Konieczność nowelizacji przepisów dotyczących zasad dokumentowania prawa do zasiłków pojawiła się wraz z majową zmianą Kodeksu pracy, która wprowadziła m.in. dłuższy o 2 tygodnie dodatkowy urlop macierzyński i instytucję urlopu rodzicielskiego.
Kopia zamiast oryginału
Na podstawie § 12 wyżej wymienionego rozporządzenia płatnikom ubiegającym się o wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego umożliwiono przedłożenie niektórych dokumentów w postaci kopii potwierdzonej za zgodność z oryginałem. W takiej formie przedstawić można:
- zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sądu o przysposobienie dziecka,
- prawomocne orzeczenie sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej,
- umowę cywilnoprawną zawartą pomiędzy rodziną zastępczą a starostą.
Rezygnacja z części urlopu
Zmianie uległa również dokumentacja niezbędna w razie rezygnacji przez ubezpieczoną z części podstawowego urlopu macierzyńskiego lub z części urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Mianowicie wniosek ubezpieczonej wraz z datą, od której rezygnuje z pobierania zasiłku stanowi dowód dla zaniechania wypłaty zasiłku macierzyńskiego już tylko w przypadku ubezpieczonej nie będącej pracownikiem.
Przejęcie urlopu przez ojca
Ponadto rozszerzono zakres informacji zawartych w zaświadczeniu przygotowywanym przez płatnika dla ubezpieczonego ojca dziecka w przypadku przejęcia przez niego zasiłku skróconego przez matkę dziecka oraz w przypadku przyjmowania zasiłku przez ojca z tytułu opieki nad dzieckiem za okres hospitalizacji matki. Po nowelizacji zaświadczenie dodatkowo powinno zawierać informację o stawce procentowej, w jakiej zasiłek macierzyński przysługiwał ubezpieczonej matce dziecka oraz imię, nazwisko i PESEL ubezpieczonej matki dziecka albo serię i numer dowodu osobistego lub innego dokumentu stwierdzającego tożsamość, jeżeli nie nadano numeru PESEL.
Zobacz również: Jakie są zasady zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych oraz wyrejestrowania z ubezpieczeń?
Urlop rodzicielski
Po nowelizacji Kodeksu pracy ustanowiono nowy rodzaj urlopu – urlop rodzicielski, a wraz z nim konieczność ustalenia dokumentacji niezbędnej do ubiegania się o wypłatę zasiłku za okres tego urlopu. W związku z powyższym niezbędnymi dokumentami są:
- oświadczenie ubezpieczonego o braku zamiaru korzystania przez drugiego z rodziców dziecka z urlopu rodzicielskiego,
- oświadczenie ubezpieczonego o okresie, w którym z drugim z rodziców dziecka zamierza z tego urlopu korzystać albo kopia powyższych oświadczeń potwierdzona przez pracodawcę za zgodność z oryginałem (w przypadku pracownika, któremu zasiłek macierzyński jest wypłacany przez ZUS),
- zaświadczenie pracodawcy o okresie udzielonego urlopu rodzicielskiego oraz zaświadczenie pracodawcy o okresie i wymiarze czasu pracy wykonywanej w czasie urlopu rodzicielskiego (w przypadku pracownika, któremu zasiłek macierzyński jest wypłacany przez ZUS),
- wniosek ubezpieczonego złożony płatnikowi zasiłku macierzyńskiego przed terminem rozpoczęcia korzystania z tego zasiłku za okres urlopu rodzicielskiego (w przypadku ubezpieczonego niebędącego pracownikiem).
Zaświadczenie lekarskie niezawierające imienia dziecka
Ponadto zmianie uległ § 23 rozporządzenia dotyczący dowodów stanowiących podstawę przyznania i wypłaty zasiłku opiekuńczego z powodu konieczności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem w wieku do lat 8. Umożliwiono przedstawienie jako dowodu zaświadczenia lekarskiego niezawierającego imienia dziecka, jeżeli imię to nie zostało jeszcze nadane.
§ 23 uzupełniono także o sposób dokumentowania uprawnień do zasiłku opiekuńczego w przypadku choroby niani, dziennego opiekuna dziecka lub nieprzewidzianego zamknięcia żłobka czy klubu dziecięcego. W poprzednim stanie prawnym brakowało możliwości ubiegania się o zasiłek opiekuńczy z powodu zamknięcia klubu dziecięcego na podstawie wniosku uprawnionego.
W wyniku nowelizacji zmieniony został również wzór zaświadczenia płatnika składek ZUS Z-3. Wzór stanowi załącznik do znowelizowanego rozporządzenia.