Dostałeś niższe wynagrodzenie i nie wiesz dlaczego? Pracodawca zmniejszył wynagrodzenie bez Twojej zgody? Ma do tego prawo. Sprawdź, jakie należności może potrącić oraz w jakiej wysokości!
Pracodawcy mogą dokonywać potrąceń z wynagrodzeń bez zgody zainteresowanego. Wzburzonemu pracownikowi mogą nasunąć się pytania: „Na jakiej podstawie?”, „ Kto dał mu do tego prawo?”. Otóż potrącenia z wynagrodzenia dokonywane są w oparciu o przepisy Kodeksu pracy. Tytułem wykonawczym w tej kwestii jest na ogół nakaz zapłaty lub ugoda sądowa z klauzulą wykonalności.
Potrącenia obowiązkowe
Wspomniany akt prawny uprawnia do potrąceń sumy na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne, zaliczki pieniężnej udzielonej pracownikowi oraz finansowej kary porządkowej.
Polecamy produkt: Jak zaoszczędzić na składkach ZUS
Potrąceń dokonuje się po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Pierwszeństwo zawsze mają potrącenia na świadczenia alimentacyjne, które też mogą być wyższe od reszty potrąceń. W przypadku egzekucji świadczeń alimentacyjnych potracenia mogą być dokonywane do wysokości trzech piątych wynagrodzenia, zaś egzekucje innych należności lub potrąceń zaliczek pieniężnych – do połowy wynagrodzenia. Jeśli pracownik posiada długi z tytułu np. kredytów i ciążą na nim również zobowiązania alimentacyjne, to łączna wysokość potrącenia nie może przekraczać 3/5 pensji.
Pracownik, który otrzyma nagrodę, dodatkowe wynagrodzenie roczne faktycznie może nie otrzymać pieniędzy, są one bowiem egzekwowane w całości na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych.
Kwoty wolne od potrąceń
Dokonując obowiązkowych potrąceń, pracodawca powinien uwzględnić kwotę wolną od potrąceń. Uwzględnienie jej oznacza, iż nie od każdego wynagrodzenia można będzie odebrać należności. Przy potrącaniu sum egzekwowanych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia w wysokości płacy minimalnej po odliczeniu składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotnej oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. W przypadku zaliczek pieniężnych udzielonych pracownikowi wolne od potrąceń jest wynagrodzenie w wysokości 75 proc. minimalnego wynagrodzenia, a 90 proc. wynagrodzenia minimalnego przy potrącaniu kar pieniężnych nałożonych przez pracodawcę.
Jeśli po dokonaniu potrąceń w granicach powyżej określonych, połowa wynagrodzenia będzie niższa od wynagrodzenia minimalnego, wówczas trzeba tak pobierać należności, aby do wypłaty została minimum kwota wolna od potrąceń.
Przedstawione przepisy dotyczą pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Nie mają zastosowania do wynagrodzeń z umów cywilnoprawnych, co w konsekwencji może skutkować przekazaniem całej kwoty wynagrodzenia w związku z prowadzonym postępowaniem egzekucyjnym.
W sprawach dotyczących potrąceń z wynagrodzenia, które nie zostały uregulowane w Kodeksie pracy, stosuje się odpowiednio przepisy: Kodeksu postępowania cywilnego i Ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Pracodawca, który dokonuje bezpodstawnych potrąceń, powinien pamiętać, że jest to wykroczenie przeciwko prawom pracowniczym i podlega karze grzywny w kwocie nie niższej niż 1 000 zł i nie wyższej niż 30 000 zł.
Źródło: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.