Osoby wykonujące pracę na podstawie umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia podlegają ubezpieczeniom od dnia oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.
Jeżeli spełniamy warunki do objęcia ich ubezpieczeniami społecznymi tylko z tytułu wykonywania umowy zlecenia, to podlegamy:
- obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym,
- obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu, jeżeli pracę wykonujemy w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności zleceniodawcy (w przeciwnym razie w ogóle nie podlegamy ubezpieczeniu wypadkowemu jako zleceniobiorcy),
- obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu,
- dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu, na swój wniosek (przy czym ubezpieczenie to nie ustaje, jeżeli zleceniodawca wpłaci należne składki na ubezpieczenia społeczne za zleceniobiorcę, po obowiązującym terminie).
Jeżeli umowę zlecenia (lub inną umowę o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia) zawrzemy z pracodawcą, z którym pozostajemy w stosunku pracy lub w ramach tej umowy wykonujemy pracę na jego rzecz, to będziemy traktowani jak pracownik. A więc od przychodu obowiązkowo będziemy musieli odprowadzać wszystkie składki obowiązkowo.
Zobacz: Na jakich zasadach podlegamy ubezpieczeniom z poszczególnych tytułów ubezpieczenia?
Katarzyna P. jest od 1 stycznia 2008 r. zatrudniona na podstawie umowy o pracę. Od 1 grudnia 2008 r. zawarła ze swoim pracodawcą dodatkowo umowę zlecenie. Osoba ta od 1 grudnia 2008 r. podlega ubezpieczeniom społecznym jak pracownik, a jej podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi łączny przychód osiągany z tytułu umowy o pracę i z tytułu umowy zlecenia.
Zasada ta nie będzie nas dotyczyć, jeżeli zawrzemy umowę zlecenia przebywając na urlopie bezpłatnym. wówczas osoba ta podlega ubezpieczeniom społecznym jak zleceniobiorca. Fakt zawarcia tej umowy z pracodawcą lub wykonywania jej na rzecz własnego pracodawcy w tym przypadku nie ma znaczenia.
Posłużmy się przykładem wspomnianej wcześniej Katarzyny P. , która zawarła umowę zlecenia od 1 grudnia 2008 r. podczas zatrudniona na podstawie umowy o pracę.Osoba ta wystąpiła do pracodawcy z wnioskiem o udzielenie urlopu bezpłatnego od 10 grudnia 2008r r. Sposób podlegania z tytułu umowy zlecenia nieco się zmieni. Od 10 grudnia 2008r. Katarzyna P. z tytułu umowy zlecenia będzie podlegała obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu (praca jest wykonywana w siedzibie zleceniodawcy) oraz zdrowotnemu. Ubezpieczenie chorobowe jest dla niej dobrowolne.
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców to przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach umowy zlecenia. Ustala się tak podstawę, jeżeli w danej umowie określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.
Do podstawy wymiaru składek zleceniobiorców na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe stosuje się miesięczne ograniczenie do 250% przeciętnego miesięcznego wynagrodzeniatrzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarcze narodowej na dany rok kalendarzowy. w poprzednim kwartale. Natomiast roczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców również podlega ograniczeniu w danym roku kalendarzowym do kwoty odpowiadającej.
Zobacz serwis: Ubezpieczenie wypadkowe
Przy ustalaniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców nie mają zastosowania przepisy dotyczące wyłączeń z podstawy wymiaru niektórych przychodów (na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe).
Urszula B. zawarła umowę zlecenia z firmą X. Z tego tytułu podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu. W listopadzie uzyskała z tego tytułu przychód w wysokości 465 zł. Pracodawca zwrócił jej również koszty podróży służbowej jaką odbyła na terenie kraju w wysokości 112 zł. Kwota ta będzie uwzględniona w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe Urszuli B, mimo że diety i inne należności z tytułu podróży służbowej są wyłączone z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne np. pracowników. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyniesie więc w listopadzie 2008 r. 577 zł.