Odprawa pieniężna, o której mowa w art. 8 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (DzU nr 90, poz. 844 ze zm.), przysługuje pracownikowi, z którym został rozwiązany stosunek pracy z przyczyn nieleżących po stronie pracownika w trybie przewidzianym ustawą. Przepisy ustawy stosuje się tylko u pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników (art. 1 ust. 1 i art. 10 ust. 1 ustawy).
Mimo że stosunek pracy pracownika korzystającego z urlopu wychowawczego podlega szczególnej ochronie, pracodawca może - na podstawie art. 1861 k.p. oraz art. 7 ustawy - wypowiedzieć lub rozwiązać z nim stosunek pracy z powodu likwidacji zakładu pracy.
Ustawa nie przewiduje w art. 8 żadnych okoliczności wyłączających prawo do odprawy pieniężnej. Jeżeli zatem przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę pracownicy przebywającej na urlopie wychowawczym jest likwidacja zakładu pracy, a pracodawca zatrudnia co najmniej 20 pracowników, to pracownicy w dniu rozwiązania stosunku pracy należy się odprawa pieniężna. Podstawę prawną nabycia prawa do odprawy stanowi art. 8 ust. 1 ustawy - w przypadku rozwiązania umowy o pracę na podstawie art. 1 (tj. w ramach zwolnienia grupowego), lub art. 10 ust. 1 - w razie rozwiązania umowy w ramach tzw. zwolnienia indywidualnego (art. 10 ust. 1 przewiduje, że art. 8 stosuje się w tym wypadku odpowiednio).
Jeżeli natomiast pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników, ustawa nie ma zastosowania, a zatem odprawa nie przysługuje.