Wykaz prac wzbronionych pracownikom młodocianym został określony w załącznikach do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac. Należą do nich w szczególności:
- Prace polegające wyłącznie na podnoszeniu, przenoszeniu i przewożeniu ciężarów oraz prace wymagające powtarzania dużej liczby jednorodnych ruchów;
- Prace, przy których najwyższe wartości obciążenia pracą fizyczną, mierzone wydatkiem energetycznym netto na wykonywanie pracy, przekraczają określone rozporządzeniem wartości;
- Prace załadunkowe i wyładunkowe, przy przewożeniu ciężarów środkami transportu, przy przetaczaniu beczek, bali, kloców itp.
- Ręczna obsługa dźwigni, korb i kół sterowniczych, przy której niezbędna jest siła przekraczająca wartości określone rozporządzeniem;
- Nożna obsługa elementów urządzeń (pedałów, przycisków nożnych itp.) wymagająca siły przekraczającej wartości określone rozporządzeniem;
- Ręczne dźwiganie i przenoszenie przez jedną osobę na odległość powyżej 25 m przedmiotów o masie przekraczającej wartości określone rozporządzeniem;
- Ręczne przenoszenie pod górę, w szczególności po schodach, których wysokość przekracza 5 m, a kąt nachylenia – 30 stopni, ciężarów o masie przekraczającej wartości określone w rozporządzeniu;
- Przewożenie przez dziewczęta ciężarów na taczkach i wózkach 2-kołowych poruszanych ręcznie.
Zobacz: Czas pracy młodocianego (art. 202)
Wyjątkowo młodociani powyżej 16 roku życia mogą być zatrudniani przy pracach wzbronionych, jeżeli jest to niezbędne do odbycia przygotowania zawodowego młodocianych. Zatrudnienie to nie może mieć charakteru pracy stałej, lecz powinno ograniczać się do zaznajamiania młodocianych z czynnościami podstawowymi, niezbędnymi do odbycia przygotowania zawodowego. W takiej sytuacji młodociani pracownicy muszą mieć zapewnioną szczególną ochronę, przebywać po opieką wyznaczonej w tym celu osoby, nosić odzież ochronną. Przerwy w pracy na odpoczynek powinny być organizowane w miejscach, odizolowanych od czynników szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych.
W celu umożliwienia zapewnienia szczególnej ochrony zdrowia młodocianym pracodawca na podstawie wykazu prac, wymienionych w załącznikach do rozporządzenia sporządza wykazy prac wykonywanych w jego zakładzie pracy:
- wzbronionych młodocianym,
- wzbronionych młodocianym przy których zezwala się na zatrudnienie w celu odbycia przygotowania zawodowego.
Należy przy tym mieć na uwadze, że przepisy rozporządzeń Rady Ministrów mają charakter jednostronnie bezwzględnie obowiązujący i określają jedynie wymagany minimalny poziom ochrony zdrowia młodocianych przed szkodliwym wpływem pracy. Pracodawcy więc ze swej strony mogą wprowadzać korzystniejsze dla pracowników warunki pracy.
Zobacz serwis: Zatrudnianie młodocianych