Po ustaleniu, którym pracownikom należy się „trzynastka”, trzeba ją prawidłowo obliczyć. Co do zasady dodatkowe wynagrodzenie roczne wypłaca się w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie.
Uwzględnia się w nim zarówno wynagrodzenie, jak i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy (art. 4 ust. 1 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników sfery budżetowej, zwanej dalej ustawą).
Gdy pracownik otrzymuje stałą pensję miesięczną bez żadnych składników dodatkowych, obliczenie „trzynastki” jest proste. Natomiast w przypadku podwładnych otrzymujących różną wysokość pensji co miesiąc kwestia ta staje się bardziej skomplikowana. Aby wiedzieć, które dokładnie składniki bierze się pod uwagę, obliczając wysokość „trzynastki”, należy sięgnąć do przepisów dotyczących ustalania wysokości ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.
Rozlicz: PIT-y 2015 (książka + CD)
W podstawie wymiaru „trzynastki” uwzględniamy wszystkie świadczenia ze stosunku pracy wypłacone pracownikowi z wyłączeniem:
- jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
Pracownik został zatrudniony 1 lutego 2009 r. na stanowisku asystenta. Otrzymuje wynagrodzenie stałe w wysokości 4000 zł oraz dodatek z tytułu znajomości języków obcych w wysokości 15% (600 zł miesięcznie). W październiku na mocy dodatkowej umowy o dzieło wykonał dla pracodawcy dodatkową pracę, która nie mieściła się w zakresie jego obowiązków. Za to zadanie otrzymał 750 zł wynagrodzenia. Dodatkowe wynagrodzenie roczne pracownika wyniesie:
8,5% x [11 miesięcy x (4000 + 600)] = 4301 zł.
W wynagrodzeniu nie bierzemy pod uwagę dodatkowego wynagrodzenia za jednorazową pracę w październiku wypłaconego na podstawie umowy o dzieło.
- wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
- gratyfikacji (nagród) jubileuszowych.
Rozliczanie podatku dochodowego od pracowników
Pracownik został zatrudniony od 1 czerwca 2009 r. na czas nieokreślony. Miesięczne wynagrodzenie tego pracownika wynosi 3200 zł (wynagrodzenie miesięczne w stałej wysokości), dodatek za wysługę lat (15%) – 480 zł. W październiku pracownik otrzymał także nagrodę jubileuszową za 25 lat pracy w wysokości 2300 zł. Dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2009 r. obliczamy następująco:
8,5% x [7 miesięcy x (3200 zł + 480 zł) ] = 2189,60 zł.
Obliczając „trzynastkę”, nie bierzemy pod uwagę wypłaconej pracownikowi nagrody jubileuszowej.
- wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
- ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
Pracownik był zatrudniony na czas określony od 1 czerwca 2008 r. do 30 września 2009 r. Jego pensja wynosiła 2300 zł. Przysługiwała mu także premia regulaminowa w wysokości 15% (345 zł) oraz dodatek za wysługę lat 5% (115 zł). 30 września 2009 r. pracownik miał jeszcze niewykorzystany urlop wypoczynkowy. W związku z tym pracodawca wypłacił mu ekwiwalent w wysokości 458,20 zł. 2 listopada 2009 r. został ponownie zatrudniony. Zmieniły mu się jednak warunki wynagrodzenia. Obecnie jego wynagrodzenie zasadnicze wynosi 2650 zł i przysługuje mu jedynie dodatek za wysługę lat w wysokości 7% (185,50 zł).
W związku z tym „trzynastkę” tego pracownika za 2009 r. obliczamy następująco:
9 miesięcy x (2300 zł + 345 zł + 115 zł) = 24 840 zł,
2 miesiące x (2650 + 185,50) = 5671 zł,
8,5% x (24 840 zł + 5671 zł) = 2593,43 zł.
Dodatkowe wynagrodzenie roczne wyniesie 2593,43 zł. W tej sytuacji nie uwzględniamy ekwiwalentu za niewykorzystany urlop.
- dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną.
Potrącenie z wynagrodzenia za pracę
Pracownik pracował przez cały rok 2009 r. Jego wynagrodzenie miesięczne wynosi 3500 zł. W marcu 2009 r. pracownik chorował przez 4 dni i otrzymał z tego tytułu wynagrodzenie za czas choroby – 466,68 zł oraz za przepracowaną część miesiąca – 3033,32 zł. Ponownie zachorował w listopadzie (18 dni) i otrzymał wynagrodzenie za czas choroby w wysokości 2100,06 zł oraz wynagrodzenie za czas przepracowany we wrześniu: 1399,94 zł. „Trzynastka” za 2009 r. dla tego pracownika wyniesie:
10 miesięcy x 3500 zł + 3033,32 zł + 1399,94 zł = 39 433,26 zł,
8,5% x 39 433,26 zł = 3351,83 zł.
W podstawie wymiaru dodatkowego wynagrodzenia rocznego nie należy uwzględniać wynagrodzenia za czas choroby.
- kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
- nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
Jakie są zasady ustalania wysokości oraz nabywania prawa do „trzynastki”
Pracownik jest zatrudniony na czas nieokreślony od 1 stycznia 2007 r. Jego pensja zasadnicza wynosi obecnie 3850 zł. W 2009 r. otrzymał dodatkowe wynagrodzenie roczne za 2008 r. w wysokości 3570 zł. Od 1 stycznia 2009 r. przysługuje mu także dodatek za wysługę lat w wysokości 12% (462 zł). Natomiast do 1 czerwca otrzymuje dodatkowo dodatek za znajomość języków obcych w wysokości 9% (346,50 zł). W październiku otrzymał nagrodę jubileuszową w wysokości 2930 zł.
Wysokość „trzynastki” obliczamy następująco:
6 miesięcy x (3850 zł + 462 zł) = 25872 zł,
6 miesięcy x (3850 zł + 462 zł + 346,50 zł) = 27 951 zł,
8,5% x (25872 zł + 27 951 zł) = 4574,95 zł.
W tym przypadku wysokość dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2009 r. wyniesie 4574,95 zł. Nie uwzględniamy bowiem ani dodatkowego wynagrodzenia rocznego za 2008 r., ani nagrody jubileuszowej.
- odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
- wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.
W podstawie wymiaru „trzynastki” należy uwzględnić jednak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy (które nie jest uwzględniane przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop) oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy.
Podstawa prawna: