Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy członka zarządu związku zawodowego
Czy pracownikowi będącemu członkiem zarządu zakładowej organizacji związkowej zwolnionemu z obowiązku świadczenia pracy w pełnym wymiarze na czas kadencji w zarządzie, przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego?
Prawo do zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy przez członka zarządu zakładowej organizacji, wynika z art. 31 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz. U. z 2019 r., poz. 263) – dalej u.z.z., przy czym aktem wykonawczym jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 listopada 2018 r. w sprawie trybu udzielenia i korzystania ze zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy na okres kadencji w zarządzie zakładowej organizacji związkowej przysługującego osobie wykonującej pracę zarobkową, sposobu ustalenia wysokości wynagrodzenia albo świadczenia pieniężnego przysługującego osobie w okresie zwolnienia od pracy oraz wynikających z tego tytułu uprawnień i świadczeń (Dz. U. z 2018 r., poz. 232.).
Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy na okres pełnienia funkcji członka zarządu zakładowej organizacji związkowej nie powoduje zwolnienia takiego pracownika ze wszystkich obowiązków związanych z pozostawaniem w stosunku pracy. Skutkuje jedynie zwolnieniem z obowiązku gotowości do wykonywania pracy w okresie tego zwolnienia. Mimo zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy stosunek pracy trwa. W związku z wyborem pracownika do zarządu zakładowej organizacji związkowej dochodzi do czasowej modyfikacji stosunku łączącego pracownika z pracodawcą z uwagi na zmianę rodzaju świadczenia pracy po stronie pracownika. Oddelegowany pracownik nie świadczy pracy objętej zakresem jego dotychczasowych obowiązków, lecz wykonuje u pracodawcy obowiązki w zakresie szeroko rozumianej ochrony praw i interesów pracowników, ich reprezentacji w sporach z pracodawcą, przestrzegania przepisów prawa pracy. Z tego też względu okres oddelegowania należy traktować jako okres faktycznie przepracowany u pracodawcy, gdyż nie jest to zawieszenie praw i obowiązków stron. Powyższy pogląd potwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 13 grudnia 2005 r., (syg. akt: II PZP 9/05).
Szczególna sytuacja dotyczy pracowników powołanych do pełnienia funkcji związkowej poza zakładem pracy. Otóż zgodnie z art. 25 ust. 1 u.z.z pracownikowi powołanemu do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy przysługuje, na wniosek organizacji związkowej, prawo do urlopu bezpłatnego na okres pełnienia zadań związanych z wyborem.
Urlop członka zarządu zakładowej organizacji związkowej
Zatem pracownik oddelegowany do zarządu zakładowej organizacji związkowej cały czas pozostaje pracownikiem zatrudnionym u swojego pracodawcy, nie przebywa na urlopie bezpłatnym, a więc nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego i może wykorzystać urlop, zarówno zaległy, jak i bieżący. Urlopu udziela pracodawca, a nie zarząd zakładowej organizacji związkowej, gdyż oddelegowany pracownik pozostaje w stosunku pracy z pracodawcą, a nie ze związkiem zawodowym.
Urlop pracownika oddelegowanego do zarządu zakładowej organizacji związkowej - plan urlopów
Z tego też względu pracodawca winien jest więc uwzględnić każdego pracownika, w tym również oddelegowanego do zarządu zakładowej organizacji związkowej, w planie urlopów. Chyba że stosownie do art. 163 § 11 Kodeksu pracy, zakładowa organizacja związkowa wyraziła na to zgodę i pracodawca nie ustala planu urlopów. W takim przypadku pracodawca ustala termin urlopu po porozumieniu z pracownikiem. Dotyczy to zarówno pracowników oddelegowanych w pełnym wymiarze czasu pracy, jak i w niepełnym wymiarze godzin.