To, czy pracownik uzyska prawo do „trzynastki”, zależy od powodu, z jakiego została na niego nałożona kara nagany. Do regulaminu wynagradzania mogą Państwo wprowadzić jedynie zapisy dotyczące np. procedur pozwalających na prawidłowe ustalanie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego i jego wysokości. Przyjęte przez Państwa regulacje nie mogą być jednak sprzeczne z ustawą, a zatem nie mogą kształtować prawa pracownika do „trzynastki” w sposób ani mniej, ani bardziej korzystny.
UZASADNIENIE
Pracownikom zatrudnionym w samorządowej jednostce budżetowej przysługuje dodatkowe wynagrodzenie roczne, tzw. trzynastka, na podstawie ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników sfery budżetowej. W przypadku takich pracodawców kwestii tej nie regulują przepisy wewnętrzne, np. układy zbiorowe czy regulaminy wynagrodzeń, chyba że takie zapisy byłyby tożsame z zapisami ustawy. Wówczas nie ma przeszkód do stosowania przepisów ustawy o „trzynastkach” na podstawie aktów wewnątrzzakładowych. Należy przy tym pamiętać, że prawo do „trzynastki” jest określone ustawowo, dlatego jakiekolwiek regulacje, zarówno ograniczające, jak i rozszerzające to uprawnienie, musiałyby mieć rangę ustawową.
Pracownik sfery budżetowej nie nabywa prawa do wynagrodzenia rocznego w przypadku:
- nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy trwającej dłużej niż 2 dni,
- stawienia się do pracy lub przebywania w pracy w stanie nietrzeźwości,
- wymierzenia pracownikowi kary dyscyplinarnej wydalenia z pracy lub ze służby,
- rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Powyższy katalog przyczyn (wymieniony przez ustawodawcę w art. 3 pkt 1–4 o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej) jest wyczerpujący. Przepisy wewnętrzne obowiązujące u pracodawcy nie mogą tej kwestii regulować w sposób mniej korzystny dla pracownika.
Regulacje wewnątrzzakładowe u pracodawców budżetowych nie mogą również przewidywać korzystniejszych zasad nabywania przez pracownika prawa do wynagrodzenia rocznego, niż wynika to z przepisów ustawy. Takie postępowanie mogłoby narazić jednostkę na sankcje za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Samorządowa jednostka sfery budżetowej nie może zatem określać w regulaminie wynagradzania zasad nabywania prawa do „trzynastki” innych niż wynikające z ustawy. Może jedynie wprowadzić zasady określające realizację tego prawa, czyli np. warunki i procedury wewnętrzne w zakresie obliczania i wypłacania wynagrodzenia rocznego.
WAŻNE!
Samorządowa jednostka sfery budżetowej nie może określać w regulaminie wynagradzania zasad nabywania prawa do „trzynastki” innych niż wynikające z ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym.
W przypadku pracowników sfery budżetowej pracodawca nie ma możliwości swobodnego określania rodzajów przewinienia czy liczby kar w roku, które powodowałyby obniżenie lub brak prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego. Jeżeli kara porządkowa została wymierzona z innych przyczyn niż określone w art. 3 pkt 1–2 ustawy (nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy trwająca dłużej niż 2 dni, stawienie się w pracy lub przebywanie w pracy w stanie nietrzeźwym), pracownik zachowuje prawo do „trzynastki” w pełnej wysokości.
Dokonanie stosownego zapisu w regulaminie wynagradzania, który stanowiłby o korzystniejszym rozstrzygnięciu kwestii dotyczących przypadków, w jakich pracownik nie nabywa prawa do „trzynastki”, ma zastosowanie jedynie u pracodawców sektora prywatnego. Pracownikom zatrudnionym u takich pracodawców prawo do „trzynastki” nie przysługuje z mocy ustawy, lecz jest wyłącznie dobrowolną decyzją pracodawcy. Stosowne regulacje mogą oni zawrzeć w przepisach wewnątrzzakładowych lub w umowie o pracę, w tym również zapis, z którego wynikałoby np. zachowanie przez pracownika prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w przypadku ukarania go naganą za ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych. Pracodawcy prywatni powinni przy tym pamiętać, że konstruując przepisy wewnętrzne dotyczące przyznawania i wypłaty „trzynastki”, wszystkich pracowników powinni traktować tak samo. Zapisy wewnętrzne dotyczące przyznawania dodatkowego wynagrodzenia rocznego nie mogą w sposób korzystniejszy kształtować praw jednej grupy pracowniczej w stosunku do drugiej, gdyż oznaczałoby to naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu.
Podstawa prawna
- art. 3 ustawy z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz.U. Nr 160, poz. 1080 ze zm.),
- art. 9, art. 772 i 773 § 1 Kodeksu pracy.