Pracownikowi, który uległ wypadkowi przy pracy, przysługuje od pracodawcy odszkodowanie za utratę lub uszkodzenie w związku z wypadkiem przedmiotów osobistego użytku oraz przedmiotów niezbędnych do wykonywania pracy, z wyjątkiem utraty lub uszkodzenia pojazdów samochodowych oraz wartości pieniężnych.
Rzeczy osobiste i potrzebne do pracy
Pracodawca odpowiada tylko za zniszczone lub uszkodzone przedmioty osobiste lub niezbędne do wykonywania pracy. Nie odpowiada natomiast za inne rzeczy pracownika, które miał ze sobą, np. przyniesione do zakładu pracy zakupy czy przechowywane w pracy lub na terenie zakładu przedmioty niezwiązane ze świadczoną przez niego pracą, np. radio, rower, motocykl, skuter. W praktyce określenie, które przedmioty mają charakter osobisty lub są niezbędne do wykonywania pracy, może budzić pewne wątpliwości, gdyż brak jest ustawowych definicji tych pojęć.
Wypadek przy pracy - co robić >>
Należy więc posługiwać się potocznym ich rozumieniem i do rzeczy osobistych zaliczyć ściśle związane z daną osobą, a do przedmiotów niezbędnych do wykonywania pracy – rzeczy, bez których dany pracownik nie mógłby sumiennie wykonywać powierzonych mu obowiązków.
Przykład
Zbigniew S. był zatrudniony w spółce X. jako portier–dozorca. W dyżurce miał mały telewizor, który był jego własnością. Podczas pracy 12 maja 2009 r., wchodząc do dyżurki w mokrym obuwiu, poślizgnął się i upadając przewrócił stolik, na którym stał jego telewizor. W wyniku tego upadku skręcił nogę, telewizor zaś został zniszczony. Po powrocie do pracy Zbigniew S. wystąpił z żądaniem do swojego pracodawcy o zapłatę odszkodowania w wysokości wartości telewizora. Ten jednak odmówił, gdyż rzeczy te nie były niezbędne do wykonywania pracy.
Jeśli w czasie pracy pracownik uległ wypadkowi, w wyniku którego został zniszczony np. jego zegarek, odzież czy literatura fachowa, wówczas może żądać, aby pracodawca zapłacił mu z tego powodu odszkodowanie.
Pracownik nie może jednak na podstawie tego przepisu żądać odszkodowania, w razie gdy zniszczeniu lub uszkodzeniu ulegnie jego samochód czy gotówka. Te przedmioty zostały wyraźnie wyłączone z zakresu tego odszkodowania, co zdecydowanie polepsza sytuację pracodawcy.
Przykład
Adam Z. zatrudniony jako kierownik budowy w przedsiębiorstwie budowlanym B. na polecenie przełożonego jechał swoim samochodem do sąsiedniej miejscowości w celu przeprowadzenia kontroli prowadzonej tam budowy. Podczas tego przejazdu nastąpił wypadek – Adam Z. zderzył się z innym pojazdem. W wyniku tego wypadku Adam Z. złamał rękę, a jego samochód miał uszkodzony bagażnik i zderzak. Ponadto zniszczony został w całości należący do niego przenośny komputer, który służył mu do przeprowadzania wyliczeń w czasie kontroli. W takim przypadku przedsiębiorstwo budowlane będzie zobowiązane zapłacić na rzecz Adama Z. odszkodowanie za zniszczony komputer, nie odpowiada natomiast za uszkodzenia samochodu.
Wysokość odszkodowania
Przepisy prawa pracy nie określają zasad ustalania należnego odszkodowania za uszkodzone lub zniszczone przedmioty pracownika. Odpowiednie zastosowanie do roszczeń pracownika mają przepisy prawa cywilnego.
Pracodawca odpowiada więc za uszkodzone lub zniszczone przedmioty pracownika według ich wartości z chwili wystąpienia wypadku. Jeśli przedmioty te uległy częściowemu uszkodzeniu, pracodawca ma obowiązek zapłacić pracownikowi kwotę proporcjonalną do stopnia powstałego uszkodzenia. W razie sporu co do wartości przedmiotu oraz stopnia jego uszkodzenia ciężar dowodu spoczywa na pracowniku, który winien udowodnić te okoliczności (art. 6 k.c.). Ponadto pracownik musi wykazać, że do uszkodzenia lub zniszczenia rzeczy doszło wskutek wypadku przy pracy.
Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy >>
Wysokość tego odszkodowania będzie więc uzależniona od tego, czy doszło do zniszczenia tych przedmiotów czy też tylko do ich uszkodzenia. Będzie więc ono wynosiło kwotę stanowiącą równowartość tych przedmiotów, jeśli przedmioty zostały całkowicie zniszczone lub odpowiednią część ich wartości, gdy zostały tylko częściowo uszkodzone. W razie uszkodzenia będzie to procent wartości rzeczy ustalony proporcjonalnie do stopnia uszkodzenia.
Przykład
W wyniku wypadku przy pracy został uszkodzony zegarek pracownika. Wartość zegarka wynosiła 1000 zł. Ustalono, że wskutek wypadku utrata wartości wyniosła 20%. Pracodawca powinien zapłacić pracownikowi kwotę 200 zł.
W razie śmierci pracownika
Prawo do odszkodowania za przedmioty zniszczone lub uszkodzone w następstwie wypadku przy pracy jako prawo majątkowe ze stosunku pracy w razie śmierci pracownika,
Obowiązki pracodawcy w razie wypadku przy pracy >>
przejdzie w równych częściach na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W razie braku takich osób prawo to wejdzie do spadku po zmarłym (art. 631 § 2 k.p.).
Podstawa prawna:
- art. 631 § 2, art. 2371 § 2 Kodeksu pracy.