Kwalifikacje zawodowe spełniają w prawie pracy dwie funkcje:
- są warunkiem zatrudnienia w określonym zawodzie lub na określonym stanowisku,
- są jednym z kryteriów ustalania wysokości wynagrodzenia za pracę.
W przeciwieństwie do warunkowego charakteru obowiązku pracodawcy w zaspokajaniu kulturalnych, socjalnych czy bytowych potrzeb pracowników ( art. 16 k.p.), obowiązek pracodawcy ułatwiania podnoszenia przez pracowników kwalifikacji zawodowych został sformułowany w sposób kategoryczny. Wykonanie tego obowiązku nie jest uzależnione ani od możliwości, jakimi pracodawca dysponuje ani też od istniejących u niego warunków. Zasady realizacji tego obowiązku reguluje rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych.
Zobacz: Bytowe, socjalne i kulturalne potrzeby pracownika (art. 16)
Omawiana tu zasada odnosi się przede wszystkim do kwalifikacji niezbędnych do należytego wykonywania aktualnej pracy albo też do kwalifikacji przydatnych do pracy, którą pracownik ma świadczyć w przyszłości. Nie oznacza to jednak, iż pracodawca nie powinien w miarę możliwości sprzyjać ogólnemu rozwojowi pracownika; rozwój taki leży nie tylko w interesie tego pracownika, lecz także i pracodawcy, wpływa on bowiem na bardziej kreatywną postawę pracownika w pracy.
Przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych rozumie się, zgodnie z rozporządzeniem, kształcenie w szkołach dla dorosłych i w szkołach wyższych oraz kształcenie, dokształcanie, a także doskonalenie w formach pozaszkolnych. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych oraz wykształcenia ogólnego może odbywać się systemem dziennym, wieczorowym, zaocznym, samokształcenia kierowanego, systemem eksternistycznym lub systemem mieszanym.
Zobacz serwis: Zatrudnienie
Podnoszenie wykształcenia ogólnego oraz kwalifikacji zawodowych może odbywać się na podstawie skierowania przez pracodawcę lub bez skierowania.
Podstawa prawna: Kodeks pracy, rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych.