Jakie są przepisy dotyczące urlopu wychowawczego na dziecko niepełnosprawne? Rodzicom dzieci z niepełnosprawnością przysługuje dłuższy urlop wychowawczy, tzw. dodatkowy urlop wychowawczy. Ile miesięcy wolnego można łącznie uzyskać? Czy urlop wychowawczy na dziecko niepełnosprawne jest płatny?
- Urlop wychowawczy na dziecko niepełnosprawne 2025-2026
- Dodatkowy urlop wychowawczy na dziecko niepełnosprawne
- Czy urlop wychowawczy na dziecko niepełnosprawne jest płatny?
Urlop wychowawczy na dziecko niepełnosprawne 2025-2026
Przede wszystkim przepisy dotyczące urlopu wychowawczego na dziecko zdrowe dotyczą również dzieci z niepełnosprawnościami. Dla przypomnienia jest to łącznie 36 miesięcy na rodziców, z czego jeden miesiąc przysługuje drugiemu rodzicowi. Jedna osoba korzysta więc maksymalnie z 35 miesięcy urlopu. Istnieją jednak przypadki, kiedy jedna osoba może wykorzystać 36 miesięcy urlopu i należą do nich:
- brak drugiego rodzica z powodu śmierci,
- drugi rodzic nie ma władzy rodzicielskiej nad dzieckiem,
- drugi rodzic dziecka został pozbawiony władzy rodzicielskiej albo taka władza uległa ograniczeniu lub zawieszeniu,
- dziecko pozostaje pod opieką jednego opiekuna.
Z urlopu można skorzystać do roku ukończenia przez dziecko 6 roku życia. Chodzi tutaj o rok kalendarzowy, w którym dziecko kończy 6 lat, a więc z urlopu może korzystać do 31 grudnia roku kalendarzowego. Urlop ten może być podzielony maksymalnie na 5 części, a o ich liczbie decydują kolejne wnioski składane do pracodawcy.
Dodatkowy urlop wychowawczy na dziecko niepełnosprawne
Co więcej, rodzicom dzieci niepełnosprawnych przysługuje dodatkowy urlop wychowawczy niezależnie od wyżej opisanego. Uregulowano go w art. 186 § 3 Kodeksu pracy:
Jeżeli z powodu stanu zdrowia potwierdzonego orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności dziecko wymaga osobistej opieki pracownika, niezależnie od urlopu, o którym mowa w § 2, może być udzielony urlop wychowawczy w wymiarze do 36 miesięcy, jednak na okres nie dłuższy niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.
Do skorzystania z dodatkowego urlopu wychowawczego ważne jest spełnienie następujących warunków:
- posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności albo orzeczenia o stopniu niepełnosprawności dziecka,
- konieczność sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem z powodu stanu zdrowia,
- opiekowanie się dzieckiem do 18 roku życia.
Wymiar dodatkowego urlopu wychowawczego jest tożsamy z wymiarem podstawowego urlopu wychowawczego i wynosi 36 miesięcy. Inny jest natomiast wiek dziecka, do którego można go wykorzystać, a mianowicie - 18 lat. 36 miesięcy ponownie przysługuje łącznie matce i ojcu dziecka. Jednoczesne korzystanie z urlopu jest dozwolone, ale wymiar urlopu liczy się wówczas podwójnie. Jeśli matka i ojciec w tym samym czasie przebywają na 8-miesięcznym urlopie, wykorzystają tym samym 16 miesięcy z dozwolonej puli 36 miesięcy.
Czy urlop wychowawczy na dziecko niepełnosprawne jest płatny?
Zasadą jest, że urlop wychowawczy i to niezależnie od tego czy jest przyznawany na opiekę nad zdrowym czy niepełnosprawnym dzieckiem, jest bezpłatny. Jest tylko jedna sytuacja, kiedy w trakcie urlopu wychowawczego otrzymuje się pieniądze. Funkcjonuje dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie urlopu wychowawczego. Przysługuje jednak tylko tym osobom, które pobierają zasiłek rodzinny, a więc spełniają kryterium dochodowe. Aktualnie jeśli w rodzinie jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności kryterium dochodowe do zasiłku rodzinnego wynosi 764 zł.
Dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu sprawowania opieki nad dzieckiem w czasie urlopu wychowawczego ma stałą wysokość i wynosi 400 zł miesięcznie. Gdyby przysługiwał za niepełny miesiąc kalendarzowy, liczy się go jako 1/30 z 400 zł na każdy dzień. Wynik zaokrągla się w górę do 10 gr. Co do zasady dodatek ten pobiera się przez 24 miesiące, chyba że przy jednym porodzie urodziło się więcej dzieci lub sprawowana jest opieka nad dzieckiem niepełnosprawnym. W omawianym w tym artykule przypadku 400 zł należy się za 72 miesiące kalendarzowe (opieka nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności).
Wniosek o dodatek do zasiłku rodzinnego składa się w ośrodku pomocy społecznej lub innej jednostce organizacyjnej gminy, która przejęła realizację obowiązków z zakresu pomocy społecznej. Jeśli rodzice przebywają równocześnie na urlopie wychowawczym, przysługuje tylko jeden dodatek.