Czy związki zawodowe mają prawo do informacji o finansach firmy

Marek Rotkiewicz
Prawnik specjalizujący się w prawie pracy. Autor i współautor około 60 książek z tego zakresu, w tym kilku komentarzy oraz autor ponad 4000 artykułów. Wykładowca na licznych szkoleniach (przeprowadzonych ponad 6000 godzin szkoleniowych).
rozwiń więcej
Organizacja związkowa zwróciła się do nas z żądaniem podania informacji o stanie rachunków firmy, obecnym poziomie zadłużenia i przepływach finansowych. Czy pracodawca jest zobowiązany przekazać związkowi takie dane?

Przekazanie tych danych będzie konieczne, jeżeli żądanie związków zawodowych jest uzasadnione. Uzasadnieniem do otrzymania takiej obszernej informacji może być np. prowadzenie rokowań w celu zawarcia porozumienia dotyczącego zawieszenia przepisów prawa pracy i związana z tym konieczność dokładnego zapoznania się z sytuacją ekonomiczną firmy. Powinni zatem Państwo zażądać od organizacji związkowej uzasadnienia podania powyższych informacji i w zależności od tego uzasadnienia przekazać całość lub część informacji.

Autopromocja

Ustawa o związkach zawodowych nakłada na pracodawcę obowiązek udzielania na żądanie związku zawodowego informacji niezbędnych do prowadzenia działalności związkowej, w szczególności dotyczących warunków pracy i zasad wynagradzania. W żaden jednak sposób ustawa nie precyzuje zakresu tego obowiązku.

Zakres działalności związków zawodowych jest bardzo duży. Zatem teoretycznie żądanie podania informacji może obejmować wszystkie aspekty prowadzenia firmy przez pracodawcę, gdyż każdy z nich, często w pośredni sposób wpływa na sytuację pracowników.

Związek zawodowy może domagać się podania informacji niezbędnych do prowadzenia działalności związkowej, a więc nie ma uprawnień do domagania się podania innych danych niezwiązanych z prowadzoną działalnością związkową (art. 28 ustawy o związkach zawodowych). Ze względu na szeroki zakres działalności związkowej nie można wyliczyć konkretnie tych informacji, do których podania będzie zobowiązany pracodawca.

WAŻNE!

Pracodawca powinien na żądanie organizacji związkowej udzielić wszelkich danych niezbędnych do prowadzenia działalności przez związek zawodowy.

W tym przypadku nie można jednak przyjąć nieograniczonych możliwości domagania się od pracodawcy podawania wszelkich danych. Żądanie związku zawodowego nie może dotyczyć informacji „na wszelki wypadek”, czyli uzyskiwania wszystkich danych dotyczących funkcjonowania zakładu pracy w celu potencjalnego reagowania na ewentualne zagrożenia czy nieprawidłowości, które nawet pośrednio mogą dotyczyć sytuacji pracowników. W ten sposób doszłoby do sytuacji, w której pracodawca musiałby na żądanie organizacji związkowej informować o każdej swojej decyzji dotyczącej firmy.

Dane o statusie ekonomiczno-finansowym zakładu pracy na pewno mogą wiązać się z działalnością związkową. W pytaniu wymienione jest żądanie podania danych dotyczących wszystkich rachunków firmy, poziomu zadłużenia oraz przepływów finansowych. Należy przyjąć, że na pewno za związane z działalnością związkową należy uznać dane o poziomie zadłużenia firmy, zwłaszcza wówczas, gdy np. jest prowadzone postępowanie związane z zawarciem porozumienia dotyczącego zwolnienia grupowego. Trudno jednak mówić o tym, że bez wystąpienia konkretnych zdarzeń mogących obiektywnie uzasadniać np. podejrzenie o poważne problemy finansowe firmy, organizacja związkowa może zawsze badać na bieżąco wszystkie przepływy finansowe czy poziom środków znajdujących się na firmowych rachunkach. Organizacja związkowa nie zarządza zakładem pracy, a część informacji związanych z działalnością firmy wprost dotyczy tajemnicy przedsiębiorstwa.

Odmowa udzielenia informacji może potencjalnie zawsze zagrażać tylko pracodawcy. Nieudzielenie żądanych informacji może zostać uznane za utrudnianie działalności związkowej, które jest zagrożone grzywną albo karą ograniczenia wolności.

Podstawa prawna:

  • art. 28, art. 35 ust. 1 ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 854 ze zm.).
Kadry
FPP: Zwiększenie kwoty dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych – inicjatywa legislacyjna
21 lis 2024

Federacja Przedsiębiorców Polskich podjęła inicjatywę legislacyjną na forum Rady Dialogu Społecznego. Inicjatywa dotyczy zwiększenia kwoty dofinansowań do wynagrodzeń pracowników z niepełnosprawnościami, wypłacanego przez PFRON.

