Komu przysługuje prawo do nagrody jubileuszowej

Zasady i wysokość przyznawania pracownikom poszczególnych składników wynagrodzenia oraz innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, do których zalicza się nagrody jubileuszowe, ustala się w ramach prowadzonej samodzielnie zakładowej polityki finansowej. Nagroda jubileuszowa może zostać przewidziana w układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania bądź w przepisach szczególnych.

Nagroda jubileuszowa nie jest świadczeniem o charakterze powszechnie obowiązującym. Wysokość nagród jubileuszowych oraz zasady ich przyznawania i wypłacania mogą być zróżnicowane u poszczególnych pracodawców, podobnie jak niejednolite są u nich funkcjonujące systemy wynagradzania.

Pracownicy „uprzywilejowani”

Z mocy obowiązującego prawa nagroda jubileuszowa przysługuje m.in. pracownikom urzędów państwowych, pracownikom samorządowym, służbie cywilnej, pracownikom sfery budżetowej w zakresie gospodarki żywieniowej, pracownikom sfery budżetowej w zakresie kultury fizycznej i turystyki, górnikom, nauczycielom, pracownikom jednostek badawczych, pracownikom transportu sanitarnego.

Okresy uprawniające do nagrody jubileuszowej >>

Prawo do nagrody jubileuszowej oraz zasady i wysokość jej wypłaty określa się na podstawie przepisów szczególnych regulujących status prawny pracowników objętych wskazanymi regulacjami. Do takich aktów prawnych zaliczymy zarówno przepisy ustrojowe, jak również pragmatyki ustanowione dla poszczególnych grup zawodowych.

Pracodawcy, na których nie został nałożony obowiązek wypłaty nagród jubileuszowych, ale którzy z własnej woli decydują się na przyznanie zatrudnionym pracownikom takiego świadczenia, powinni określić warunki nabycia oraz wysokość nagród jubileuszowych w wewnątrzzakładowych aktach prawnych obowiązujących w zakładach pracy. Jeżeli jednak pracownik nie jest objęty układem zbiorowym pracy bądź regulaminem wynagradzania, w którym zawarte są regulacje gwarantujące wskazane gratyfikacje, to nagrody jubileuszowej nie otrzyma.

Zasady przyznania nagrody

Pracownik nabywa prawo do nagrody jubileuszowej z osiągnięciem wymaganego stażu pracy. Jest to jedyne kryterium uprawniające do nagrody. Na ogół pod uwagę brane są wszystkie okresy zatrudnienia.

Należy pamiętać, że z mocy odrębnych przepisów w ogólnym stażu pracy uwzględnia się również inne okresy m.in.:

• pobierania zasiłku dla bezrobotnych oraz stypendiów przez bezrobotnych absolwentów,
• działalności kombatanckiej,
• prowadzenia gospodarstwa rolnego lub świadczenia pracy w takim gospodarstwie,
• czynnej służby wojskowej.

WAŻNE!

Przepisy nie uzależniają prawa do nagrody jubileuszowej od wymiaru czasu pracy. Do okresu pracy uprawniającego do nabycia nagrody wlicza się poprzednie zakończone okresy zatrudnienia bez względu na wymiar czasu pracy, w jakim pracownik świadczył pracę.

Warto zaznaczyć, że w niektórych przypadkach ustawodawca pozostawił pracodawcy pełną swobodę w ustalaniu zasad uprawniających do nagrody. Pozwala to na dowolne konstruowanie tych zasad, np. pracodawca może ustanowić, że wypłata nagrody jubileuszowej jest uzależniona wyłącznie od stażu pracy wynikającego z zatrudnienia w jego zakładzie pracy oraz określonej branży lub zawodzie.

Najczęściej prawo do pierwszej nagrody za długoletnią pracę przysługuje pracownikowi posiadającemu łącznie 20-letni staż pracy.

Czy nauczycielowi pobierającemu emeryturę przysługuje nagroda jubileuszowa >>

Kolejne nagrody wypłacane są co 5 lat do osiągnięcia 45- lub 50-letniego stażu pracy. Każda kolejna nagroda jubileuszowa jest wyższa od poprzedniej.

W obowiązujących przepisach szczególnych o pracownikach urzędów państwowych nagroda jubileuszowa została ustalona w wysokości:

•  75% wynagrodzenia miesięcznego – po 20 latach pracy,

• 100% wynagrodzenia miesięcznego – po 25 latach pracy,
• 150% wynagrodzenia miesięcznego – po 30 latach pracy,
• 200% wynagrodzenia miesięcznego – po 35 latach pracy,
• 300% wynagrodzenia miesięcznego – po 40 latach pracy,
• 400% wynagrodzenia miesięcznego – po 45 latach pracy.

W obrębie sfery budżetowej wypłata następuje według niejednolitych zasad i w różnej wysokości. Na przykład górnicy prawo do pierwszej nagrody nabywają już po 15 latach pracy, a w okresie całego zatrudnienia nagrodę jubileuszową mogą otrzymać 8-krotnie. Dla porównania urzędnikowi państwowemu nagroda może być wypłacona 6-krotnie.

Wysokość nagrody jubileuszowej

Wysokość nagrody wynika bezpośrednio z wysokości wynagrodzenia, jakie otrzymuje pracownik. Podstawę do obliczenia wysokości nagrody stanowi wynagrodzenie przysługujące pracownikowi w dniu nabycia prawa do tej nagrody, chyba że korzystniejsze dla niego jest wynagrodzenie, jakie otrzyma w dniu wypłaty.

Wysokość nagrody jubileuszowej najczęściej nalicza się według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, ale może być również ustalana jako wielokrotność wynagrodzenia zasadniczego.

W razie nabycia przez pracownika prawa do nagrody po zmianie wymiaru czasu pracy podstawę do obliczenia nagrody stanowi wynagrodzenie przysługujące pracownikowi po tej zmianie.

Natomiast jeżeli pracownik nabył prawo do nagrody, będąc zatrudniony w innym wymiarze czasu pracy niż w dniu jej wypłaty, podstawę obliczenia nagrody stanowi wynagrodzenie, jakie przysługiwało pracownikowi bezpośrednio przed zmianą wymiaru czasu pracy.

Wypłacona nagroda jubileuszowa jest wliczana do dochodu ze stosunku pracy podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w roku kalendarzowym, w którym pracownik otrzymał taką gratyfikację. Należy więc naliczyć i odprowadzić od tego świadczenia zaliczkę na podatek dochodowy.

Przykład

Nagroda jubileuszowa wypłacana nie częściej niż co 5 lat została naliczona w wysokości 4500 zł brutto. Zaliczka na podatek – 4500 zł x 18%, tj. 810 zł. Nagroda jubileuszowa powinna być wypłacona w wysokości 3690 zł.

Nagrody jubileuszowe (gratyfikacje), które według ustanowionych zasad ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat, nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Podstawa prawna:

• art. 77¹–77² Kodeksu pracy,
• ustawa z 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (DzU z 2001 r. nr 86, poz. 953 ze zm.),
• rozporządzenie Rady Ministrów z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.),
• rozporządzenie Rady Ministrów z 30 grudnia 1981 r. w sprawie szczególnych przywilejów dla pracowników górnictwa – Karta górnika (DzU z 1982 r. nr 2, poz. 13 ze zm.).