Zbieg tytułów do ubezpieczeń 2022
Masz kilka tytułów do ubezpieczeń społecznych – jakimi ubezpieczeniami jesteś objęty? Oto wybrane przez ZUS przypadki.
Wykonujesz w tym samym czasie pracę na podstawie kilku umów? Jednocześnie pracujesz na umowę o pracę i prowadzisz własną działalność? Jest to tzw. zbieg tytułów do ubezpieczeń. Tytułami do ubezpieczeń społecznych są m.in.:
- umowa o pracę,
- umowa zlecenia,
- prowadzenie pozarolniczej działalności,
- przebywanie na urlopie wychowawczym,
- pobieranie zasiłku macierzyńskiego.
Poniżej wyjaśniamy, na jakich zasadach będziesz ubezpieczony.
Umowa o pracę i inne tytuły do ubezpieczeń
Jakie są zasady ubezpieczeń przy umowie o pracę?
1. Umowa o pracę (co najmniej minimalne wynagrodzenie) i umowa zlecenie lub działalność gospodarcza
Pracujesz na podstawie umowy o pracę, masz w niej zagwarantowane co najmniej minimalne wynagrodzenie i jednocześnie wykonujesz umowę zlecenia lub równoważną (umowa zlecenia, umowa agencyjna lub inna umowa o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia) albo prowadzisz działalność gospodarczą
- Obowiązkowe są dla Ciebie ubezpieczenia społeczne tylko ze stosunku pracy. Z tytułu umowy zlecenia albo prowadzenia działalności możesz przystąpić do ubezpieczeń społecznych dobrowolnie.
2. Umowa o pracę (wynagrodzenie niższe niż minimalne) i umowa zlecenie lub działalność gospodarcza
Pracujesz na podstawie umowy o pracę, nie masz w niej zagwarantowanego minimalnego wynagrodzenia i jednocześnie wykonujesz umowę zlecenia albo prowadzisz działalność gospodarczą
- Ubezpieczenia społeczne są dla Ciebie obowiązkowe zarówno z tytułu umowy o pracę, jak i umowy zlecenia lub prowadzenia działalności.
3. Umowa o pracę i zasiłek macierzyński
Pobierasz zasiłek macierzyński i dodatkowo pracujesz na podstawie umowy o pracę
- Ubezpieczenia społeczne są dla Ciebie obowiązkowe z obu tytułów.
4. Umowa o pracę i urlop wychowawczy
Pracujesz na umowę o pracę w trakcie urlopu wychowawczego
- Obowiązkowe są dla Ciebie ubezpieczenia tylko z tytułu umowy o pracę. Nie możesz być objęty ubezpieczeniami z tytułu urlopu wychowawczego.
Umowa zlecenia i inne tytuły do ubezpieczeń
Jakie są zasady ubezpieczeń społecznych przy umowie zlecenia?
1. Dwie umowy zlecenia i podstawa wymiaru składek z pierwszej umowy jest niższa niż minimalna płaca
Wykonujesz jednocześnie 2 umowy zlecenia i podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z umowy, którą zawarłeś wcześniej, jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia
- Obowiązkowe są dla Ciebie ubezpieczenia z obu umów.
2. Umowa zlecenia i działalność gospodarcza z preferencyjnymi składkami, podstawa wymiaru składek z pierwszego tytułu jest niższa niż płaca minimalna
Wykonujesz umowę zlecenia oraz prowadzisz działalność gospodarczą, z tytułu której opłacasz preferencyjne składki i podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu, który powstał pierwszy, jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia
- Obowiązkowe są dla Ciebie ubezpieczenia i z umowy, i działalności.
3. Umowa zlecenia i działalność gospodarcza z preferencyjnymi składkami, podstawa wymiaru składek z pierwszego tytułu jest co najmniej równa minimalnej płacy
Wykonujesz umowę zlecenia oraz prowadzisz działalność gospodarczą, z tytułu której opłacasz preferencyjne składki i podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu, który powstał wcześniej, wynosi co najmniej tyle, ile kwota minimalnego wynagrodzenia
- Obowiązkowe są tylko ubezpieczenia z wcześniejszego tytułu.
- Możesz dobrowolnie przystąpić do ubezpieczenia emerytalnego i ubezpieczeń rentowych z późniejszego tytułu.
- Możesz zmienić tytuł obowiązkowych ubezpieczeń, o ile podstawa wymiaru składek z wybranego tytułu nie jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia.
4. Umowa zlecenia i pozarolnicza działalność, podstawa składek z tytułu zlecenia jest niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego
Wykonujesz umowę zlecenia oraz jednocześnie prowadzisz pozarolniczą działalność, np. jesteś wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, i podstawa składek z tytułu umowy zlecenia jest niższa od 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego?
- Ubezpieczenia z tej działalności są dla Ciebie obowiązkowe.