Idą zmiany dla dawców krwi. Ile może być wolnego: jeden, dwa czy trzy dni?
20 lis 2024

Idą zmiany dla dawców krwi. Ile może być wolnego: jeden, dwa czy trzy dni? Petycja w sprawie nowelizacji ustawy o publicznej służbie krwi czeka na rozpatrzenie przez sejmową Komisję do Spraw Petycji. Zakłada ona dwie ważne dla krwiodawców i pracodawców zmiany.

Zmiany w składkach zdrowotnych przedsiębiorców od 2026 r.
20 lis 2024

Od 2026 r. rząd wprowadzi kolejne rozwiązania, które obniżą wysokość składki zdrowotnej dla większości przedsiębiorców. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz niektórych innych ustaw.

Od 2025 r. będzie niższa składka zdrowotna od przedsiębiorców
20 lis 2024

Od 2025 r. część przedsiębiorców zapłaci niższą składkę, a przychody ze sprzedaży środków trwałych nie będą wchodziły do podstawy naliczania składki zdrowotnej. Takie rozwiązania zakłada autopoprawka do rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Narzędzia cyfrowe pozwalają osiągnąć lepszy work-life balance
20 lis 2024

Wprowadzanie nowych rozwiązań technologicznych w zakresie HR umożliwia firmie  usprawnienie wielu procesów. Natomiast z punktu widzenia pracownika daje lepiej organizować swoją pracę, realizować zadania oraz umożliwia znalezienie czasu na rozwój osobisty – uważa Dorota Dublanka, dyrektorka zarządzająca, dyrektorka Departamentu Zasobów Ludzkich i Organizacji w KIR. 

Do 30 listopada trwa nabór wniosków o dodatek do energii elektrycznej. Dodatek wynosi 100 zł miesięcznie
20 lis 2024

Do 30 listopada 2024 r. trwa nabór wniosków o dodatek do energii elektrycznej dla osób korzystających z koncentratora tlenu lub respiratora. Można uzyskać dodatek w wysokości 100 zł miesięcznie.

Święty Mikołaj zarobi najwięcej. Jakiego wynagrodzenia może oczekiwać w Boże Narodzenie 2024 r.?
19 lis 2024

Przedświąteczne szaleństwo nabiera tempa. W tym okresie najwięcej zarobi Święty Mikołaj. Stawki dla Mikołajów są wyższe, gdy pracują na wigiliach firmowych i domowych zgromadzeniach, mniej zarobią w galeriach handlowych.

Staż pracy: W rządzie głos o ograniczeniach dla pracowników. Miała być korzystna nowelizacja Kodeksu pracy
19 lis 2024

Od 1 stycznia 2026 r. ma wejść w życie nowelizacja Kodeksu pracy, która pozwoli na nowo przeliczyć pracownikom staż pracy. Już pojawiają się propozycje ograniczenia korzyści wynikających z przeliczenia stażu pracy. Autorem ograniczeń jest Ministerstwo Rozwoju i Technologii, które występuje przeciwko zwiększeniu kosztów dla przedsiębiorców (i w dużym stopniu urzędów) np. co do wypłaty nagród jubileuszowych czy urlopów wypoczynkowych w wymiarze 26 dni.

3 600 zł dofinansowania do pensji. Tyle może dostać pracodawca zatrudniający osobę niepełnosprawną
19 lis 2024

3 600 zł dofinansowania do pensji. Tyle może dostać pracodawca zatrudniający osobę niepełnosprawną. Jak uzyskać dofinansowanie? Od czego zależna jest wysokość dofinansowania? Czy każdy pracodawca otrzyma dofinansowanie?

Co konkretnie możemy zrobić, by zadbać o zdrowie psychiczne i fizyczne pracowników? [Pobierz BEZPŁATNEGO E-BOOKA]
19 lis 2024

Pobierz bezpłatnego e-booka. Dbanie o dobrostan pracowników powinno stanowić priorytet dla zarządów i działów HR, zwłaszcza w kontekście współczesnych wyzwań, przed którymi staje zarówno biznes, jak i społeczeństwo. W obliczu prezydencji Polski w Unii Europejskiej, gdzie jednym z priorytetów staje się profilaktyka zdrowotna, warto podkreślić, jak fundamentalne znaczenie ma ona nie tylko dla jednostek, ale i dla całych organizacji.

pokaż więcej
Proszę czekać...