Im starsze dziecko, tym większe zaangażowanie kobiet w nieodpłatną pracę opiekuńczą. Chociaż rośnie udział ojców, to nadal jest on niewielki, zwłaszcza w opiece nad starszymi dziećmi. Takie wnioski płyną z raportu przygotowanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Fundację Share the Care. Z jakich uprawnień mogą korzystać rodzice w pracy?
- Dane ZUS: Mamy wykorzystują prawie 80% dni na opiekę nad chorym dzieckiem
- Urlopy dla ojców coraz popularniejsze
- Z jakich uprawnień mogą korzystać rodzice w pracy?
Dane ZUS: Mamy wykorzystują prawie 80% dni na opiekę nad chorym dzieckiem
Z danych ZUS wynika, iż w 2024 roku udział liczby dni absencji, które wykorzystali mężczyźni z tytułu opieki nad chorym dzieckiem wyniósł 21%, czyli wzrósł tylko o 0,42 punktu procentowego w stosunku do roku poprzedniego. Oznacza to, iż niemal 80% dni opiekuńczych nadal przypada na kobiety.
„Ten wskaźnik jest dla nas szczególnie istotny, ponieważ – oprócz danych o urlopach rodzicielskich i macierzyńskich – pokazuje rzeczywisty podział codziennych obowiązków opiekuńczych w rodzinie Jego powolna zmiana może świadczyć o wciąż niskim poziomie społecznej akceptacji dla zaangażowanego ojcostwa zarówno po stronie samych ojców, jak i po stronie ich otoczenia zawodowego” – czytamy w raporcie.
Jeśli chodzi o rozkład zaangażowania taty, to na pierwsze dwa lata życia dziecka przypada 25% dni opiekuńczych. W kolejnych latach wskaźnik ten spada 17% (w przypadku dzieci w wieku dziewięciu lat i starszych).
„Można to tłumaczyć różnymi czynnikami – od rozpadu związków, przez trudność z elastycznym łączeniem obowiązków zawodowych z opieką nad dzieckiem czy poczucie, że w tym okresie zaangażowanie taty nie jest potrzebne To kolejne zagadnienie, które wymaga pogłębionej analizy” – piszą autorzy raportu. I podkreślają, iż to właśnie na codziennych decyzjach o tym kto organizuje opiekę i rezygnuje z pracy opiera się równy udział kobiet i mężczyzn w życiu zawodowym.
Urlopy dla ojców coraz popularniejsze
Udział ojców jest za to coraz większy w korzystaniu z urlopów rodzicielskich (17% w 2024 roku). Znaczny wzrost zainteresowania tym urlopem to efekt wdrożenia unijnej dyrektywy work-life balance w 2023 roku, a wraz z nią 9-tygodniowej nieprzenaszalnej części urlopu rodzicielskiego.
Twórców raportu niepokoi jednak sezonowość wykorzystania urlopu głównie w miesiącach letnich), co może świadczyć o innym przeznaczeniu tego czasu np. na wakacje czy remont. Ponadto wciąż krótki jest okres urlopu (w 2024 r. średnio 7 tygodni).
Jak pokazują dane ZUS, w 2024 roku średni dzienny zasiłek dla ojca korzystającego z urlopu rodzicielskiego wynosił 167 zł, a dla matki – 124 zł. Różnica ta wynika z poziomu wynagrodzeń.
Najczęściej wykorzystywanym przez ojców urlopem jest urlop ojcowski. W ubiegłym roku skorzystało z niego 64% mężczyzn, którym urodziło się dziecko.
Z jakich uprawnień mogą korzystać rodzice w pracy?
Przypomnijmy, iż do najważniejszych urlopów możemy zaliczyć:
• urlop macierzyński:
• uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków
• urlop ojcowski:
• urlop rodzicielski;
• urlop wychowawczy.
Warto też wspomnieć o elastycznej organizacji pracy.
Istotne formy finansowego wsparcia rodziców to m.in.:
• świadczenie wychowawcze (800 plus);
• program „Aktywny rodzic”;
• świadczenie dobry start.
Raport „Mama i tata w domu i w pracy” jest dostępny na stronie https://sharethecare.pl/raport-tata-i-mama-w-domu-i-w-pracy/
Polecamy: Uprawnienia rodziców w pracy. Poradnik pracodawcy 2025