Rządowe Centrum Legislacji opublikowało w dniu 22 listopada 2023 r. rządowy projekt rozporządzenie Ministra Obrony Narodowej w sprawie urlopów żołnierzy niebędących żołnierzami zawodowymi z 20 listopada 2023 r. (dalej jako: projekt). Trwają aktualnie uzgodnienia międzyresortowe.
- Kim są niezawodowi żołnierze?
- Zmiany w urlopach niezawodowych żołnierzy
- Urlop wypoczynkowy żołnierza niezawodowego
- Plan urlopów
- Przedłużenie urlopu o czas niezbędny na przejazd do miejsca pobytu na urlopie i z powrotem
- Choroba a urlop wypoczynkowy
- Służba w strefie działań bojowych a dodatkowy urlop
- Urlop okolicznościowy
- Odwołanie z urlopu
- Wejście w życie zmian dot. urlopów
Kim są niezawodowi żołnierze?
Żołnierz niezawodowy to żołnierz:
odbywający zasadniczą służbę wojskową,
odbywający przeszkolenie wojskowe,
pełniący służbę przygotowawczą,
odbywający ćwiczenia wojskowe,
pełniący okresową służbę wojskową,
pełniący służbę wojskową w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny.
Z ewidencji żołnierzy niezawodowych wynika, że w Polsce było 58 627 etatowo zatrudnionych żołnierzy niezawodowych, na dzień 31 października 2023 r.
Zmiany w urlopach niezawodowych żołnierzy
Projekt dotyczy:
- urlopów żołnierzom niebędących żołnierzami zawodowymi w służbie wojskowej;
- odwoływania z urlopu;
- zasad przedłużania urlopów;
- wymiaru urlopów wypoczynkowego;
- urlopu dodatkowego;
- urlopu okolicznościowego.
uwzględniając konieczność umożliwienia zróżnicowania wymiaru urlopów w zależności od rodzaju służby wojskowej lub charakteru wykonywanych zadań na stanowisku służbowym lub w ramach pełnionej funkcji.
Dlaczego jest konieczność wprowadzanie zmian? Jak podaje projektodawca potrzeba opracowania rozporządzenia Ministra Obrony Narodowej w sprawie urlopów żołnierzy niebędącymi żołnierzami zawodowymi powstała w związku z wejściem w życie nowelizacji ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. poz. 2305, z późn. zm.) wprowadzonej ustawą z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o Agencji Mienia Wojskowego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1872):
Projekt, z wyjątkiem zmiany dotyczącej sytuacji, w których udziela się urlopu okolicznościowego nie wprowadza nowych rozwiązań w odniesieniu do dotychczasowych przepisów wykonawczych w zakresie udzielania urlopu okolicznościowego. Projekt rozporządzenia został poszerzony o dodatkowe przepisy regulujące udzielanie urlopów wypoczynkowych i dodatkowych żołnierzom niebędących żołnierzami zawodowymi w czasie odbywania służby wojskowej.
Urlop wypoczynkowy żołnierza niezawodowego
Zgodnie z projektem, urlopu wypoczynkowego udziela się na pisemny wniosek żołnierza lub z urzędu. Żołnierzom ZSW i OT udziela się urlopu wypoczynkowego w wymiarze do 24 dni kalendarzowych w danym roku, z wyłączeniem kandydatów do zawodowej służby wojskowej odbywających dobrowolną zasadniczą służbę wojskową w trakcie kształcenia w uczelniach wojskowych w szkołach podoficerskich, w centrach szkolenia lub ośrodkach szkolenia. Udzielając urlopu na wniosek żołnierza, dowódca jednostki wojskowej uwzględnia zadania służbowe zaplanowane do realizacji przez pododdział, w którym żołnierz pełni służbę.
Plan urlopów
W celu usprawnienia procesu udzielania urlopów dowódca pododdziału opracowuje plan urlopów, uwzględniając w miarę możliwości wnioski żołnierzy. Plan urlopów podaje się do wiadomości żołnierzy.
Przedłużenie urlopu o czas niezbędny na przejazd do miejsca pobytu na urlopie i z powrotem
Co ciekawe, zgodnie z projektem dowódca jednostki wojskowej może - na wniosek żołnierza - przedłużyć urlop wypoczynkowy żołnierza o czas niezbędny na przejazd do miejsca pobytu na urlopie i z powrotem.
Choroba a urlop wypoczynkowy
Żołnierzowi, który w czasie przebywania na urlopie wypoczynkowym nie mógł korzystać z tego urlopu z powodu przebywania na zwolnieniu lekarskim, dowódca jednostki wojskowej przedłuża urlop wypoczynkowy na okres bezpośrednio przypadający po zakończeniu choroby na czas równy liczbie dni, w czasie których żołnierz pozostawał na zwolnieniu lekarskim.
Służba w strefie działań bojowych a dodatkowy urlop
W myśl propozycji zmian przepisów, urlopu dodatkowego udziela dowódca jednostki wojskowej z urzędu w jednorazowym wymiarze 10 dni kalendarzowych za okres pełnienia służby przez co najmniej 60 dni w ciągu roku w strefie działań bojowych w czasie wojny. Na wniosek żołnierza urlop dodatkowy można dołączyć do urlopu wypoczynkowego jeżeli nie koliduje to z realizacją zadań służbowych.
Urlop okolicznościowy
Urlopu okolicznościowego udziela się żołnierzowi na jego udokumentowany wniosek:
1) w wymiarze od 1 do 5 dni roboczych - w przypadku:
a) zgonu i pogrzebu lub ciężkiej choroby najbliższego członka rodziny, za którego uważa się małżonka, dziecko, ojca, matkę, byłego opiekuna prawnego, siostrę, brata, babkę lub dziadka żołnierza, a także dziecko, ojca, matkę lub byłego opiekuna prawnego małżonka żołnierza,
b) zawarcia związku małżeńskiego przez żołnierza,
c) urodzenia się dziecka żołnierza,
d) potrzeby odwiedzenia małżonka lub dziecka żołnierza,
e) potrzeby załatwienia spraw rodzinnych i osobistych;
2) w wymiarze do 14 dni roboczych - w przypadku konieczności usunięcia skutków wystąpienia stanu klęski żywiołowej, która dotknęła jego rodzinę, lub w związku z pracami sezonowymi w prowadzonym osobiście lub wraz ze współmałżonkiem gospodarstwie rolnym.
Odwołanie z urlopu
Odwołanie żołnierza z urlopu stwierdza się w rozkazie dziennym dowódcy jednostki wojskowej. Odwołanie powinno być uzasadnione i mieć wyjątkowy charakter. Odwołanie żołnierza z urlopu następuje w formie pisemnego zawiadomienia lub w formie powiadomienia, którego dokonuje osobiście żołnierz (pracownik) jednostki wojskowej uprawniony przez dowódcę (komendanta) garnizonu (dowódcę jednostki wojskowej) właściwego dla miejsca przebywania żołnierza w czasie urlopu, telefonicznie lub w każdy inny możliwy i dostępny sposób. Żołnierz odwołany z urlopu niezwłocznie stawia się w miejscu pełnienia służby.
Wejście w życie zmian dot. urlopów
Z rozporządzenia wynika, że ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.