Nie zawsze wybór jest równoznaczny z nawiązaniem stosunku pracy. To, czy powierzona w wyniku wyboru funkcja powoduje obowiązek świadczenia pracy, powinny określać statuty lub inne akty obowiązujące w organach czy organizacjach, do których dokonuje się wyboru.
Dwustronny, zobowiązaniowy charakter stosunku pracy powoduje, iż wybrana osoba musi być zorientowana, że w następstwie wyboru stanie się pracownikiem organu, do którego została wybrana, i musi na to wyrazić zgodę.
Przeczytaj również: Forma zawarcia umowy o pracę
Forma złożenia takiego oświadczenia woli jest obojętna, chyba że określają ją w sposób szczególny obowiązujące w danym organie przepisy.
Na podstawie wyboru dochodzi najczęściej do nawiązania stosunku pracy radnych, pracowników samorządowych, etatowych członków różnego rodzaju organizacji społecznych, stowarzyszeń, partii, związków zawodowych, spółek prawa handlowego.
Stosunek pracy z wyboru powstaje w wyniku uzyskania mandatu i dlatego nie jest w doktrynie prawa pracy traktowany jako samodzielny. Stosunek pracy z wyboru rozwiązuje się z wygaśnięciem mandatu, którego czas jest na ogół określony z góry i dlatego zawiera podobieństwo do umowy na czas określony.
Porównaj: Umowa o pracę na czas określony
Do stosunku pracy na podstawie wyboru nie mają zastosowania przepisy o rozwiązaniu umowy o pracę w drodze wypowiedzenia lub bez wypowiedzenia.
Wyrażając zgodę na kandydowanie na stanowisko, z którym w razie wyboru łączy się obowiązek pozostawania w stosunku pracy, kandydat nie jest pozbawiony swobody decydowania o podjęciu zatrudnienia. Kandydat może nie wyrazić zgody na udział w wyborach, jak też może nie podejmować pracy po wyborze.
Nawiązanie stosunku pracy następuje wskutek ważnego aktu wyboru.