Klauzula generalizacyjna – tym mianem określane są przepisy zezwalające na rozszerzenie mocy obowiązującej układu zbiorowego pracy na pracowników zatrudnionych przez pracodawców niebędących stroną tego układu.
Rozszerzenia stosowania układu zbiorowego pracy (art. 24118 k.p.) może dokonać minister pracy, w drodze rozporządzenia, na wspólny wniosek organizacji pracodawców i ponadzakładowych organizacji związkowych, które zawarły układ ponadzakładowy. Warunkiem koniecznym rozszerzenia stosowania układu jest istnienie ważnego interesu społecznego, który by za takim działaniem przemawiał. Rozporządzenie powinno precyzyjnie określać, czy stosowanie tego układu wobec pracowników zatrudnionych u pracodawcy nieobjętego żadnym układem ponadzakładowym będzie odbywać się w całości czy w części.
Dodatkowe warunki, jakie muszą zostać spełnione:
- pracodawca musi prowadzić działalność gospodarczą taką samą lub zbliżoną do działalności pracodawców objętych układem, ustaloną na podstawie odrębnych przepisów dotyczących klasyfikacji działalności,
- decyzja została podjęta po zasięgnięciu opinii tego pracodawcy lub wskazanej przez niego organizacji pracodawców oraz zakładowej organizacji związkowej – jeśli taka działa u pracodawcy – a także opinii Komisji do Spraw Układów Zbiorowych Pracy powołanej na podstawie odrębnych przepisów.