Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego – to urlop, który przysługuje kobiecie albo mężczyźnie, jeżeli osoba taka przyjęła dziecko na wychowanie i wystąpiła do sądu opiekuńczego z wnioskiem o jego przysposobienie.
Rodzaj przysposobienia: pełne czy niepełne nie ma znaczenia. Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego przysługuje także osobie, która przyjęła dziecko na wychowanie jako rodzina zastępcza, z wyjątkiem rodziny zastępczej pełniącej zadania pogotowia rodzinnego.
Za czas jego trwania przysługuje zasiłek macierzyński w wymiarze ustalonym dla rodziców naturalnych nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10. roku życia.
Pracownica po wykorzystaniu co najmniej 14 tygodni urlopu ma prawo zrezygnować z pozostałej jego części. W takim przypadku niewykorzystanej części urlopu udziela się pracownikowi–ojcu wychowującemu dziecko na jego pisemny wniosek. W razie zgonu pracownicy w czasie urlopu pracownikowi–ojcu wychowującemu dziecko przysługuje prawo do niewykorzystanej części tego urlopu.
Jeżeli pracownik przyjął dziecko w wieku do 7. roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, do 10. roku życia, ma prawo do 9 tygodni urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego. Osoby, które przysposobiły dziecko, będą również miały prawo do urlopu dodatkowego jak naturalni rodzice.
Maksymalny wymiar urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego z tytułu przyjęcia dziecka na wychowanie został ukształtowany na poziomie minimalnego urlopu macierzyńskiego przysługującego po urodzeniu pierwszego dziecka; wynosi 18 tygodni, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez dziecko 7. roku życia.
Przy udzielaniu urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego tydzień urlopu odpowiada 7 dniom kalendarzowym.
Pracodawca ma obowiązek dopuścić pracownika po zakończeniu urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem za pracę, jakie otrzymywałby, gdyby nie korzystał z urlopu.