Obligatoryjne składniki wynagrodzenia są to takie elementy wynagrodzenia, których obowiązek wypłacania wynika z powszechnie obowiązujących przepisów prawa pracy. W szczególności mogą to być: przepisy Kodeksu pracy bądź inne ustawy i akty wykonawcze określające prawa i obowiązki pracowników oraz pracodawców, a także postanowienia układów zbiorowych pracy, regulaminów i statutów (art. 9 k.p.).
Wysokość wynagrodzenia zasadniczego powinna zależeć przede wszystkim od kategorii zaszeregowania pracownika, rodzaju i ilości wykonywanej pracy, zajmowanego stanowiska (sprawowanej funkcji) i posiadanych kwalifikacji oraz zakresu odpowiedzialności.
Wynagrodzenie za pracę może składać się m.in. z:
- wynagrodzenia zasadniczego w formie czasowej, akordowej, prowizyjnej lub innej,
- dodatków za pracę w godzinach nadliczbowych,
- premii i nagród,
- wynagrodzenia za czynności przewidziane do wykonania poza normalnymi godzinami pracy w zakładzie lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę (np. dyżury),
- wynagrodzenia za czas niewykonywania pracy, wypłacanego ze środków pracodawcy (wynagrodzenia za urlopy wypoczynkowe, za czas niezdolności do pracy wskutek choroby, za czas przestoju niezawinionego przez pracownika itp.) oraz
- świadczeń o charakterze deputatowym (wartość świadczeń w części nieopłaconej przez pracownika) lub ich ekwiwalentów pieniężnych (np. deputaty węglowe, energetyczne, środki spożywcze), a także ekwiwalentów za umundurowanie, jeśli obowiązek ich noszenia wynika z obowiązujących ustaw.
Przez pojęcie „system wynagradzania” rozumie się przyjęty przez pracodawcę sposób ustalania wysokości wynagrodzenia należnego pracownikowi za świadczoną pracę. Wynagrodzenie można ustalić w różnych formach, takich jak: czasowa, akordowa czy prowizyjna. Możliwe są też formy mieszane: czasowo-premiowa lub czasowo-prowizyjna.