Umowa cywilna z osobą pobierającą zasiłek macierzyński
W czasie trwania urlopu macierzyńskiego (a także dodatkowego urlopu macierzyńskiego) pracownik ma prawo do zasiłku macierzyńskiego z ubezpieczenia społecznego. Obsługą całego zasiłku w danym roku kalendarzowym, tj. ustaleniem prawa do zasiłku, jego wysokości, wypłatą, zajmuje się płatnik, którym jest albo ZUS albo pracodawca, będący płatnikiem składek na ubezpieczenie chorobowe.
Pracodawca jest płatnikiem zasiłków w danym roku kalendarzowym jeśli – według stanu na dzień 30 listopada poprzedniego roku kalendarzowego – zgłaszał do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 osób. Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaca zasiłek macierzyński w pozostałych przypadkach, w tym po ustaniu ubezpieczenia.
Pobieranie zasiłku macierzyńskiego stanowi odrębny tytuł do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Oznacza to, że w czasie urlopu macierzyńskiego i pobierania zasiłku macierzyńskiego pracownik podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym (art. 6 ust. 1 pkt 19 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych; dalej: ustawa systemowa). Nie jest objęty natomiast ubezpieczeniem chorobowym, wypadkowym i zdrowotnym. W okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego nie wygasa bowiem prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego, co wynika z art. 67 ust. 6 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (dalej: ustawa zdrowotna). Podstawą wymiaru składek emerytalnej i rentowej jest kwota zasiłku brutto (przed pobraniem zaliczki na podatek).
Redakcja poleca: Umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne od 1 stycznia 2016 r. (książka)
W czasie urlopu macierzyńskiego rodzic może podjąć dodatkową pracę zarobkową, czyli pobierać zasiłek i wykonywać pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej (np. na podstawie umowy zlecenia bądź o dzieło), zawartej z własnym pracodawcą lub też z zupełnie innym podmiotem. Osoba, która oprócz pobierania zasiłku macierzyńskiego posiada jeszcze inny tytuł do ubezpieczeń, tj. umowę zlecenia, agencyjną bądź inną, do której zastosowanie mają przepisy ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (dalej: k.c.), podlega obowiązkowo ubezpieczeniom z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego.
Podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego
Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych, tytułów (art. 9 ust. 1c ustawy systemowej). Jeśli więc rodzic jednocześnie otrzymuje zasiłek macierzyński i pracuje na zlecenie, obojętnie czy dla własnego pracodawcy czy obcego, to tytuł do ubezpieczeń się nie zmienia, tzn. dalej jest nim pobierany zasiłek. Natomiast wedle woli może przystąpić dobrowolnie do ubezpieczeń emerytalno-rentowych z umowy zlecenia (jeśli taki zleceniobiorca przystąpi do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, należna będzie wtedy również składka na ubezpieczenie wypadkowe). Ubezpieczenie zdrowotne jest zawsze przymusowe, gdyż każdy tytuł rodzi obowiązek w tym zakresie – tyle jest należnych składek zdrowotnych, ile źródeł dochodu wymienionych w art. 66 ustawy zdrowotnej.
Żadnej zmiany pod względem ubezpieczeń nie wywoła wykonywanie umowy o dzieło podczas urlopu macierzyńskiego, ponieważ taka umowa nie stanowi tytułu ani do ubezpieczeń społecznych ani zdrowotnego, tym samym nie można tu mówić o zbiegu tytułów do ubezpieczeń.
Forum Kadry - Uprawnienia rodzicielskie
Pracownica zatrudniona na umowę o pracę przebywa na urlopie macierzyńskim. W sierpniu 2012 r. pobrała zasiłek macierzyński w wysokości 3124,30 zł. W tym też miesiącu, w okresie od 13 do 28, wykonywała umowę zlecenia dla swojego pracodawcy. W sierpniu pracownica podlegała ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym tylko z tytułu zasiłku, a z umowy zlecenia – ubezpieczeniu zdrowotnemu. Kwota tego zasiłku stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, natomiast podstawę składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowiło wynagrodzenie z umowy zlecenia.
Skutki zawarcia umowy cywilnoprawnej w czasie urlopu macierzyńskiego, wychowawczego oraz bezpłatnego