Wigilia w 2023 r. przypada w niedzielę. Część osób pracuje tego dnia, jaka jest więc rekompensata za pracę w niedzielę i święto? Czy przysługuje dodatek? Czy też może dzien wolny?
- Rekompensata za pracę w niedzielę i święto
- Dzień wolny za pracę w niedzielę oraz święto
- Czasami zdarza się tak, że nie możliwości odebrania dnia wolnego od pracy w ciągu 6 dni kalendarzowych. Co w takiej sytuacji?
- Dzień wolny nie może przypadać w dzień wolny od pracy
- Praca w niedzielę w ramach pracy w godzinach nadliczbowych
- Tylko jeden dodatek
- Co jeśli święto przypada w niedzielę?
Rekompensata za pracę w niedzielę i święto
Pracownikowi wykonującemu pracę w niedziele i święta, w pewnych sytuacjach przysługuje rekompensata. Nie dotyczy to oczywiście każdego zawodu i wszelkich wykonywanych czynności zarobkowo, a tych jasno zastrzeżonych przez ustawodawcę.
W konsekwencji rekompensata za pracę w niedzielę i święto przysługuje m.in.:
1) w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
2) w ruchu ciągłym;
3) przy pracy zmianowej;
4) przy niezbędnych remontach;
5) w transporcie i w komunikacji;
6) w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych;
7) przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób;
8) w rolnictwie i hodowli;
9) przy wykonywaniu prac koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w szczególności w: zakładach świadczących usługi dla ludności; gastronomii; zakładach hotelarskich; jednostkach gospodarki komunalnej; zakładach opieki zdrowotnej i innych placówkach służby zdrowia przeznaczonych dla osób, których stan zdrowia wymaga całodobowych lub całodziennych świadczeń zdrowotnych; jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz jednostkach organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej zapewniających całodobową opiekę; zakładach prowadzących działalność w zakresie kultury, oświaty, turystyki i wypoczynku;
10) przy wykonywaniu prac: polegających na świadczeniu usług i ich zapewnieniu z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną lub urządzeń telekomunikacyjnych w rozumieniu przepisów prawa telekomunikacyjnego, odbieranych poza terytorium Rzeczypospolitej Polskie (z pewnymi zastrzeżeniami).
Dzień wolny za pracę w niedzielę oraz święto
Pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy:
1) w zamian za pracę w niedzielę - w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli;
2) w zamian za pracę w święto - w ciągu okresu rozliczeniowego
Czasami zdarza się tak, że nie możliwości odebrania dnia wolnego od pracy w ciągu 6 dni kalendarzowych. Co w takiej sytuacji?
Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie wolnego w ciągu 6 dni kalendarzowych, w zamian za pracę w niedzielę, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego, a w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w tym terminie - dodatek do wynagrodzenia w wysokości – 100% do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w niedzielę.
Jeżeli w zamian za pracę w święto nie jest możliwe wykorzystanie w ciągu okresu rozliczeniowego pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości – 100% do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w niedzielę za każdą godzinę pracy w święto.
Dzień wolny nie może przypadać w dzień wolny od pracy
Udzielenie pracownikowi zastępczego dnia wolnego od pracy oznacza zwolnienie go z całej dniówki roboczej, nawet jeśli nie mieści się ona w ramach doby kalendarzowej i kończy się następnego dnia. Nie może się to odbyć ze stratą w wynagrodzeniu pracownika. Dzień wolny nie może przypadać w dzień wolny od pracy wynikający z rozkładu czasu pracy w 5-dniowym tygodniu pracy.
Praca w niedzielę w ramach pracy w godzinach nadliczbowych
Jak wskazuje się w literaturze przedmiotu: praca w niedzielę może w pewnych sytuacjach odbywać się na warunkach pracy w godzinach nadliczbowych. Ma to miejsce w dwóch przypadkach: gdy pracownik miał zaplanowaną pracę w niedzielę i dodatkowo wyniknęła w tym dniu konieczność pracy w godzinach nadliczbowych; gdy pracownik nie miał zaplanowanej pracy w niedzielę, ale pracodawca zlecił mu w tym dniu pracę na warunkach pracy w godzinach nadliczbowych. Pracownikowi, który pracował w niedzielę w wymiarze przekraczającym obowiązującą go dobową normę czasu pracy, przysługuje normalne wynagrodzenie za godziny nieprzekraczające obowiązującej go dobowej normy czasu pracy, wraz z dodatkiem za godziny przepracowane ponad tę normę w wysokości 50% wynagrodzenia. Pracodawca może też udzielić pracownikowi zamiast dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych w niedzielę dodatkowe wolne godziny.
Tylko jeden dodatek
W razie nieudzielenia przez pracodawcę w okresie rozliczeniowym innego dnia wolnego od pracy w zamian za dozwoloną pracę świadczoną w niedzielę lub święto, pracownikowi przysługuje za każdą godzinę takiej pracy tylko jeden dodatek przewidziany w Kodeksie pracy.
Co jeśli święto przypada w niedzielę?
W sytuacji, gdy święto przypada w niedzielę, na pracodawcy ciąży obowiązek udzielenia pracownikowi zastępczego dnia wolnego od pracy w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w tym terminie dnia wolnego od pracy, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego, a w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w tym terminie – 100% dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w święto przypadające w niedzielę.