W pierwszej kolejności należy omówić definicję wypadku przy pracy. a zatem zgodnie z ustawą z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, wypadek przy pracy to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności albo poleceń przełożonych,
- podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy , nawet bez polecenia,
- w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.
Za wypadek przy pracy uważany jest także wypadek, który zdarzył się w czasie drogi między siedzibą zakładu pracy a miejscem wykonywania obowiązku pracowniczego, gdy pracownik pozostawał w tym czasie do dyspozycji pracodawcy. Warunek, aby pracownik uległ wypadkowi w czasie odbywania tej drogi oznacza, że chodzi tu o drogę odbywaną w ramach czasu pracy.
Kiedy już dojdzie do takiego wypadku, pracodawca musi podjąć następujące czynności:
- wyeliminowanie lub ograniczenie zagrożenia,
- zapewnienie pierwszej pomocy wszystkim osobom poszkodowanym,
- ustalenie w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku,
- zastosowanie odpowiednich środków zapobiegających podobnym wypadkom.
Zobacz: Odpowiednie urządzenia higieniczno – sanitarne (art. 233)
Tryb ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy jest uregulowany w rozporządzeniu Rady Ministrów z 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczonych w rejestrze wypadków przy pracy.
Na podstawie przepisów tego rozporządzenia pracodawca ma obowiązek zabezpieczenia dowodów rzeczowych zaistniałego wypadku aż do czasu ustalenia jego okoliczności i przyczyn. Pracodawca ma zabezpieczyć miejsce wypadku w sposób wykluczający:
- dopuszczenie do miejsca wypadku osób niepowołanych,
- uruchamianie bez koniecznej potrzeby maszyn i innych urządzeń technicznych, które w związku z wypadkiem zostały wstrzymane,
- dokonywanie zmiany położenia maszyn i innych urządzeń technicznych, jak również zmiany położenia innych przedmiotów, które spowodowały wypadek lub pozwalają odtworzyć jego okoliczności.
Ponadto, na pracodawcy ciąży obowiązek niezwłocznego zawiadomienia właściwego okręgowego inspektora pracy i prokuratora o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy.
Zobacz serwis: Bezpieczeństwo i higiena pracy
Koszty związane z ustalaniem okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy ponosi pracodawca.
Pracodawca jest obowiązany przechowywać protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową przez 10 lat.
Pracodawca jest obowiązany prowadzić rejestr wypadków przy pracy.
Podstawa prawna: Art. 234 Kodeksu pracy, ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, rozporządzenie Rady Ministrów z 28 lipca 1998 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz sposobu ich dokumentowania, a także zakresu informacji zamieszczonych w rejestrze wypadków przy pracy.