 dzieci lub uczniów – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 100; 1,5 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 50 i nie przekracza 100; 1 etat – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 40 i nie przekracza 50; 4) 0,8 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 30 i nie przekracza 40; 0,6 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 20 i nie przekracza 30; 0,4 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 10 i nie przekracza 20; 0,25 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów wynosi od 1 do 10.
Programy rządowe
W noweli są też zapisy dotyczące innych kwestii. Wprowadza ona m.in. możliwość uczestniczenia w programach rządowych (m.in. korzystanie ze wsparcia finansowego) przez inne formy wychowania przedszkolnego. Obecnie spośród dzieci objętych wychowaniem przedszkolnym jedynie dzieci w przedszkolach i oddziałach przedszkolnych w szkole podstawowej mogą uczestniczyć w takich programach.
Nowelizacja umożliwi samorządom powierzenie szkole lub placówce niebędącej jednostką prowadzoną przez samorząd prowadzenie zadań związanych z pełnieniem funkcji wiodącego ośrodka rehabilitacyjno-koordynacyjno-opiekuńczego w ramach kompleksowego programu wsparcia dla rodzin "Za życiem". Powierzenie funkcji wiodącego ośrodka koordynacyjno-rehabilitacyjno-opiekuńczego nastąpi po przeprowadzeniu otwartego konkursu ofert.
Nauka zdalna
Na mocy nowelizacji możliwe będzie wprowadzenia nauki zdalnej z innych powodów, niż COVID-19, o ile zawieszenie zajęć stacjonarnych trwa dłużej niż dwa dni.
Szkolenia dla nauczycieli
Wydłużone zostaną także terminy na przeprowadzenie szkoleń branżowych dla nauczycieli przedmiotów zawodowych i dostosowanie budynków, w których są prowadzone zajęcia w ramach innych form wychowania przedszkolnego.
Nowela umożliwia też powoływanie przez ministra edukacji i nauki zespołów doradców i ekspertów oraz ustanawiania programów inwestycyjnych w zakresie oświaty.
Autorka: Danuta Starzyńska-Rosiecka