- Możesz dobrowolnie przystąpić do ubezpieczeń z tytułu umowy zlecenia.
5. Umowa zlecenia i pozarolnicza działalność, podstawa składek z tytułu zlecenia jest równa co najmniej 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego
Wykonujesz umowę zlecenia oraz jednocześnie prowadzisz pozarolniczą działalność, np. jesteś wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, i podstawa składek z tytułu umowy zlecenia wynosi co najmniej 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego?
- Możesz wybrać, który tytuł będzie dla Ciebie obowiązkowy.
- Masz prawo przystąpić do ubezpieczeń z drugiego tytułu na wniosek.
6. Umowa zlecenia i urlop wychowawczy
Wykonujesz umowę zlecenia w trakcie urlopu wychowawczego
- Obowiązkowe są dla Ciebie ubezpieczenia społeczne tylko z tytułu umowy.
- Nie możesz przystąpić do ubezpieczeń z tytułu urlopu wychowawczego.
7. Umowa zlecenie i zasiłek macierzyński
Wykonujesz umowę zlecenia w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego
- Obowiązkowe są dla Ciebie ubezpieczenia społeczne z tytułu pobierania zasiłku.
- Z tytułu wykonywania umowy możesz przystąpić do ubezpieczeń dobrowolnie.
Działalność gospodarcza i inne tytuły do ubezpieczeń
Jakie są zasady ubezpieczeń, gdy prowadzisz pozarolniczą działalność?
1. Kilka rodzajów działalności
Prowadzisz kilka rodzajów działalności, np. prowadzisz działalność gospodarczą i jesteś wspólnikiem spółki jawnej
- Obowiązkowe są dla Ciebie ubezpieczenia społeczne tylko z jednego, wybranego przez Ciebie rodzaju działalności.
2. Pozarolnicza działalność i urlop wychowawczy
Prowadzisz pozarolniczą działalność w trakcie urlopu wychowawczego
- Obowiązkowe są dla Ciebie ubezpieczenia społeczne z tytułu działalności.
- Nie możesz przystąpić do ubezpieczeń z tytułu urlopu wychowawczego.
3. Działalność i zasiłek macierzyński
Prowadzisz działalność w czasie pobierania zasiłku macierzyńskiego
- Obowiązkowe są dla Ciebie ubezpieczenia społeczne z tytułu pobierania zasiłku.
- Z tytułu działalności możesz przystąpić do ubezpieczeń dobrowolnie.
Praca na emeryturze i rencie
Jakie są zasady ubezpieczeń, kiedy jesteś emerytem lub rencistą i pracujesz?
Termin „renta” oznacza w tym kontekście wyłącznie świadczenie pieniężne z systemu ubezpieczenia społecznego. Nie uznajemy za rentę świadczenia wypłacanego na podstawie przepisów prawa cywilnego (np. renty wyrównawczej) ani renty socjalnej.
Poniższe sytuacje dotyczą emerytur i rent zarówno z polskiego, jak i zagranicznego systemu ubezpieczenia lub zaopatrzenia społecznego.
1. Emerytura lub renta oraz umowa o pracę
Jesteś pracownikiem i masz ustalone prawo do emerytury lub renty
- Ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy o pracę są dla Ciebie obowiązkowe.
2. Emerytura lub renta i zlecenie
Wykonujesz umowę zlecenia i masz ustalone prawo do emerytury lub renty
- Ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy zlecenia lub równoważnej są dla Ciebie obowiązkowe.
3. Renta z tytułu niezdolności do pracy i działalność gospodarcza
Prowadzisz działalność gospodarczą i masz ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy z ZUS
- Ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia działalności są dla Ciebie obowiązkowe do czasu ustalenia prawa do emerytury. Obowiązek ten nie dotyczy Cię, jeśli pobierasz rentę rodzinną, wojskową, policyjną, rolniczą.
4. Inna renta lub emerytura i działalność gospodarcza
Prowadzisz działalność gospodarczą i masz ustalone prawo do emerytury lub do renty innej niż z tytułu niezdolności do pracy
- Możesz dobrowolnie przystąpić do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia działalności.
5. Emerytura lub renta i inna działalność
Prowadzisz inną działalność, np. jesteś wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i masz ustalone prawo do emerytury lub renty
- Możesz dobrowolnie przystąpić do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia tej działalności.
Zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego - poradnik ZUS
Więcej informacji na temat zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych znajdziesz w poradnikach:
- "Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz ustalania podstawy wymiaru składek" (pdf, 752 kB)
- "Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz ustalania podstawy wymiaru składek osób wykonujących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych" (pdf, 0,97 mb)
- "Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu oraz ustalania podstawy wymiaru składek osób prowadzących pozarolniczą działalność i osób z nimi współpracujących" (pdf, 787 kb)