Wzór świadectwa pracy, stanowiący załącznik do rozporządzenia z 15 maja 1996 r., w ust. 3 wskazuje 3 grupy podstaw ustania stosunku pracy. W ust. 3 lit. a pracodawca podaje jeden z trybów rozwiązania stosunku pracy określonych w art. 30 § 1 k.p., a w przypadku rozwiązania stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia – dodatkowo wskazuje na stronę stosunku składającą oświadczenie woli w tej sprawie. W ust. 3 lit. c świadectwa pracy pracodawca zamieszcza adnotację o podstawie prawnej wygaśnięcia stosunku pracy. Natomiast pod lit. b ujawnia się podstawę prawną szczególnych przypadków rozwiązania stosunku pracy, o których poniżej.
Czy za wystawienie błędnego świadectwa pracy można dostać mandat od inspektora pracy >>
Artykuł 231 § 4 i 5 k.p. – przejście zakładu pracy
W terminie 2 miesięcy od przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę pracownik może bez wypowiedzenia, za 7-dniowym uprzedzeniem, rozwiązać stosunek pracy (art. 231 § 4 k.p.). Rozwiązanie stosunku pracy w tym trybie powoduje dla pracownika skutki, jakie przepisy prawa pracy wiążą z rozwiązaniem stosunku pracy przez pracodawcę za wypowiedzeniem.
Przykład
Spółka A. zbyła na rzecz spółki B. należący do niej zakład produkcyjny na podstawie umowy zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Przed upływem 2 miesięcy od dnia przejścia zakładu pracy na spółkę B. jeden z pracowników rozwiązał z nią stosunek pracy za 7-dniowym uprzedzeniem. W wydanym pracownikowi świadectwie pracy w ust. 3 lit. b pracodawca powinien wpisać: „Rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w trybie art. 231 § 4 k.p.”.
Przepisy o przejściu zakładu pracy na nowego pracodawcę dopuszczają drugi szczególny przypadek rozwiązania stosunku pracy. Pracodawca z dniem przejęcia zakładu pracy lub jego części jest zobowiązany zaproponować nowe warunki pracy i płacy pracownikom świadczącym dotychczas pracę na innej podstawie niż umowa o pracę oraz wskazać termin, nie krótszy niż 7 dni, do którego pracownicy mogą złożyć oświadczenie o przyjęciu lub odmowie przyjęcia proponowanych warunków (art. 231 § 5 k.p.). W razie nieuzgodnienia nowych warunków pracy i płacy dotychczasowy stosunek pracy rozwiązuje się z upływem okresu równego okresowi wypowiedzenia liczonego od dnia, w którym pracownik złożył oświadczenie o odmowie przyjęcia nowych warunków, lub od dnia, do którego mógł złożyć takie oświadczenie. Ten tryb rozwiązania stosunku pracy również powoduje skutki prawne, takie jak rozwiązanie stosunku pracy przez pracodawcę za wypowiedzeniem.
Świadectwo pracy i badania lekarskie pracowników - nowelizacja kodeksu pracy >>
Przykład
Maria Z. była zatrudniona w jednej z placówek spółdzielni pracy P. na podstawie spółdzielczej umowy o pracę. Część majątku spółdzielni pracy obejmująca także placówkę, w której świadczyła pracę Maria Z., została przejęta przez spółkę S. Maria Z. otrzymała propozycję zawarcia umowy o pracę ze spółką S. Odmówiła jednak przyjęcia oferty, przez co jej stosunek pracy uległ rozwiązaniu. W ust. 3 lit. b świadectwa pracy spółka S. powinna wpisać: „Rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w trybie art. 231 § 5 k.p.”.
Artykuł 48 § 2 k.p. – przywrócenie do pracy
Pracownik, który przed przywróceniem do pracy podjął zatrudnienie u innego pracodawcy, może bez wypowiedzenia, za 3-dniowym uprzedzeniem, rozwiązać umowę o pracę z tym pracodawcą w ciągu 7 dni od przywrócenia do pracy. W tym przypadku rozwiązanie umowy pociąga za sobą skutki, jakie przepisy prawa wiążą z rozwiązaniem umowy o pracę przez pracodawcę za wypowiedzeniem (art. 48 § 2 k.p.).
Przykład
Pracodawca A. dokonał wypowiedzenia umowy o pracę zawartej z Janem K. Pracownik odwołał się do sądu pracy. Mając świadomość, że wyrok w sprawie może zapaść po wielu miesiącach, Jan K. podjął pracę u pracodawcy B. Po upływie roku do wszczęcia postępowania sąd przywrócił Jana K. do pracy u pracodawcy A. W związku z tym, że Jan K. nadal chciał pracować w zakładzie A., rozwiązał umowę o pracę z pracodawcą B. za 3-dniowym uprzedzeniem. Pracodawca B. powinien wystawić mu świadectwo pracy z następującą adnotacją w ust. 3 lit. b: „Rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w trybie art. 48 § 2 k.p.”.
Artykuł 683 k.p. – wygrany konkurs
Przepis art. 683 k.p. przewiduje ułatwienie przy rozwiązaniu stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą. Pracownik powołany na stanowisko w wyniku konkursu, pozostający w stosunku pracy z innym pracodawcą, którego obowiązuje 3-miesięczny okres wypowiedzenia, może rozwiązać ten stosunek za 1-miesięcznym wypowiedzeniem. Rozwiązanie stosunku pracy w tym trybie pociąga za sobą skutki takie, jakie przepisy prawa pracy wiążą z rozwiązaniem przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem.
Odszkodowanie za niewydanie świadectwa pracy >>
Przykład
Alicja G. wygrała konkurs na stanowisko skarbnika gminy. Mimo że okres wypowiedzenia w dotychczasowym miejscu pracy wynosił 3 miesiące, Alicja G. postanowiła skorzystać z uprawnienia do wcześniejszego rozwiązania stosunku pracy. W związku z rozwiązaniem stosunku pracy po upływie 1 miesiąca od złożenia przez pracownicę oświadczenia o wypowiedzeniu pracodawca wydał świadectwo pracy wskazujące na art. 683 k.p. jako podstawę rozwiązania umowy o pracę.
Artykuł 201 § 2 k.p. – umowa młodocianego
W szczególnych okolicznościach może także zostać rozwiązana umowa o pracę z młodocianym. W razie stwierdzenia przez lekarza, że dana praca zagraża zdrowiu młodocianego pracodawca powinien zmienić rodzaj pracy, a gdyby nie było takiej możliwości – niezwłocznie rozwiązać umowę o pracę i wypłacić odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia (art. 201 § 2 k.p.). Okres, za który wypłacone zostanie odszkodowanie, jest zaliczany do stażu pracy w zakresie uprawnień pracowniczych. Dotyczy to takich uprawnień jak nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego u nowego pracodawcy.
Konieczne i fakultatywne elementy świadectwa pracy >>
Przykład
Ze względu na to, że firma Jakuba B. jest niewielka i zatrudnia on tylko kilku pracowników wykonujących taki sam rodzaj pracy, nie było możliwości przeniesienia młodocianego Michała M. do innej pracy. Stosunek pracy został z nim rozwiązany w trybie art. 201 § 2 k.p. Małoletni otrzymał od pracodawcy odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres 1-miesięcznego wypowiedzenia, a czas ten będzie zaliczony do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego.
Podstawa prawna:
- art. 97 Kodeksu pracy,
- rozporządzenie z 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (DzU nr 60, poz. 282 ze zm.).