Właściwy do rozpoznania odwołania jest sąd okręgowy – sąd pracy i ubezpieczeń społecznych, w którego okręgu ma miejsce zamieszkania osoba odwołująca się od decyzji. Zanim jednak do tego dojdzie, odwołanie musi trafić do organu, który wydał decyzję. Stąd też zasadą jest, że osoba zainteresowana powinna dostarczyć odwołanie na piśmie (wysłać za pośrednictwem poczty) do jednostki ZUS, która ją wydała. Może ona również złożyć odwołanie ustnie do protokołu sporządzonego przez tę placówkę. Odwołanie od wydanej przez ZUS decyzji może być również złożone do protokołu w sądzie właściwym do rozpoznania sprawy albo w sądzie właściwym dla miejsca zamieszkania osoby zainteresowanej. Jednak i w tym przypadku sąd niezwłocznie przekazuje protokół do właściwej placówki ZUS.
W ciągu 30 dni od daty złożenia odwołania ZUS może zmienić lub uchylić zaskarżoną decyzję. W takiej sytuacji wydaje nową decyzję w sprawie świadczenia, nie nadając odwołaniu dalszego biegu. W przeciwnym razie, nie później niż w ciągu 30 dni od dnia złożenia odwołania przez wnioskodawcę, ZUS jest zobowiązany przekazać je (wraz z aktami sprawy oraz uzasadnieniem) do właściwego sądu okręgowego – sądu pracy i ubezpieczeń społecznych. W tym czasie jednak organ ten może również sam zmienić decyzję, uchylając poprzednią i wydając nową. Jeśli tak zrobi, wówczas nie nadaje odwołaniu dalszego biegu.
Zmiana decyzji przez ZUS jest możliwa również już po przekazaniu odwołania do sądu, aż do czasu wydania wyroku w rozpatrywanej sprawie. Jeśli nowa decyzja organu rentowego będzie uwzględniała żądanie osoby zainteresowanej w całości lub w części, postępowanie sądowe zostanie w takiej sytuacji umorzone.
Nieco inna procedura postępowania od wyżej przedstawionej może mieć miejsce w przypadku, gdy osoba zainteresowana ubiega się o świadczenie uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji. Jeśli w odwołaniu od decyzji wskazuje ona nowe okoliczności dotyczące tej niezdolności powstałe po dniu wydania orzeczenia lekarza orzecznika lub komisji lekarskiej ZUS bądź takie, których daty powstania nie można ustalić, ZUS nie przekazuje odwołania do sądu. W takim przypadku sprawa jest kierowana do ponownego rozpatrzenia przez lekarza orzecznika ZUS. Na podstawie tego orzeczenia organ rentowy wydaje nową decyzję, od której również przysługuje odwołanie do sądu.
Więcej na ten temat znajdziesz w płatnej części serwisu w artykule: Odwołanie od decyzji ZUS w sprawie emerytury i renty