W razie wygaśnięcia umowy o pracę pracownik może się domagać odszkodowania od spadkobierców zmarłego pracodawcy. Pod warunkiem, że był on osobą fizyczną, a zakład pracy nie zostanie przejęty przez innego właściciela.
W przypadku gdy pracownik jest zatrudniony w dużej korporacji (pracodawca jest osobą prawną), śmierć dyrektora generalnego czy też dyrektora personalnego nie ma żadnego wpływu na trwałość stosunku pracy. Jeżeli pracodawca jest np. spółką prawa handlowego, spółką cywilną czy jednostką organizacyjną, wówczas pracownik nie świadczy pracy na rzecz konkretnego pracodawcy. Na przykład w razie śmierci jednego ze wspólników spółki cywilnej, która zatrudnia pracownika, nie dochodzi do wygaśnięcia stosunku pracy. Pracodawcą w tym przypadku nie jest osoba fizyczna, ale spółka cywilna. Do wygaśnięcia umowy nie dojdzie też w przypadku upadłości lub likwidacji tego rodzaju pracodawcy. W takiej sytuacji stosunek pracy rozwiąże się po okresie wypowiedzenia, a przyczyną wypowiedzenia będzie upadłość lub likwidacja zakładu pracy.
Z dniem śmierci pracodawcy (osoby fizycznej) wygasa zawarta z pracownikiem umowa o pracę (bez względu na jej rodzaj). A tym samym pracownik zostaje pozbawiony z dnia na dzień nie tylko pracy, ale i środków do życia. W takiej sytuacji pracownik może dochodzić odszkodowania na podstawie przepisów kodeksu pracy (art. 632 § 2 k.p.). Jest ono formą rekompensaty za nagłe ustanie stosunku pracy. Wysokość odszkodowania zależy od wartości pobieranego dotychczas wynagrodzenia oraz od rodzaju umowy o pracę i długości okresu wypowiedzenia. W przypadku pracowników zatrudnionych na podstawie umowy na czas nieokreślony wysokość odszkodowania jest uzależniona od okresu zatrudnienia u zmarłego pracodawcy i wynosi od dwóch tygodni do trzech miesięcy. Natomiast w przypadku zawarcia umowy na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy odszkodowanie przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres dwóch tygodni.
Przepisy kodeksowe nie wskazują w sposób jednoznaczny, od kogo były pracownik może w razie wygaśnięcia umowy o pracę dochodzić roszczeń odszkodowawczych. Niewątpliwie jednak zobowiązanymi do zapłaty odszkodowania, ale również zaległego wynagrodzenia czy też ekwiwalentu za niewykorzystany urlop, będą spadkobiercy zmarłego pracodawcy. Pracownik nie otrzyma odszkodowania, jeżeli doszło do przejścia zakładu pracy na innego pracodawcę. W takim przypadku stosunek pracy jest z mocy prawa kontynuowany, a nowy pracodawca staje się stroną stosunku pracy (art. 231 k.p.).
Podstawa prawna
- Art. 231, 632 § 2 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – t.j. Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94; ost. zm. Dz.U. z 2010 r. nr 182, poz. 1228.