Ponieważ ustalili Państwo w umowie o pracę dwie odrębne stawki płacy – w Polsce i za granicą, to pracownikowi należy wypłacić wynagrodzenie naliczone według stawek zależnych od tego, gdzie praca jest świadczona. Szczegóły – w uzasadnieniu.
W czerwcu 2012 r. pracownik zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy, pracujący od poniedziałku do piątku po 8 godzin, powinien przepracować 160 godzin. W przedstawionej przez Państwa sytuacji pracownik wykonywał obowiązki przez 171 godzin. Przepracował on zatem 11 godzin nadliczbowych (7 godzin we Francji i 4 godziny w Polsce). Do poszczególnych nadgodzin powinni Państwo zastosować stawkę wynagrodzenia właściwą dla miejsca, w którym praca ponadwymiarowa była świadczona (wyrok Sądu Najwyższego z 9 lutego 2010 r., sygn. akt I PK 157/09, M.P.Pr. 2010/03/114).
Przypomnijmy, że w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych pracodawca powinien w pierwszej kolejności udzielić pracownikowi czasu wolnego do końca okresu rozliczeniowego. Taki sposób rekompensaty nadgodzin powoduje, że pracodawca jest zwolniony z obowiązku wypłaty dodatków (50% lub 100% wynagrodzenia) za nadgodziny. Pracownik zachowuje jednak prawo do normalnego wynagrodzenia za każdą dodatkowo przepracowaną godzinę.
Jeżeli udzielenie czasu wolnego nie jest możliwe, wówczas za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia, pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości:
1) 100% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:
a) w nocy,
b) w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
c) w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
2) 50% wynagrodzenia – za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż określony w pkt 1 (art. 1511 § 1 Kodeksu pracy).
Jeżeli zatem Państwa pracownik nie odebrał czasu wolnego za wypracowane nadgodziny, to oprócz normalnego wynagrodzenia przysługuje mu dodatek w wysokości 50% wynagrodzenia.
Normalne wynagrodzenie to takie, które pracownik otrzymuje stale i systematycznie i którego wysokość obejmuje zarówno wynagrodzenie zasadnicze wynikające ze stawki osobistego zaszeregowania, jak i dodatkowe składniki wynagrodzenia, jeżeli zgodnie z obowiązującymi w zakładzie pracy przepisami o wynagradzaniu pracowników takie dodatkowe składniki przysługują pracownikowi (wyrok SN z 3 czerwca 1986 r., sygn. akt I PRN 40/86, OSNC 1987/9/140). W przedstawionym przypadku dodatkowym składnikiem, jaki powinni Państwo wliczyć do podstawy normalnego wynagrodzenia za nadgodziny, jest dodatek funkcyjny.
Natomiast dodatki za nadgodziny powinni Państwo obliczyć na podstawie tzw. stawki osobistego zaszeregowania, czyli jedynie na podstawie stawki miesięcznej pensji Wyrok SN z 22 czerwca 2011 r., sygn. akt II PK 3/11, M.P.Pr. 2011/12/649-653).
Dodatek za jedną godzinę pracy ponadwymiarowej dla pracowników otrzymujących wynagrodzenie wynikające z osobistego zaszeregowania, określonego stawką miesięczną, ustala się, dzieląc miesięczną stawkę wynagrodzenia przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu.
PRZYKŁAD
Przyjmując stan faktyczny przedstawiony w pytaniu, normalne wynagrodzenie oraz dodatek za 7 godzin wypracowanych we Francji, pracodawca powinien obliczyć, biorąc za podstawę wynagrodzenie w wysokości 1723 euro:
a) normalne wynagrodzenie:
1723 euro : 160 godz. = 10,77 euro
10,77 euro × 7 godz. nadliczbowych = 75,39 euro
b) dodatek 50%:
1723 euro : 160 godz. = 10,77 euro
(10,77 euro × 50%) = 5,39 euro; 5,39 euro × 7 godz. nadliczbowych = 37,73 euro
Następnie obliczone w euro wynagrodzenie za godziny nadliczbowe pracodawca powinien przeliczyć na polskie złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. Ponieważ w zakładzie pracy wynagrodzenie zostanie wypłacone 5 lipca br., pracodawca powinien przeliczyć wynagrodzenie pracownika według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w dniu poprzedzającym wypłatę, czyli z 4 lipca br.:
(75,39 euro + 37,73 euro) × 4,2046 zł (kurs euro z 4 lipca br.) = 475,62 zł
Z kolei normalne wynagrodzenie za 4 nadgodziny wypracowane w Polsce pracodawca powinien ustalić z wynagrodzenia zasadniczego 5782 zł wraz z dodatkiem funkcyjnym 450 zł. Natomiast dodatek za te godziny należy obliczyć, biorąc za podstawę wyłącznie wynagrodzenie określone w stałej stawce miesięcznej, tj. 5782 zł:
a) normalne wynagrodzenie:
(5782 zł + 450 zł) : 160 godz. = 38,95 zł
38,95 zł × 4 godz. nadliczbowe = 155,80 zł
b) dodatek 50%:
5782 zł : 160 godz. = 36,14 zł
(36,14 zł × 50%) = 18,07 zł; 18,07 zł × 4 godz. nadliczbowe = 72,28 zł
Za godziny nadliczbowe wypracowane w czerwcu br. w Polsce oraz we Francji pracodawca powinien wypłacić pracownikowi wynagrodzenie w wysokości 703,70 zł.
Podstawy prawne:
- art. 129 § 1, art. 130, art. 151, art. 1511, art. 1512 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – j.t. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94; ost.zm. Dz.U. z 2011 r. Nr 232, poz. 1378
- § 4, § 4a rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy – Dz.U. Nr 62, poz. 289; ost.zm. Dz.U. z 2003 r. Nr 230, poz. 2292
- art. 11a ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych – j.t. Dz.U. z 2012 r., poz. 361; ost.zm. Dz.U. z 2012 r., poz. 769