Praca w porze nocnej ma specjalną regulację w Kodeksie pracy. Przepisy określają warunki wykonywania pracy w tej porze oraz świadczenia przysługujące z tego tyłu pracownikowi. Kiedy przypada pora nocna? Co należy się za pracę w nocy?
Pora nocna w rozumieniu przepisów Kodeksu pracy to osiem godzin między godzinami 21:00 a 7:00. Pracodawca ma obowiązek ustalić obowiązującą u niego porę nocną w regulaminie pracy. w przypadku gdy pracodawca nie ustalił regulaminu pracy ma on obowiązek poinformować pracownika o porze nocnej nie później niż w terminie 7 dni od dnia dopuszczenia pracownika do pracy.
Kto to jest pracujący w nocy
Pracującym w nocy jest pracownik:
- którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej trzy godziny pracy w porze nocnej lub
- którego co najmniej jedna czwarta czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną.
Ile można pracować nocą
Czas pracy pracującego w nocy nie może przekraczać 8 godzin na dobę, jeżeli wykonuje prace szczególnie niebezpieczne albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym.
Ograniczenie to nie dotyczy jednak:
- pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy,
- przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii.
Wykaz prac szczególnie niebezpiecznych albo związanych z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym określa pracodawca w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa – z przedstawicielami pracowników wybranymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy, oraz po zasięgnięciu opinii lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikami, uwzględniając konieczność zapewnienia bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia pracowników.
Pracownik pracujący w nocy może wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o poinformowanie właściwego okręgowego inspektora pracy o zatrudnianiu pracowników pracujących w nocy. Pracodawca ma obowiązek taki wniosek uwzględnić i przekazać odpowiednią informację inspektorowi pracy.
Kogo nie wolno zatrudniać w porze nocnej
Przepisy zabraniają zatrudniania w porze nocnej:
- pracownicy w ciąży (nawet za jej zgodą),
- pracownika wychowującego dziecko do ukończenia przez nie 8 roku życia (chyba że zgodzi na zatrudnienie w porze nocnej),
- młodocianego.
Młodocianym w rozumieniu Kodeksu pracy jest osoba, która ukończyła 15 lat, a nie przekroczyła 18 lat.
W przypadku młodocianego za porę nocną uważa się czas pomiędzy godziną 22:00 a 6:00. Jeśli jednak młodocianym jest osoba, która nie ukończyła 15 lat lub osoba, która wprawdzie ukończyła 15 lat, ale nie skończyła ośmioletniej szkoły podstawowej, za porę nocną uważa się czas pomiędzy godziną 20:00 a 6:00.
Co należy się pracownikowi pracującemu w nocy
Pracownikowi, który wykonuje pracę w porze nocnej należy się dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w tej porze. Wysokość dodatku wynosi 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Ile wynosi dodatek za pracę w nocy w 2023 r.
W stosunku do pracowników wykonujących pracę w porze nocnej stale poza zakładem pracy dodatek może być zastąpiony ryczałtem, którego wysokość odpowiada przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej.
Jeżeli pracownik wykonuje w nocy pracę w godzinach nadliczbowych, należy mu się z tego tytułu dodatek w wysokości 100 proc. wynagrodzenia.